Bu sabah Güney Kore Merkez Bankası (MB) siyaset faizini 0.25 puana yükselterek, Asya’da mali sıkılaşmaya geçen birinci merkez bankası oldu. Fed’in varlık alımlarını ne vakit azaltmaya başlayacağı sorusu piyasa gündeminde tartısını korurken, bir çok Merkez Bankası istemsiz de olsa gevşek para siyasetlerinden vazgeçiyor. Mümkün bir TCMB faiz indiriminin de riski yükseliyor.
Güney Kore’de Delta salgını mevzi olarak devam ediyor. Ancak, MB iktisadın salgının getirdiği şoklara alıştığını öngördü. MB, artık düzgünce şişen konut fiyatları ve tüketici kredilerini frenlemeye odaklanacak.
İzlanda MB de birebir münasebetlerle bu yıl ikinci sefer faiz artırdı. Ek olarak, İzlanda’da enflasyon dalgası tehlikesinin yükseldiğini not etti.
Reuters’e nazaran, Haziran sonu prestijiyle takip ettiği 37 Gelişmekte Olan Ülkenin (GOÜ, Piyasa = GOP) beşinde siyaset faizi yükseltildi. Brezilya, Rusya ve Meksika mali sıkılaşma evresine geçen 3 majör GOÜ.
GOÜ genelinde, pandemi esnasında basılan bol para, küresel kuraklık ve emtia rallisi ile eşzamanlı gelişti. 2021 yılı başındaki beklentilerin bilakis ABD Doları’nın 9.5 aylık tepeye çıkması da, enflasyonu körükledi.
The Atlantic mecmuasına göte, Covid-19 sonlandırması nerdeyse imkansız bir salgın. Bir-iki yıl içinde “endemik” yani daima hale gelecek. Her ne kadar bir çok ekonomist Güney Kore MB üzere iktisat ve hane halklarının Covid-19’la yaşamaya alıştığını argüman etse de, salgının küresel iktisada fren tesiri yaptığı gözleniyor. Turizm ve sivil havacılık dallarının bu yıl da hayal kırıklığına uğraması ve endüstriyel tedarik zincirlerinde artık norm haline gelen aksamalar ekonomik faaliyeti örseliyor.
Ekonomik açıdan, dünya eşi-benzeri görülmemiş bir “arz şokunun” ortasında. Bu şok ekonomik aktiviteyi yavaşlatır. Şayet Fed Eylül’de tahvil alımlarını azaltma kararı alırsa, GOÜ bir de finansal şok yiyecek. Yani, finansman maliyetleri yükseleceği için, güçlü tüketim malları, makine, ekipman ve konuta talep azalacak.
Tam para siyasetinin iktisada takviye vermesi gereken günlerde, GOÜ’in birer birer faiz artırması, küresel iktisat için kıymetli bir riziko haline geldi.
Fed’in tahvil alımlarını 2022’de de kesintisiz sürdüreceği beklentisiyle GOP’a akan finansal sermaye, yükselen DİBS getirileri ve yavaşlayan ekonomik faaliyet ortasında sıkışıyor. Büyümeye nazaran yatırım yapan küresel fonların GOÜ paylarından çekilmesi, ancak DİBS yatırımcılarının durumlarını artırması beklenebilir.
Türkiye açısından, finansal sermaye çekme bağlamında en önemli rakipleri olan Brezilya, Meksika ve Rusya’nın faiz artırması olumsuz. Şayet TCMB Erdoğan’ın işaretini verdiği üzere yılın son çeyreğinde faiz indirimi yaparsa, TL’de paha kaybının yine başlaması mümkün.
PMI Flaş Ağustos verisi: ABD ve İngiltere’nin büyümesi azalırken Euro Bölgesi başkan
CNN International: Delta korkusu şirketleri nakit biriktirmeye yönlendiriyor
Fed konuştu, Gelişen Piyasalar çöktü
Para Tahlil
