IMF 2021 küresel büyüme öngörülerini yavaşça üst revize etti, aşıların pandemiyi sonlandıracağı beklentisinin altını çizdi, ama küresel riskli varlık piyasalarında son bir haftadır süren tedirginlik bugün yerini satış dalgasına bıraktı. Avrupa’da saat 17:30’da Stoxx600 %1.45 gerilerken, DJ30 ve S&P500 vadelileri de %1.1 paha yitiriyor. MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler Pay Endeksi %0.5 paha yitirirken, Dolar Endeksi 90.60’a kadar yükseldi. Nedense bu risk iştahından kaçış gününde altın prim yapamıyor, lakin küresel gösterge tahvil ABD 10 yıllıklarda getiri %1.01’e kadar geriledi. Borsa halihazırda %3 gerilerken, dolar/TL 7.40 hududunda.
Yatırımcıların morali niçin bozuk? Wall Street’te teknoloji şirketleri hariç yıl sonu karları tatmin edici bulunmadı. Reddit isimli bir sohbet platformunda işbirliği yapan onbinlerce küçük yatırımcının toplu halde birtakım payları alıp-satarak ağır fiyat dalgalanmaları yaratmaları, hem piyasa istikrarlarını bozuyor, hem de spekülatif bir furyaya işaret ediyor. Bu çeşit küçük yatırımcı akınları sonunda geçmişte pek çok defa finansal krizler patlak vermişti.
ABD’de mali takviye paketinin akıbeti karanlık. Senato’da Cumhuriyetçiler’in dayanak vermeyeceği düşünülüyor. Birtakım Demokrat Senatörler de $1.9 trilyon borçlanmadan ürktü.
BloombergHT “Küresel piyasalarda bilhassa AB ile Astrazeneca ortasındaki aşı uyuşmazlığı moralleri bozdu. Avrupa Birliği (AB) ile AstraZeneca Plc’nin aşı teslimatındaki gecikmelere ait görüşme olup olmayacağı konusunda anlaşamamalarının akabinde Stoxx Europe 600 Endeksi geriledi. Euro, Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) euronun daha fazla yükselmesini engelleyecek araçlara sahip olduğunu açıklamasının akabinde paha kaybetti” haberini yaptı.
Aşıların yeni varyantlara karşı ne derece tesirli olduğu apansız tartışma konusu oldu. Birtakım varyantlar aşılara karşı kısmen dirençli olabilir. Brezilya, Filipinler ve Meksika’da pandeminin önünün alınamaması da Çin dışında Gelişmekte Olan Ülkeler’in küresel büyümeye katkısının yetersiz kalabileceğinin sözü.
Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Küresel, ECB, Fed ve öbür büyük merkez bankalarının tahvil alım programlarının bu yıl da gelişmiş iktisatların kredi notlarını muhtemel bir indirimden koruyacağını, fakat fakir ülkelerin notlarının birebir bahtı paylaşamayacaklarını bildirdi.
Koronavirüs krizinin G7 ülkelerinin borç/GSYH oranlarında, kredi notunda bir indirimi tetiklemeden, 2021 sonunda 2019’a nazaran yüzde 23 artış yaratacağını öngören S&P Küresel, daha az gelişmiş ülkelerin kredi notlarında ise indirimlerin görüleceğini vurguladı.
Yatrımcılar artık Fed FOMC toplantısı sonrası yayınlanacak metni ve Powell’ın açıklamalarını bekliyor. Lakin, Fed’in riskli varlıklarda yeni başlayan bu çalkantıya sözel olarak dahi müdahale etmesi beklenmiyor. Fed lakin kredi ve tahvil piyasaları tıkanırsa devreye girer.
Küresel piyasalarda bir ayı pazarı değil, düzeltme başlıyor olabilir. Bunun nedeni ise dünya iktisadının kış aylarında büyük ölçüde kapalı kalacağı beklentisi olabilir. Bir çok fon yöneticisi 2021 başından itibaren ekonomilerde canlanma beklemişti, karlar istenen randımanı vermeyip, kişiseller da sürüler halinde kimi kağıtlara üşüşünce, geri çekilmiş olabilirler.
Bugün BİST %3 gerilemesine rağmen, satış dalgasının içsel yahut temel bir sebebi bulunmuyor. Stratejist Mert Yılmaz piyasa dinamikleri açısından bir riske işaret etti: “Borsa ard arda beşinci süreç gününde düşüşünü sürdürüyor.
Borsa’ya yeni katılan yatırımcıların alışık olmadığı bir süreç. Onlar daima yükselen piyasaya alışmışlardi.
Uzun müddettir bu ve buna misal bir tablo için uyarmaya çalışıyordum. Umarım hasar en az olur”.
Türkiye ve dünyada ani kayıplar amatör yatırımcıların panik satışlarıyla bir kaç gün daha sürebilir. Lakin ağır nakdî ve finansal takviyenin yatırımcıların ardında olduğu bir ortamda ayı pazarı beklemiyoruz.
Bize nazaran lakin, 2Ç’de de salgının önü alınmazsa ve Çin haricinde Gelişmekte Olan Ekonomiler daralmadan süratli toparlanmaya geçemezse, bir çöküş riski oluşur.
Dün yazdığımızı bir defa daha tekrarlayalım:
“Mali krizler zelzeleler üzere evvelden kestirilemez. Lakin nasıl öncü sarsıntılar daha büyük bir zelzelenin yolda olduğuna dair bir sinyalse, biz de borsaların akibetini görmek için kredi ve tahvil pazarına bakıyoruz. FT haberine nazaran, firmalar sene başından bu yana $400 milyar pay ve tahvil ihraç ettiler. Geçen sene bu meblap $230 milyardı. Ek olarak, en düşük kredi notlu tahvil endeksi yükseldi, yani tahvillere de para girişi var”.
FÖŞ
TL tahviller yine yabancıların ilgisini çekiyor
Piyasalarda riskler yine fiyatlanıyor
Global piyasalar Fed’in kararlarını bekliyor
Commerzbank: Dolar/TL 7,35-7,50 aralığında seyredecek
Para Tahlil
