Dünya ekonomisin nabzını tutan en yeni data aylık olarak IHS Markit Araştırma Hizmetleri ve JP Morgan tarafından derlenen bileşik PMI, yani Tedarik Yöneticileri Anketi. Hizmetler ve imalat sanayi şirketlerinin görüşlerini yansıtan bu anket, çabucak tüm önde gelen ekonomilerden dataları derliyor. Manşet Endeks’in 50’nin üzerinde olması küresel ekonomik aktivitenin genişlediğini, 50’nin altı ise daralma başladığını işaret ediyor.
Haziran ayında 58.5’ten 56.6’ya gerileyen manşet Endeks yeniden de 15 yıllık tepe suratına yakın bir tempoda seyretti.
Üretimden satışlar çok güçlü seyir izlerken, şirketlerin biriken siparişleri de artmaya devam etti. ABD ve Avrupa büyümede başı çekerken, Asya’da Çin başta nispi bir yavaşlama var.
Üretim Endeksi son 15 yılın en süratli aylık temposuna yakın bir seyir izliyor. Şirket siparişleri birikirken, ihracat siparişlerin yükselmesi de küresel ticaret için optimist bir gelişme.
Haziran’da üçüncü defa hizmetler bileşkeni imalat sanayinden daha süratli büyüdü. Hizmetler kesiminin performansı 2007 ortasından bu yana rekora yaklaştı. İmalat endüstrinde de büyüme sürüyor, lakin bir ölçü yavaşlama göze çarpıyor. ABD’de imalat sanayi ISM verisinin beklentinin gerisinde kalması ve Çin’de açık formda gözlenen yavaşlama da bu bahiste ek ispat sunuyor.
Endeksi teşkil eden 6 bileşkenden hepsi Haziran’da aylık bazda büyümeye devam etti. Tüketici hizmetleri dalı en süratli tempoyu kaydetti. Kurumsal hizmetler kesimi de hayli güçlü bir performans sergilerken, sağlam tüketim mallarının fren yaptığı görüldü.
ABD büyümede önder pozisyonunda kalırken, İrlanda, İspanya ve İngiltere onu yakından takip etti. Euro-bölgesi’nde ekonomik faaliyet suratı 15 yıllık rekorunu kırdı.
Brezilya, Rusya ve Avustralya da genişleme evresine geçtiler. Öte yanda, Çin’de yavaşlama çok net. Covid-19 Delta varyantından ötürü yine kapanma ve kısıtlamalar uygulamak zorunda kalan Japonya ve Hindistan’da ise ekonomik faaliyet daraldı.
Şirketler süratle yeni eleman işe alıyor. İstihdam artışı 13 yıllık tepesine yakın. Yalnızca Çin ve Hindistan istihdamda sınıfta kaldı. İrlanda da göz kamaştırdı.
Teslimat bekleyen siparişler dört ayın tepesine ulaşırken, şirketlerin teslimatı hızlandırmak için istihdama yöneldiği gözlendi.
Öte yanda, kapasite darboğazları ve global tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar maliyetler üstünde ağır baskı yapıyor. Girdi fiyatları (bir manada ÜFE) 15 yılın en yüksek temposuna yakın bir süratle artıyor. Güçlenen talep sayesinde, şirketlerin satış fiyatları da süratle artıyor.
İş dünyası inancı yükselmeye devam ediyor. Bu da ilerleyen aylarda üretim ve istihdamın artmayı sürdüreceğinin bir işareti. Genelde Gelişmiş Ülkeler’deki şirketler Gelişmekte Olan Ülkelere göre geleceğe daha umutlu bakıyor.
Dünya iktisadı hala %5-5.5 ortasında bir süratte büyüyor denilebilir ki, IMF’ni yeni iddiaları ile dengeli.
Schroders: Gelişmekte olan ülkeler “tapering” konusunda endişelenmeli mi?
IMF Lideri Georgieva: “Orta ve Doğu Avrupa ekonomileri AB’den daha fazla büyüyecek”
Merkez bankalarının korkutucu misyonu: öfke nöbetine neden olmadan tahvil alımlarını azaltmak
Para Tahlil
