İstanbul Sanayi Odası ve IHS Markit’ten elde edilen son PMI® anket datalarına nazaran, COVID-19 kısıtlamalarının gevşetilmesine bağlı olarak Türk imalat kesimi Haziran’da yine büyümeye geçti.
Üretim ve yeni siparişler toparlanırken istihdam artışı güçlendi. Hem girdi maliyetleri hem de son eser
fiyatları enflasyonu hızlandı ve satış fiyatları Eylül 2018’den beri en yüksek oranda arttı.
Haziran PMI verisi ayrıntıları ve merkez bankasının iç talebi denetim için devreye soktuğu yeni tedbirler ekonomik aktivitenin enflasyon artışına ivme vermeye devam ettiğini anlatıyor. Dün gece yapılan elektrik-doğalgaz artırımının yıllık enflasyonu esasen 0,8 puan kadar artıracağı bilgisi ile faiz artırarak talebi yavaşlatmak yerine yeniden yalnızca ihtiyati önlemler ile durumu denetim altına almaya çalışan merkez bankası açısından faiz indirim marjı asılda kalmamış oluyor. Faiz artırma tarafında bir hareketin de politik olarak imkansız olduğu ortamda, Temmuz-Ağustos ötesinde TL üzerinde baskıların yine artması beklenebilir.
Mayıs’ta 49,3 olarak ölçülen manşet PMI, Haziran’da yine eşik paha 50,0’nin üzerine çıkarak 51,3
olarak gerçekleşti. COVID-19 salgınının yayılmasını önlemek için uygulanan kısıtlamaların gevşetilmesi,
Türk imalat kesiminin ikinci çeyrek sonunda büyüme bölgesine geri dönmesinde tesirli oldu. Hem üretim
hem de yeni siparişler Haziran’da artış gösterdi. Yurt dışından alınan yeni siparişlerde ise Ocak ayından
beri en güçlü artış kaydedildi.
Birtakım firmalar, ham unsur temininde yaşanan zorlukların üretimde daha yüksek oranlı artışı engellediğini bildirdi. Tedarikçilerin teslimat mühletleri Haziran’da yeniden bariz bir biçimde arttı, lakin bu artış geçen yılın Eylül ayından beri en ölçülü seviyede gerçekleşti.
Girdi alımlarının tekrar büyümeye geçmesine karşın, gereç teminindeki meşakkatler girdi stoklarındaki azalışın devam etmesine yol açtı.
Gereçlere erişimde yaşanan sıkıntılar nedeniyle imalatçılar yeni siparişleri karşılarken mevcut stokları
kullandılar. Bunun yansıması olarak en son eser stokları da düşüş gösterdi.
Üretim ihtiyaçlarındaki artış, firmaları ikinci çeyrek sonunda istihdam artışını sürdürmeye teşvik
etti. İstihdam üst üste on üçüncü ay arttı ve kelam konusu artış ölçülü seviyede olmasına karşın Mayıs
ayına nazaran daha yüksek oranda gerçekleşti.
Girdi maliyetleri enflasyonu Haziran’da son altı ayın en yüksek seviyesine çıktı. Anket iştirakçileri, girdi
fiyatlarındaki artışı genel olarak Türk lirasındaki kıymet kaybına bağlarken, başta metal olmak üzere
ham husus maliyetlerinin yükseldiğine yönelik geri dönüşler de alındı. Firmalar maliyet yüklerindeki
artışa kendi satış fiyatlarını yükselterek karşılık verdi. Böylelikle satış fiyatları keskin formda ve Eylül
2018’den beri en yüksek oranda arttı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS
Markit İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“COVID-19 olay sayılarının süratli biçimde düşmesi ve kısıtlamaların hafifletilmesiyle birlikte Haziran
ayında büyüme bölgesine geri dönmeyi başaran Türk imalat sanayi kesimi, üst istikametli eğilimin
önümüzdeki aylarda da sürmesini ümit ediyor olacak. Kimi iştirakçiler, ham unsur temininde süregelen
zorluklar olmasaydı büyümenin daha da güçlü olabileceğini tabir etti. Firmaların girdi stoku
oluşturmada zahmet çektikleri ve yeni siparişleri karşılayabilmek için mevcut sonuncu eser stoklarını
kullanmak zorunda kaldıkları gözlendi.”
Para Tahlil
