31 Ağustos 2020, Pazartesi
2020 yılı ikinci çeyrek GSYH büyüme bilgileri açıklanacak. Birinci çeyrekte iktisat bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran %4,5 artış kaydetmişti. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir evvelki çeyreğe nazaran %0,6 artmıştı. BETAM ikinci çeyrekte yıllık olarak %7 daralma, evvelki çeyreğe nazaran %4,8 daralma bekliyor. Bilgi Üniversitesi Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezinin beklentileri yıllık bazda 6,6 daralma ve çeyreklik bazda %10,3 daralma iken trandingeconomics.com kestirimleri sırasıyla %12,4 daralma ve %8,2 daralma.
SAMEKS Ağustos ayı hizmet ve sanayi bölümleri PMI bilgileri açıklanacak. Temmuz ayında Hizmet PMI 58,6, Sanayi PMI 59,9 düzeylerine yükselmiş, böylelikle Bileşik PMI 58,9 düzeyine yükselmişti. Endeksin 50’nin üzerindeki pahalar evvelki aya nazaran iyileşmeyi, 50’nin altındaki pahalar kötüleşmeyi gösteriyor. Geçen hafta TCMB tarafından açıklanan Ağustos ayı Gerçek Kesim Itimat Endeksi (RKGE) evvelki aya nazaran dalda iyileşmenin sürdüğünü göstermişti. Hizmet tarafında ise geçen hafta TÜİK’in açıkladığı Ağustos ayına ait Hizmet Dalı Inanç Endeksi ve Perakende Ticaret Itimat Endeksi dataları bölümlerdeki bozulmanın zayıflamaya devam ettiğini göstermişti. Kelam konusu bilgiler SAMEKS endekslerinin de Ağustos ayında iyileşme sinyallerinin süreceğine işaret ediyor. SAMEKS bilgilerinde bilhassa istihdam ve yeni siparişlerdeki eğilimi izleyeceğiz.
TÜİK Temmuz ayı dış ticaret istatistiklerini açıklayacak. Nisan ayında KOVİD-19 kaynaklı kapatmaların tesiriyle ihracat ve ithalat dataları 2008 global finansal krizden bu yana en sert düşüşünü kaydetmesinin akabinde açılmaların başlamasıyla Mayıs ve Haziran aylarında kademeli olarak yükseliş kaydetmeye başladı. TİM ve Ticaret Bakanlığı dataları Temmuz ayında ihracat ve ithalat datalarının Temmuz 2019 datalarının gerisinde kalsa da iyileşmenin Temmuz ayında da sürdüğünü göstermişti. Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran dış ticaret açığı Temmuz ayında 2,7 milyar dolar olacak. TİM ise hafta içerisinde Ağustos ayı ihracat datalarını açıklayacak.
1 Eylül 2020, Salı
IHS Markit, Türkiye dahil global imalat dalı Ağustos ayı PMI datalarını açıklayacak. Temmuz ayında İSO Türkiye İmalat Bölümü PMI endeksi 56,9 kıymeti ile evvelki aya nazaran bölümde büyümenin sürdüğüne işaret etmişti. Ağustos ayı RKGE ve öncü Almanya İmalat Kesimi PMI bilgileri İSO Türkiye İmalat Bölümü PMI endeksindeki evvelki aya nazaran iyileşmenin süreceği ipuçlarını vermişti. İSO Türkiye Sektörel PMI Anketi ise Temmuz ayında Dokuma, Besin ile Giyim ve Deri eserleri haricinde öteki dalların evvelki aya nazaran büyüme kaydettiği görülmüştü. Kelam konusu anketin Ağustos ayı ayrıntılarında dallardaki gelişmeleri okuyacağız.
2 Eylül 2020, Çarşamba
Finansal kesim dışındaki firmaların Haziran ayı net döviz durumu açıklanacak. Mayıs ayında bölümün döviz durum açığı 2 milyar dolar azalışla 165 milyar dolar düzeyine gerilemişti.
3 Eylül 2020, Perşembe
TÜİK Ağustos ayı enflasyon bilgilerini açıklayacak. Temmuz ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) evvelki aya nazaran %0,58, evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %11,76 artış kaydetmişti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise aylık %1,02 ve yıllık %8,33 artışlara işaret etmişti. Yarı yarıya Euro ve Dolar kurundan oluşan döviz kuru sepetinin Ağustos ayında evvelki aya nazaran %8,1’lik artış kaydetmesi hem üretici hem de tüketici fiyatlarında artış tesiri yaratacak. Bloomberg HT anketi de bu beklentiyle örtüşüyor; TÜFE’nin Ağustos ayında aylık %1, yıllık ise %11,9 artış kaydetmesi bekleniyor.
IHS Markit, Ağustos ayı global hizmet kesimi PMI bilgilerini açıklayacak. Temmuz ayında endeks 50,5 bedeli ile büyüme bölgesine geçmişti. Ağustos ayı öncü bilgilerine nazaran ABD’de hizmet kesimi evvelki aya nazaran büyümeye devam ederken misal seyri İngiltere verisinde de gördük. Lakin Euro Bölgesi öncü bilgileri Ağustos ayında hizmet bölümündeki büyümenin yavaşladığını ortaya koydu.
TCMB ve BDDK 28 Ağustos 2020 tarihli haftalık para ve banka bilgilerini açıklayacak. Toplam döviz tevdiat hesapları 21 Ağustos’ta evvelki aya nazaran 1,14 milyar dolar azalışla 213,5 milyar dolara gerilerken, gerçek şahısların yurtiçi döviz tevdiat hesapları evvelki aya nazaran 725 milyon dolar azalışla 104,8 milyar dolar oldu. Hem mevduat hem de kredi faiz oranları 21 Ağustos ile biten haftada artışını sürdürdü. Bu yükselişte TCMB’nin siyaset faizini %8,25 olarak sabit bırakmasına karşın kurda yaşanan yükselişe ve artan enflasyonist baskılara bağlı olarak TCMB’nin piyasadan TL ve yabancı para çekebilmek maksadıyla zarurî karşılık oranlarını artırması ve repo ihale vadelerini 1 aya uzatması tesirli oldu. Öte yandan, bankacılık sistemi yabancı para (YP) net genel konum açığı 21 Ağustos’ta evvelki haftaya nazaran 586 milyon dolar azalışla 3,7 milyar dolar düzeyine, kamu bankalarının YP net genel durum açığı da 8,0 milyar dolar düzeyine geriledi. TCMB memleketler arası rezervleri ise tıpkı periyotta 517 milyon dolar artışla 88,7 milyar dolar düzeyine yükseldi; altın rezervleri 461 milyon dolar artışla 43,3 milyar dolar, brüt döviz rezervleri 56 milyon dolar artışla 45,4 milyar dolar oldu. 21 Ağustos 2020 para ve banka bilgileri aşağıdaki üzeredir:
4 Eylül 2020, Cuma
ABD’de Ağustos ayı işgücü dataları açıklanacak. Nisan ayında KOVİD-19 sebebiyle %14,7 düzeyine kadar yükselen işsizlik oranı Mayıs ayı ile birlikte kapatmaların gevşemeye başlamasıyla kademeli olarak düşerek Temmuz ayında %10,2 düzeyine kadar geriledi. Fed Lideri Jerome Powell, 27 Ağustos Perşembe günü Jackson Hole konuşmasında %2 olan gaye enflasyonun “ortalama %2” olarak değiştirildiğini, %4 olan işsizlik oranı maksadı yerine “maksimum istihdam seviyesini” hedeflediklerini belirtti. Fed, 10 Haziran 2020 tarihli “What are the Federal Reserve’s objectives in conducting monetary policy?” notunda “maksimum istihdam” için “çalışmak isteyen tüm Amerikalıların yararlı bir biçimde istihdam edilmesi” tarifini yapıyor. Notta azamî istihdam düzeyinin genelde “iş piyasası ve dinamiklerini etkileyen mali olmayan faktörlerin” belirlediği, bu faktörlerin vakitle değişkenlik göstermesinden ötürü direkt ölçülemediği vurgulanırken bu sebeplerle “Para Siyaseti Şurasının azamî istihdam için sabit bir oran belirlemeyeceği” tabir edilmişti. Hasebiyle bundan sonra Fed’in para siyasetini öngörmede işsizlik oranının nereye çıktığı yahut indiğinden daha çok buna sebep olan iş piyasasına yönelik Fed’in yapacağı değerlendirmeleri dikkate alacağız.
Dr. Fulya Gürbüz
FÖŞ anlattı: Fed, doğal gaz ve salgın
Çin imalat sanayi PMI zayıf, Asya’da Fed rallisi
Ömer Rıfat Gencal & Kerim Rota: Iktisat uçuyor mu, çöküyor mu?
Erdal Sağlam: “Konkordato ve iflaslar başladı”
Para Tahlil
