Dolar/TL 19 Mayıs kutlamalarına 8.38 civarında başlangıç yaparken, dün Gelişmekte Olan Ülkeler FX ABD doları karşısında epeyce güçlüydü. Fed’den daima yapılan faizlerin bu yıl artmayacağına dair açıklamalar ABD dolarının majör para üniteleri karşısında gevşemesine neden oluyor. Fakat, başka riskli varlıklarda yeni bir satış dalgası var.
TL niçin bedel kaybediyor? Kaybetmeye devam edecek mi?
Birinci neden Covid-19. Bloomberg’e nazaran yatırımcılar artık Gelişmekte Olan Piyasalarda seçici davranacak. Covid-19’la uğraş başarısı ve enflasyon en değerli yatırım kriterleri. Türkiye her iki bahiste de sınıfta kalıyor. Enflasyon malum, global emtia fiyatlarında alevlenme ve Brent’in $70/varile hareketlenmesi yüzünden yakın vakitte enflasyonda gerileme beklemek abes.
Erdoğan hükümeti aksisini sav etse de, epidemiye karşı bir muvaffakiyet da kelam konus değil. Hadise sayısı bir günde 10.174’ten 11.937’ye yükseldi. Müspet vaka/test oranı ise birebir devirde 0.491’den 0.55’e tırmandı. Bu oran DSÖ’nün olağanlaşma için önerdiği referans bedel olan 0.5’in üstünde.
TL Türk-Amerikan gerginliğinden de olumsuz etkileniyor olabilir. Cumhuriyet Gazetesi’ne nazaran: “ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Washington idaresinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Yahudi halkına karşı sahip olduğu Antisemitist telaffuzlarını şiddetle kınadığını” açıkladı.
Price tarafından yapılan resmi açıklamada, Erdoğan’ın kelamlarının kınanmaya bedel nitelikte olduğu belirtilerek, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ve başka Türk önderleri şiddeti daha fazla kışkırtabilecek kelamlardan kaçınmaya çağırıyoruz” denildi”.
Halkbank davası hala gündemde. Lider Erdoğan ve Joe Biden ise 14-15 Haziran’da NATO tepesi kenarında görüşecek. Karşılıklı sert açıklamalar piyasaların moralini bozuyor olabilir.
TL açısından en kritik soru işareti ise cari açık. Turizm dönemi kurtarılabilecek mi? Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca hergün yeni bir aşı kaynağı keşfedip yeni siparişlerin muştusunu verse de, aşılama nerdeyse durma noktasına geldi. Hindistan’ın ihracat için ayırdığı aşıları kendi sıhhat krizini bastırmak için kullanması süreksiz bir arz darlığı yaratıyor. Çin elindeki arzı Afrika’ya yönlendirdi. Şayet turizmde yıllık gelir $15 milyar yahut altına düşecekse, cari açık iddialarının süratle üst çekileceği ve TL’nin bu gelişmeden ziyan göreceğini hatırlatır FÖŞ.
Son olarak da ABD doları ve DİBS faizlerinin istikameti konusunda çok şiddetli bir tartışma var. Çoğunluk, ABD 10 yıllık DİBS gösterge faizinin yükseleceğini, ama ABD dolarının majör para ünitelerine karşı paha kaybdeceğini öne sürüyor. Türkiye üzere daima dış borç faizi ödeyerek yaşayan bir ülke için tahvil faizlerinin yükselmesi bile olumsuz bir senaryo. Lakin, FÖŞ ABD dolarının yıl ilerledikçe tüm para ünitelerine karşı kıymet kazanacağı görüşünde. Zira ABD’de büyüme ve enflasyon (dolayısıyla piyasa faizleri) başka Gelişmiş Ülkeler’den daha süratli seyredecek/yükselecek. Bu senaryoda, Türk banka ve finans-dışı şirketlerin dış finansman maliyetleri de besbelli halde yükselir ve dış borçlanma azalabilir. Söylemeye gerek yok, TL kıymet kaybeder.
TL’nin kıymet kazanması içn hızla aşı tedariki ve acil yaygın aşılama kampanyası birinci kural. İkincisi ise ABD ve AB ile bağların gözle görülür ölçüde düzelerek, dış sermaye akımının tekrar başlaması.
Dolar/TL’de artık 8.50 kritik seviye olarak akıllara yerleşti. TL’nin 8.50’nin üstüne çıkması, yatırımcıların TCMB’yi bir defa daha faiz artırımına zorlaması sonucu doğuracak. TL açısından Covid-19 hadiselerinin yine artışa geçmesinin mümkün olduğu Haziran başıyla Biden doruğunun gerçekleşeceği 14-15 Haziran ortasındaki günler hayati önem arzediyor.
Yurt içinde altın fiyatları son 6 ayın zirvesinde…
Emtia fiyatları artışı: Dünya iktisadında “HERŞEY” ansızın yetersiz kaldı
Emre Balıca yazdı: An itibariyle 8,50
Para Tahlil
