Wall Street’te Trump partisi çabuk bitti. Kabine atamalarına çok İsrail yanlısı, ama işinde ehil bireylerle başlayan Turuncu Baş, ardından “sapıt” butonu ile abuk sabuk isimleri değerli konumlara atmaya başladı. Örnek olarak, Savunma Bakanlığı’na bir FOX TV sunucusu artırıldı, generallerin pantolonlarını kirlettiler. Artık daha serin başlıyor Trump’ın uygulama vadettiği siyasetleri yere yatırıp, büyüme-enflasyon aksanı ve şirket karlarında yeni hesaplar yapacaklar. Bu hesapların birleştirilmesi bir panik yaratmayı mümkün kılıyor.
Geçen haftanın en değerli olaylarından biri de bir seminerde konuşan Fed Başkanı Powell’ın faiz indirimlerinde çok temkinli yol alacaklarını açıklaması oldu. Bir iki tane güvercin FOMC üyesi dışında kalan guvernörler de piyasaları yarışlı faiz indirimi beklememeleri konusunda uyardılar. Bu ihtarların gidişatını S&P500 ve Nasdaq’da aramak beyhude, o 2 endeks yavaşlayan kar beklentilerine karşılık kabaca “Yapay Zeka” diye çok yanlış bir halde başımızda tahayyül ettiğimiz çok sistematik teknoloji ihtilalini fiyatlamakla meşgul.
Ama Türkiye’nin da dahil olduğu Piyasalarda Olan Piyasalarda (GOP, Gelişmekte Olan Ülkeler = GOÜ) bahis-beniz attı. Pazartesi günü Bloomberg’de yayınlanan haberde, Bloomberg GOÜ’nün takvim takvimindeki kazaançlarını büyük oranda geri aktardığı, da GOÜ FX’in zayıflamasını bekliyor.
Yine Pazartesi Nomura da makûs haber verdi: “Nomura, Donald Trump’ın seçim zaferinin akabinde Fed’in faiz indirimi konusundaki tartışmasında bir duraklama sinyali veren birinci global kurum oldu. Kurum, Fed’in Aralık ayındaki siyaset toplantısında faiz oranlarını düşürmesini artık beklemediğini açıkladı.
Nomura, Fed’in 2025’teki Mart ve Haziran toplantılarında sürekli iki sefer 25 baz puanlık faiz indirimi gösterimini bekliyor ve bu da aracı kurumun Fed fon oranı projeksiyonunu gelecek yıla kadar yüzde 4.125’te sabit bırakmayı bekliyor”.
Ben de size makûs haberleri sunuyorum: Trump seçim kampanyasındaki tüm vaatlerini süratle yerine getirmesi ve Fed’in 2025 Ocak’tan sonra faiz indirimlerini askıya alması ihtimali yüksek. Bu senaryoda, ABD’nin 10 yıl vadeli kredi getirisi %5’i aşar, Dolar Endeksi de 110’la çarpar. Başta Çin, tüm GOP’dan çok ağır finansal sermaye kaçışı başlıyor. Parantez açayım, Fed’in faiz indirimlerini askıya aldığı haberi TL ve Türk mali varlıklarını da baskı” üzerinden alır, lakin uzun sürmez. Gereksiz siyasi irade, mevcut Mehmet Şimşek ve TCMB dezenflasyon konusunda tüm umutlarını güçlü TL siyasetine destekliyorlar. TCMB’nin tüm yabancı sermayesi kaçsa dahi dolar/TL kurunu istediği düzeyde tutabilecek barutu var. Bir başka deyişle, Fed’in faiz indirimlerinin askıya alınması, bizim mali varlıklarımız için Ulusal Piyango’da büyük ikramiye olabilir.
Şimdi gelelim, Fed’in NİÇİN 2025’te faiz indirmede zorlanmasına. Birincinin, ayrıntılı olarak ayrıntılı takip edilen Atlanta Fed’in 3Ç2024 GSYH’ye katılımı %2.5. ABD iktisadının enflasyon üretmeyen büyüme oranı %2 civarında, yani iktisat çok ısınma bölgesinde. İktisadın tüketim tarafından gelen verileri, bireysel perakende satışlar da çok güçlü.
Şimdi bu görünümün üstüne Trump siyasetlerini ekleyelim. Çin’in başta olmak üzere tüm dünya ithalatına vergi teşkil etmesi olumsuz bir arz şoku yaratıyor. Yani harcamaları azalırken, enflasyonu üstlenir. Trump’ın vergilerini düşürmesi ise bir talep şoku. Yani harcamalar ve fiyatlar artıyor. Bu iki vektörün kesişme noktasında, GSYH’nin ne tarafta hareket edeceğini öngörmek güç, ne de enflasyonun tırmanacağı kesin. Kimi kaynaklara göre 2025 yılı boyunca ABD TÜFE 100 baz puana kadar artabilir. Doğal olarak bu senaryoda Fed faizi indirilemez.
Eğer bu mevzularla ilgili bir kaç şey okuyorsanız, muhtemelen Çin’in ek gümrük vergilerine reaksiyon olarak, yuan’ın karşılığında pahasının düşmesine izin verecek, bu sayede ihracatçıların dolar fiyatlarının sabit durduğunu duyuyorsunuz. Yürümez, vergiyi kontrol edecek yuan devalüasyonu %25’i aşar. Çin’den sermaye kaçar, Asya’da kur savaşı başlar.
Dolar Endeksi’nin paha kazanması ve Çin’de yavaşlama nedeniyle, Trump’ın gümrük vergileri izafî olarak düşecek emtia fiyatlarıyla oranlı olarak tutulabilir, ancak genel olarak bir sorun daha var. Trump, tüm yasa dışı göçmenlerin ayrılmasını istiyor. Bunun nerede olması imkansız bir proje. Lakin, göçmen işçilere baskınlar ya da teftişler başlarsa, ABD’de hızla ilerlemeye başlarsa, zira hiç bir patron kaçak göçmen çalıştırarak Trump idaresinde papaz olma riskini göze almaz. Hasebiyle, fiyat artışları tekrar dağıtılabilir. İşte buna deva yok.
Bir diğer sorun daha var. Argümana katılıyor, Trump Ocak’ta başkanlık görevi dönem boyunca devam etmiyor, Fed üzerinde tam saha baskı kurarak faizleri hızla indirmesini talep edecek. Fed bu baskılardan yılmaz, ancak faiz indirimi kesintisi olmadan önceki Trump’a yalakalık yaptığını algılaması Yaratmak için kılı kırk olmaması. Faiz indirimlerini geciktirmek için en değerli birikimler da ABD’de iktisada net tesiri olmayan siyaset faizinin farklı değerleri, daha fazla sabit sermaye yatırımı gibi korunmanın yükseldiğini üremek olur.
Fed bence Aralık’ta 25 baz puan düşecek. Hatta tarım-dışı istihdam Kasım-Aralık’ta patlamazsa, Ocak’ta bir 25 baz puan daha indirilebilir. Ocka’ta Fed guvernörlerinin ferdî faiz iddiaları ve Fed fonlarının kesin tarihi üst düzeyde revize edildi. Işte o anda kalmayanlar bekleyiş başlayacak. Noel Baba rallisi akabinde Yeni Yıl Hezimeti periyodu riski oldukça yüksek.
