Başım çok karışık. Gerçekle realiteyi ayırt edemiyorum artık. Biraz evvel “ülser tedavisi” için aldığım 7 haptan mı sanki diye düşünür üzere oldum, bir evvelki rekorum 11, değil. Hah buldum. Bu aşı meselesi….Hangisini olsam sanki? Doğal ki, milliyetçi-muhafazakar-İslamcı-kripto-AKP-neo-Erdoğanist tandanslarım nedeniyle yerli ve ulusal aşıyı olmalıyım, ancak o gelinceye kadar nalları dikip Tahtalı Köy’de denizkenarında bir yere yerleşiriz. Çin aşısını olan bir arkadaşımın havlamaya başladığını duydum. Rus aşısı…Hah hah hah. Ulan, Ruslar’dan bir votka bir de S-400 alınır. Pfizer-BioNTech bana nazaran değil, alerjili olanlar kullanamıyormuş. Bendeniz de maalesef bu hayat döngümde alerjili bir vücuda yerleştirildim, bu mevzuyu bir sonraki re-enkarnasyonumdan evvel Nirvana ile görüşmem gerekecek.
Ne demişler? Asılacaksan bırak seni CIA casusları assın. ABD aşısı olacağım, lakin Bill Gates’in popoma çip yerleştirip anüsümü de verici çanağı olarak kullanması fikrine hazır mıyım, emin değilim? Popomun esasen o kadar çok işlevi varki, bu yükü taşıyamayabilir. Ayrıyeten, Bill Gates’in yeniden gece yarısı beni arayıp “Dostum, biraz lifli ye, gaz kesici ilaç al” demesini de istemem. Tahminen kendimi bir Covid-19’luya ısırtırım, ya bağışıklık, ya mokoko.
Artık buradan Mali Krizlere geçmek biraz sıkıntı, hele, baş Ankara’da karar alma sistemine dönmüşse. Okuyucuyu kaybediyorsunuız, zira o poposuna “Alo, Alo lavuk Gates, Vindovs tekrar çalışmıyor, lan” diye bağırmakla meşguıl.
Evet 2021 Yılı için birinci resmi iddiamı de böylelikle ifşa etmiş oldum, Gezegen’e, Güneş Sistemi’ne güzel olsun. Birinci Mali Krizim 1987 Wall Street çöküşüdür—Kara Perşembe. Tez hocam arayıp “ne düşünüyorsun?” dediğinde “domuz pirzolası ve soğuk bir bira” yanıtı verdiğim için de doktoramı imzalamadı.
Sonra 1994 Tansu Çiller Krizi , 1998 Asya, Rusya, dot.com, 2001 Anayasa kitapçığı, 2008 faciası, 2011 AB PIIGS Krizi derken, ulan bir baktım hayatım mali krizlerle geçmiş be…. Her krizden evvel bir ya da öteki mali varlığın fiyatı Sirius Kadro Yıldızı’na gerçek relativistik süratlerde uçarken, uzmanlar ön cephede kahramanca “Al!, ALLLL! , This time is different!” (Bu sefer eskisi üzere değil) çığırtkanlığı yapıyordu.
Olağan, bu sefer de eskisi üzere değil. S&P 500’de 2020 F/K’ları 30’u aşmış, tek endüstrisi balıkçılık olan Portekiz’in Euro-bondları’nın faizi negatife dönmüş, bir ayda Gelişmekte Olan Piyasalar’a $76 milyar girerken, IIF Başekonomisti “ucuz, daha ucuz” diye tweet atmış. Eskisi üzere değil, yok muhakkak bu öteki.
Her Gökkuşağı’nın gerisinde bir Mali Kriz yatar, Yar ve Yarenlerim. Herkes geminin pruvasına oturduğunda gemi batar. İnsan denen sefil yaratık Ege’nin sevimli bir beldesinde harabe köy konutuna TL885 bin fiyat çekiyorsa, Atı Alan Wall Street’i geçmiştir.
Mali Krizler’in niye çıkacağını bilmek imkansızdır. Lakin nasıl Mali Krize gittimizi görmek öylesine kolaydır ki:
- Deve yüküyle ucuz para
- Gitgide artan riskli davranışlar
- Bill Gates’in çip taktığı yere kadar borçlanma
- Temel ekonomik gerçeklerden,halkın çektiği acılardan kopan değerlemeler,
- Makus haberleri de “ossun” diye alan bir mentalitenin yerleşmesi.
- .açgözlülük, 7 Cehennemi Günah’tan biri, ve Kapitalizm’in Aşil Topuğu.
Pekala hangi piyasa, ülke yahut kurumlar arıza yapabilir?
S&P500 birinci kuşkulu. “Beklenen” karlara nazaran hala ucuz, lakin kar beklentileri gerçekleşecek mi? Dünya iktisadında umulan toparlanmanın gecikmesi, ya da çok yavaş seyretmesi en büyük risk. Aşıların sürü bağışıklığı kazandırmada yetersiz kalması, ya da yeni Çin-Batı gerginlikleri de “olay çıkartabilir”.
Kurumsal tahviller ve Gelişmekte Olan Ülke Euro-tahvilleri: Bu tahvillerin şirket yahut ülke riskini yansıtma özelliği büsbütün buharlaştı. Getirisi yükse olana alım var. Ancak, dünya iktisadı gereğince süratte toparlanmaz, ya da Gelişmekte Olan Ülkeler özelinde, Dolar Endeksi beklenenin bilakis ralli yaparsa, bu piyasada toplu temerrütler başlar. Bunlar CDS’leri tetikleyerek türev pazarlara yayılabilir. Bir öteki senaryoda, zayıf ülkeler Covid-19’dan kurtulamaz ve temerrüte düşmeye başlar.
Deflasyon-enflasyon ikilemi: Hergün okuyorum, Covid-19’un sonunda deflasyon mu, yoksa yüksek enflasyon mu var, karar veremiyorum. Bence enflasyon daha yüksek mümkünlük. Fed’in çekirdek enflasyon %2’yi iyice aşıncaya kadar mali sıkılaştırma yapmayacağı vaadi, ABD DİBS getirilerini %2’nin de üstüne çekebilir. Bu durumda hem S&P500, hem yüksek dış borçlanma ihtiyacı olan devletlerin tahvillerinin çökmesi bir mümkünlük.
Güç pazarında çöküş: Bu sabah Brent petrol $50/varili aştı. Bu fiyat süratle toparlanma ve Covid-19 öncesi güç kullanım huylarını değiştirmeyen bir dünyayı yansıtıyor. Bu iddia gerçekçi değil, zira dünya beklenenden daha güçlü bir performans sergilerse, OPEC artı Rusya vanaları sonuna kadar açar. ABD kaya petrolu kuyuları 3 vardiya çalışmaya başlar.
Jeo-politik arızalar: ABD-Çin gerginliğini saydım, lakin Biden’in Rusya’ya yapacağı hoşluklar fiyatlarda değil. Rusya’nın güç ihracatına yönelik CAATSA tipi yaptırımlar ve Putin’in Ukrayna başta AB’nin periferinde ülkelere askeri baskıyı artırarak intikam alması kriz yaratabilir.
“Ne vakit gerçekleşebilir bunlar?” derseniz, bilmiyorum. Hepsinin başka vakit ayarı var bu bombaların. Beni en çok kaygılandıran, riskli varlıkların Fed yahut IMF, Dünya Bankası üzere ulus-üstü kurumlardan daima gelen“fiyatlarda köpük var” ihtarlarını göz gerisi etmeleri. Krizden evvel bir “melt-up” yaşayacağız. Yani, tüm riskli varlıklar eşzamanlı Uzay’a fırlayacak, işte o vakit kaçarım. Nereye kaçarım? Altına alışılmış. O keşmekeş içinde hangi varlıklar ya da para üniteleri hayatta kalır diye sormam bile. Zira, bütün mali piyasalar birbirine bağlı, birleşik kaplar prensibi içinde hareket ediyor. Hastalık bir defa konuta girdi mi, hangi ferdin yatağa düşeceği hiç muhakkak olmaz.
Websitemi bir ziyaret etseniz keşke, o kadar çok makale var ki, linki de var
https://twitter.com/AtillaYesilada1
Para Tahlil
