Türk-İş’in çalışmasına nazaran besin fiyatları Şubat’ta aylık %2,53, yıllık %20,44 artarken birebir ayda açlık hududu 2.718,89 TL, yoksulluk hududu 8.856,31 TL oldu.
Türk-İş’in çalışmasının detayları şu formda:
“Gıda fiyatlarında artış bu ay da devam etti. Dar ve sabit gelirli kesitlerin harcamasında yüklü yer kaplayan besin harcamasının genel fiyat artışının üzerinde olması “yaşanan enflasyonu” daha da katlanmaz duruma getirdi. Fiyatlı çalışanlar ile emeklilerinin temel sorunu, elde ettikleri gelirin zarurî harcamalarını karşılamakta yetersiz kalmasıdır. Bilhassa besin hususları fiyatlarında ve genel olarak enflasyonda önlenemeyen artış, hayat pahalılığını dayanılmaz bir noktaya getirdi.”
TÜRK-İŞ Araştırmasına nazaran 2021 Şubat ayında; Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 2.718,89 TL, Besin harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî öbür aylık harcamalarının toplam meblağı ise (yoksulluk sınırı) 8.856,31 TL, Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.296,62 TL oldu.
Dört kişilik bir ailenin aylık besin harcamasında (mutfak masrafı) bir ayda 67 TL, temel gereksinimler için yapılması gereken toplam harcamalarda (aile bütçesi) ise 218 TL ek harcama gereği ortaya çıktı. Yılın birinci iki ayı itibariyle yalnızca mutfağa gelen ek maliyet 129 TL oldu. Bir yıl öncesine nazaran aylık besin harcamasındaki artış 462 TL ve yapılması gereken toplam harcama 1.503 TL arttı.
TÜRK-İŞ’in bilgileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2021 Şubat ayı itibariyle şu biçimde olmuştur: Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken taban harcama fiyatı bir evvelki aya nazaran yüzde 2,53 oranında artış gösterdi. Yılın birinci iki ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 4,98 oranında oldu. Besin enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 20,44’dür. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 17,68 olarak hesaplandı.
TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan besin eserlerinin fiyatlarında 2021 Şubat ayı itibariyle gözlenen değişim şu biçimdedir:
Süt, yoğurt, peynir kümesinde; süt fiyatındaki artış bu ay da devam etti, yoğurt ve peynir fiyatı geçen aya nazaran değişmedi. Kutuda satılan peynirin 1 kilogram yanı sıra 0,8 yahut 0,9 kilogram olarak satıldığı bilinirken, bu sefer de 0,7 ve 0,6 kg halinde raflarda yerini aldı. Hesaplamada klasik beyaz peynir (inek sütü) dikkate alınırken, koyun sütü peynirinin 60 TL/kg, keçi sütü peynirinin 73 TL/kg, tulum peynirinin 87 TL/kg ve kaşar peynirinin 70 TL/kg meblağında olduğu da dikkate alınmalıdır. Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat eserlerinin bulunduğu kümede; kıyma ve kuşbaşı et fiyatı aylar sonra artış gösterdi. Buna karşılık sakatat (ciğer, yürek, böbrek) eserleri fiyatı şimdilik- değişmedi, tavuk fiyatı da birebir kaldı. Balık fiyatları, geçtiğimiz aya nazaran yeniden artış gösterdi. Lakin hafta sonu sokağa çıkma yasağının balık satışlarını olumsuz etkilediği tabir edildi. Yumurta fiyatı tıpkı kaldı. Bakliyat eserleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları bu ay tekrar değişmedi. Sebze-meyve fiyatları, kış şartlarının da tesiriyle, ortalamada artış gösterdi.
Hafta sonu sokağa çıkma sınırlaması nedeniyle Cumartesi-Pazar günü kurulan semt pazarları genelde hafta içi günlere kaydı. Bu nedenle semt pazarlarına çıkan kişi sayısı azaldı.
Öte yandan -satıcıların ifadesiyle- “mal tedarikinde çekilen badirenin etkisiyle” birden fazla esnafın pazarda tezgâh açmadığı da dikkati çekti. Mevsim zerzevat ve meyvelerinin temel alındığı hesaplamada bu ay 19 zerzevat ve 7 meyve olmak üzere toplamda 26 eser yer aldı. Yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 7,25 TL olarak hesaplandı ve geçtiğimiz aya nazaran (6,62 TL) artış yüzde 9,52 oranına ulaştı. Geçen ay ortalama zerzevat kilogram fiyatı 6,68 TL iken bu ay 7,34 TL oldu (artış oranı yüzde 9,88). Ortalama meyve fiyatı ise bu ay bu ay 7,00 TL (geçen ay 6,50 TL) olarak hesaplandı.
Para Tahlil