2016 başında periyodun başbakan yardımcısı Numan Kurtulmuş, 2.5 milyon Suriyeli göçmen hakkında değerlendirmelerde bulunmuştu. Sırf %10’u meslek sahibi olan göçmenlerin sigortasız çalıştırılamayacağını, örneğin turizm yerine tarım kesimi yüklü iş sahibi olacaklarını söylemişti. Bugün baktığımızda yapılmış çabucak tüm açıklama ve kelamda planların toplumun anlık gazını almaya yönelik olduğunu, gerçekleşmediğini görüyoruz.
Kayıt dışı iktisat, artan göçmen sayısı nedeniyle aldı başını gitti. AKP’li Yasin Aktay “Suriyeliler olmasa Türkiye’nin iktisadı çöker” diyor örneğin. (Uluslararası Çalışma Örgütü araştırmasına nazaran göçmenlerin %92’si kayıt dışı çalışıyor) Sığınmacılar en büyük azınlık olma yolunda ilerlerken “Türkiye bir mühendis kaybetti, Amerika bir garson kazandı” üzere tweetler okuyor, gülüyoruz lakin dramatik istikameti kaçırıyoruz…
Kültürel ve ekonomik tesirleri on yıllarca sürecek yabancı nüfus artışının demografik yapıyı değiştirmesi çok daha kısa sürecek. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Enstitüsüne nazaran Türkler aile başı ortalama 1.9 çocuk yaparken, Suriyelilerde bu sayı 5.3. Bu oranlar baz alındığında 20 sene sonra Türkiye’deki Suriyeli sayısının 15 milyon olması bekleniyor. Konu buna iyi ya da berbat demek değil. Sadece demografik yapı değişmeyecek; toplumsal huzurdan politik arenadaki çekişmeye dikkate şimdiden alınması gereken birçok değişim gözümüzün çabucak önünde duruyor. Sağlıklı bir şehirli-köylü oranına kavuşamamış Türkiye, “misafir” olarak aldığı insanların tüm istatistikleri mahvetmesine, seçme/seçilme hakkı elde edip siyasi haritayı değiştirmesine nasıl reaksiyon gösterecek?
İçişleri Bakanlığı Göç Yönetimi Genel Müdürlüğü sayılarına nazaran İstanbul’da 550 bin, ülke çapında da 3.6 Milyon Suriyeli kayıtlı görünüyor. Geçtiğimiz Nisan ayında BM Mülteciler Yüksek Komiserliğinin yaptığı araştırmaya nazaran yalnızca İstanbul’da 964 bin Suriyeli var. Taliban’ın son atağı ve ülkemizin tavrı sonrası Afgan nüfusunun artacağı açıktır, 1 milyon üzere bir sayıdan kelam ediliyor.
Zarurî göç eden bu kesim haricinde 250 bin dolara vatandaşlık üzere teşviklerle yabancı sayısı bir diğer ivme imkânı daha bulmuştur. Ülke uyruklarına nazaran yabancılara yapılan konut satış sayıları bize çok farklı bilgiler sunmakta. 2020 Haziran ayından 2021 Haziran ayına gelindiğinde yabancıya konut satışı yüzde 187 artmıştır. (Prof. Dr. Şenol Babuşçu, Twitter)
Hatta bu yıl yabancılara konut satışlarının neredeyse yarısı Irak, İran, Rusya ve Afganistan uyruklulara yapıldı. (Prof. Dr. Ali Hakan Kara, Twitter)
(Prof. Dr. Ali Hakan Kara, Twitter)
Üstelik kamunun son yıllarda dağıttığı kredi ve teşviklere bakacak olursak kendi vatandaşlarımız konut alamıyor. “20 yıl sonra bizler kirada otururken yabancılar o konutların sahibi olduğunda iş işten geçmiş olacak” diyen milliyetçi hassasiyete tebessüm ederken bizlerin bile yüzünde bir kaygı belirdi.
Turkey Veri Monitor’- Türkiye’de mesken sahipliği ve kiracı oranları
Göç eden birinci kuşağın Türk kimliği yanına Alman kimliğini koyması zordu. Lakin ikinci ve üçüncü jenerasyonla birlikte çocuklar Alman kimliğini kabul etti. Aileler çocuklarını kendi kültürü ile yetiştirirken, toplumsal etraf ve devlet onları Alman toplumunun beklediği üzere yetiştirdi. Böylece kendi kültüründen kopmadan, Alman bir vatandaş üzere yaşamayı öğrendiler.
Bizim uyguladığımız göç anlayışı ile Almanya ortasındaki farklar çok besbelli değil mi? Hazırlık yok, planlama yok. Meslek edinmemiş, edinse bile uzun mühlet icra etmemiş milyonlarca insan… Evet savaş koşulları ve mecburiyet temel ve ağır bir fark lâkin yönetimsel öngörüsüzlük hem onlar hem bu ülke vatandaşları için kaos oluşturdu ve bu kaos büyümeye devam edecek.
Castro Küba’sından Miami’ye kaçanların bir kısmının hapishaneden salıverilenler olduğu, bunun şuurlu yapıldığı anlatılır. Geçenlerde Taliban rejimi ele geçirdiği bir kentte mahkumları hür bırakmış. Afgan göçmen yağmuru sürerken insan tasa etmiyor değil…
Taban fiyatımız dolar karşılığı ile birçok Çin eyaletinin altında. Lakin ekonomik döngü o denli bir haldeki göçmenlerin daha da ucuza çalışıyor olması ekonomimizin batmasını engelleyen bir faktörmüş! Kim iş sahibi kim değil, kim konteyner köşelerinde can veriyor kim intihar ediyor umurumuzda değil üzere. Birkaç milyar dolar sus hissesi nasıl bedellendiriliyor bilmiyoruz.
Ekonomik, kültürel ve toplumsal sonuçların her birey ismine olumlu istikamette ilerleyebilmesi için Göçmen Bakanlığının kurulması kaidedir. Pakistan’ın, Afganistan’ın, Libya’nın, Suriye’nin değeri ülkemizin dünyadaki yeri için büyüktür. Ana siyasetlerimizin yarattığı anomaliler göstermiştir ki; paradigma değişikliği kaçınılmazdır. Göçmenleri iktisada ve toplumsal hayata dahil edecek bir entegrasyon hazırlığı yokken bu insanların kalmasını yahut gitmesini tartışmak yersizdir. Mevlevi dergâhı olmayan ülkemizin sığınmacı sorunu; işin ehli uzmanların önderliğinde plan program dahilinde barışçıl olarak çözülmelidir.
Yağız Kutay Işık
[email protected]
Twitter: @yagizkutayisik
FÖŞ höykürdü: İktisat Erdoğan Rejiminin Yükünü Taşıyamıyor
YORUM: Göçmen yansısı sokağa taştı
DEVA Partisi: ‘Göçmen sorunu seçim kampanyasına meze edilecek problem değildir’
Para Tahlil
