3 ay evvel Elon Musk’ın Tesla Otomobil firması ve ABD Menkul Değerler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) “nakit gelirimizi çeşitlendirmek ve maksimize etmek için daha fazla esneklik amacıyla” açıklaması yaparak[1], 1,5 milyar $’lık bitcoin satın almıştı. Gerisinden da Tesla firması “geçerli maddelere tabi ve başlangıçta sonlu olarak” otomobillerinin satın alımında bitcoin ödemeleri kabul etmeye başlayacağını söyledi.
Elon Musk bu açıklamadan bir kaç gün evvel, ocak sonunda Twitter biyografisine Bitcoin hashtag eklemiş ve “geriye bakıldığında, kaçınılmazdı” biçiminde bir tweet atmıştı. Yandaki fotoğrafta Elon Musk’ın hesabının o vakit ki manzarasını görebilirsiniz. Elon Musk’ın ve gerisinden Tesla’nın bu 2 hareketi, oldukça heyecan yarattı. O günlerde 46.509 $ (275 bin TL civarı) olan bitcoin fiyatı yükselmeye başladı ve 16 nisan civarında tüm vakitlerin rekorunu kırarak 60 bin $ sonunu geçti.
Çin’deki Elektrik Kesintisi Bitcoin Madenciliği Zorladı
Bitcoin bu türlü tam doruktayken, evvel Amerikan Hazine Bakanlığının fiyat alacağı söylentileri ve daha değerlisi Sincan/Çin’deki bitcoin madencilik tesisinin çalışamaması (su baskını sonucu elektrik kesilmesi) sonucunda, hashrate % 40 niyet, fiyat geriye gitmeye başladı. Nisan ortalarında 64 bin $’a kadar yükselmişken, fiyat tekrar % 20 civarı gerileyerek 50 bin $’lı düzeylere geldi [2]. Fakat Elon Musk’ın açıklaması ile bu sefer % 17 üzere hesaplanan bir diğer düşüşe uğradı. Bugün 18 mayısta fiyat 42 bin $ civarında. Üstteki grafikten de son 6 ayı görebilirsiniz.
Bitcoin Etrafa Ziyanlı ancak Tesla Etraf Dostu
Dediğimiz üzere Tesla CEO’su Elon Musk birinci açıklamasından 3 ay sonra, kriptopara ünitesi konusundaki duruşunu değiştirdi. 13 mayısta Twitter üzerinden yaptığı açıklama ile Tesla’nın satış bedelinin Bitcoin olarak kabul edilmeyeceğini söyledi :
Musk Madenciliğin Etrafa Ziyanını Yeni mi Anladı?
Değişiktir, Elon Musk neden olarak, kriptopara ünitesinin “çevreye olan büyük maliyetinin” Tesla’nın sıfır emisyonlu araçları için ödeme seçeneği olamayacağı manasına geldiğini yazdı. Malum, kriptopara madenciliği kıymetli bir elektrik harcamasına neden oluyor. Hatta önümüzdeki 30 yılda yapılacak olan Bitcoin madenciliğinin dünyanın sıcaklığını 2 derece artırabileceği tez ediliyor[3].
Ancak Musk bir yandan da hala “kriptopara alanına dokunuyor”. DogeCoin için anket yapıyor filan. Tesla’nın güç verimliliği olan kriptopara üniteleri aradığını, fakat tekrar yükselmemesi için isim verilmediği kaydediliyor.
KriptoPara Merkeziyetçi mi, Değil mi?
Musk başka bir tweetinde ise, Bitcoin’in “bir avuç büyük madencilik (diğer bir deyişle hashing) şirketi tarafından denetim edilen muhteşem büyük çoğunluğa sahip, son derece merkezileştirilmiş” olduğuna dikkat çekti.
Elon Musk’dan Nefret Edenler
Bu açıklamalardan sonra Musk’dan nefret edenler ve bloklayanlar arttı. Örneğin aşağıdaki iletisi birtakım bitcoin meraklıları blokladı : “Bir sonraki çeyrekte Bitcoinciler, Tesla’nın geri kalan Bitcoinlerini de boşalttığını görünce kendilerini tokatlayacaklar. @Elonmusk nefreti ile birlikte. Lakin onları suçlamazdım… ” diyor.
“Elon Bitcoini Mahvetti, İnanamıyorum”
Tesla’nın Bitcoinle satışı heyecan yaratmıştı. Lakin artık bakıldığında, bu hareketin reklam emelli olabileceğini düşünenler var. Zira Bitcoin’in etrafa tesiri ve madencilik firmalarının elinde olduğu aslında biliniyordu. Bunlar yeni ortaya çıkan bilgiler değil. O vakit 3 ay evvelki hareket neydi? Öbür bir soru da şu; bu 3 aylık müddette Bitcoin ile satılan Tesla var mıdır? Aşikâr değil. Galiba yok. Lakin bir de şu Tweete bakalım; DogeCoin konusunda YouTube görüntüleri yapan birisinin kelamları şöyle:
“Tesla Bitcoin kabul edeceğini söylediğinde pazar bedeli 400 milyar $’a ulaştı, kabul etmeyeceğini açıkladığında ise 100 milyar $ kaybetti. Bunun üzerine Bitcoin’in Maxi’si (bitcoine canı gönülden inanan herkes) dedi ki; Musk’ın Bitcoini böylesine mahvetmesine inanamıyorum. Ne kadar umursamaz?” Cevaben Musk ise gülmekten yerlere yatan hız emojisi gönderiyor.
Bilerek mi Yaptı?
Ayrıyeten birçok uzmanın, Musk’ın Tweetlerine bakarak, kripto konusunda epey yüzeysel bir anlayışı olduğu yorumu yaptığı kaydediliyor. Merkeziyetsiz borsa Uniswap’in kurucusu Hayden Adams, Musk’ın tweetini örnekleyerek, herkesin anlayabileceği bir formda alay etti:
“Tesla pillerinin 10 kat daha uzun mühlet dayanmasını ve 10 kat daha süratli şarj müddetlerini, maliyetinin çok altında yapmasını sağlayabilirsek, bu mükemmel olmaz mıydı?”
Öbür yandan Bitcoin’in mevcut finansal sisteme bir alternatif olması nedeniyle, çok sayıda “teknik” ya da “teknik olmayan” manipülasyona uğradığı da akılda tutulmalıdır. Teknik olana örnek ; 2017’de fiyat tepe yapıp 20 bin $’a yaklaştığı periyotta 2 farklı bot’un çalışarak fiyatı yükselttiği sonra da çöktürdüğü biçimindeki bir iddiayı 4 araştırmacı ortaya koymuştu[4]. Bu operasyonda bu 2 botun tam da fiyatın yükseldiği vakitlerde çalıştığı ortaya konmuştu. Bu çeşit yükseltme/çöktürme hareketleri Bitcoin’den ziyan edenleri ortaya çıkarıyor ve insanları bitcoin’den uzaklaştırıyor.
Lakin yeniden de Musk’ın kelamlarında doğruluk hissesi var. “Merkeziyetsizlik” dizaynının daha iyi yönetilmesi ve denetlenmesi gerekir. Musk, madencilik havuzu gHash.IO, Temmuz 2014’te bitcoin ağının bilgi süreç gücünün% 50’sini kısaca aştığında farkedilen olayın hala gündemde olduğunu gösteriyor. Özetle nisan 2021 başında 2 trilyon $’ı aşan kripto para sanayisi için şimdi yapılması gereken mesken ödevleri var.
[1] SEC : Tesla
[2] Bitcoin’i Türkler mi Düşürdü (Espri)?
[3] Environmental Impacts of Cryptocurrency
[4] Bugün Bitcoin ve Öbür Kripto Paralar Üzücü Çakıldı .. Manipülasyon Var mı?
[5] Crypto market cap surges to record $2 trillion, bitcoin at $1.1 trillion
Muharririn müsaadesiyle Turk-Internet.com sitesinden alınmıştır. Bütün tablo ve grafikler sitededir
Erol Taşdelen: Elon Musk, ABD ‘Derin Devleti’nin görünen yüzü mü?
Bitcoin 38,000 dolar seviyesine geriledi
FÖŞ anlattı: Kripto-Varlıkların Geleceği: Para Kuramı Ne Diyor?
Para Tahlil
