LONDRA (Reuters) – Mayıs ayında gelişmekte olan piyasa merkez bankalarının faiz artırım suratı, siyaset yapıcıların COVID-19 pandemisinden kaynaklanan istikrarsız ekonomik toparlanmalarla karşı karşıya kalmasıyla yavaşladı.
37 GOÜ merkez bankasından oluşan kümedeki siyaset yapıcılar, Nisan ayındaki net dört artışın akabinde Mayıs ayında bir net faiz artırımı gerçekleştirdi.
Gelişmekte olan merkez bankalarının başlarında gelen Brezilya, Mayıs ayında arka arda ikinci 75 baz puanlık faiz artışı gerçekleştirerek, enflasyonu bu yıl hedeflenen yere döndürme eforlarını hızlandırdı. Mayıs ayında, Reuters örnek kümesinin bir modülü olmayan öbür iki merkez bankası da harekete geçti: Ermenistan faizleri %6’ya yükseltirken, Gana ana siyaset faizlerini düşük enflasyon risklerini münasebet göstermesiyle 100 baz puan düşürüp %13,5’e indirerek piyasaları şaşırttı.
Barclays’den Christian Keller, “GOÜ merkez bankaları, artan talep, arz kısıtlamaları ve fiyat baskıları nedenleriyle isteksizce şahinleşiyor” diyerek, gelişmekte olan iktisatların, aşı kampanyalarının ülkeden ülkeye değişen suratı nedeniyle gelişmiş emsallerine kıyasla çok daha sistemsiz toparlandığını belirtti.
Keller “Hala zayıf kalan işgücü piyasaları, eşit olmayan sektörel ekonomik toparlanmalar, arz istikametli kıtlıklar, yüksek emtia fiyatları ve farklı aşılama suratlarının bu olağandışı kombinasyonu, piyasalara ve para siyasetlerine ne vakit biteceği kestirilemeyen ek belirsizlikler yaratıyor” yorumunu yaptı.
Faiz artırımlarının suratı bir ölçü yavaşlarken, son aylarda enflasyonun ana kaynaklarından biri olan besin fiyatlarındaki artışlarda az da olsa bir düşüş yaşandı. Birleşmiş Milletler besin ajansı Perşembe günü yaptığı açıklamada, dünya besin fiyatlarının Mayıs ayında on yıldan fazla müddettir en süratli aylık oranında yükseldiğini ve Eylül 2011’den bu yana en yüksek düzeye ulaşan arka arda 12 aylık artış kaydettiğini belirtti.
Emtia ve güç fiyatları ise, ham petrolün bu yıl şimdiye kadar yaklaşık %40 artmasıyla piyasalardaki baskıyı artırdı. Gelişmekte olan piyasa merkez bankalarının gevşek para siyasetinden sıkılaşmaya son geçişi, Reuters hesaplamalarına nazaran 37 bankalık küme genelinde faiz artırımları ve indirimler ortasındaki istikrarın Şubat 2021’e kadar iki yıldır negatif yahut sıfır olmasının akabinde yaşandı. Kelam konusu periyot, 2008 mali krizi ve 2010 Euro krizinden bu yana görülen en uzun gevşeme döngüsü olmuştu.
Geçen yıl Mart ayında yani gevşemenin tepesinde, 37 merkez bankasından 27’si faiz oranlarını düşürerek, global piyasaları ve ekonomilerini pandemi ve beraberinde gelen karantinaların tesirlerinden muhafazaya çalıştı. 2021’de ise, 2020’deki dört ve 2019’daki dokuz artışa kıyasla, küme genelinde şu ana kadar 10 faiz artışı gerçekleşti. 2020’de yapılan 115 ve 2019’da gerçekleştirilen 81’e kesintiye kıyasla ise bu yıl yalnızca üç kesinti yaşandı.
Kaynak: Reuters.com
Çeviri: Cem Cetinguc
Para Tahlil