Bugün yeni Kabine açıklanabilir, ya da açıklanmayabilir. Prof Kavcıoğlu “Faiz indireceğimizi nereden çıkarttınız?” demiş, yani faiz artabilir de inebilir de. Tahminen de 2023’e kadar değişmez. Yeni Kabine’de en sevgili devlet büyüğüm Berat Albayrak Dışişleri, Güç ve Olağan Kaynaklar hatta Aile’den Sorumlu Bakan olarak vazife alabilir, almayabilir de.
100 milyon doz aşı kesin Mayıs sonunda gelecek, lakin Haziran, Temmuz, Ağustos, ya da Eylül sonuna sarkabilir de… Ramazan’da 3 hafta tüm yurtta sokağa çıkma yasağı ilan edilecekmiş. Fakat edilmeyebilir de.
Sıkıntıyı çaktınız, 85 milyonluk, $700 milyar ekonomik büyüklüğe sahip bir DEV, tek bir faninin o anda başında esen yellere nazaran yönetilirse, Süveyş’ı tıkayan Ever Given tankeri üzere rotadan çıkar. Ekonomide karar alıcılar ve piyasaların en büyük korkusu belirsizliktir. Hele, ihtimali ölçülemeyen ve hedge satın alınamayan belirsizlik vefattan beterdir. Lider Erdoğan’ın kararları için bir futures ve opsiyon piyasası oluştursak diyorum. Mesela, ben primini ödeyip Erdoğan’ın Albayrak’ı Kabine’ye atama riskine karşı sigorta satın alabilsem. Ya da aşıların Temmuz’a kadar gecikip turizm dönemini Freddie’nin kabusları dönemine çevirmesine karşı….
Bir devlet insanı ya da bağımsız heyet (yani TCMB, BDDK gibi) için en büyük servet kredibilite, yani prestij. O da verdiği kelamları tutarak, ve gelecek hakkında çok net iletiler vermekle sağlanır. Biz uzun müddettir ülsere bağlı kan kaybından komada yatan kredibiliteyi, geçen Cuma İstanbul Kontratı ve Naci Ağbal’la birlikte gömdük.
Bu noktadan sorna artık içerde atılacak hiç bir adım, verilecek hiç bir kelam, hatta yapılacak hiç bir somut icraat, rahmetliyi geri getiremez. Kolay bir örnek vereyim: Diyelim ki, Prof Kavcıoğlu yarın sabah kalkıp 500 baz puan faiz artırdı. Halk dövizden TL’ye geçer mi? Finansal sisteme sıcak para yağar mı? Nerde, zira bir gün sonra Şahap Hoca sarfiyat yerine Vahap Hoca gelir, faizi indirir.
Bakın, size halkın artık Erdoğan’a hiç güvenmediğinin en hoş örneğini Aksoy Anketi’nden vereyim:
“Aksoy Araştırma’nın anketine nazaran tasarruf yapacak parası olan yurttaşın yatırımda birinci tercihi altın ve dolar. Vatandaşın bikimini Türk Lirası olarak tutma görüşü ise yüzde 11.4’te kaldı”.
Yabancı fonlar? İtimat sıfır: “Reuters ajansının haberine nazaran, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası başkanlığında yaptığı ani değişiklikten sonra, bu varlıkların ziyan etme mümkünlüğü epey kuvvetli. Birçok yabancı fon yöneticisi Türkiye’de iktisat anlayışında değişiklik olana kadar Türk varlıklarından uzak durmayı öneriyor”.
AB bile artık bizimle “para peşin kırmızı meşin” alışverişi yapıyor. “İyi çocuk olursan, Gümrük Birliği’ni yenilemek için takvim veririz”. Hani, şu çok bel bağladığınız Rusya ve Çin var ya? Onlar ciddiye bile almıyor bizi. Çin aşı vermiyor, zira Uygurları iade edeceğiz diye kelam vermişiz, etmiyoruz. Tamam doğrusu bu da, o vakit niçin kelam veriyorsun? Rusya’nın ne kadar güvendiği hergün Suriye’de denetimimiz altındaki bölgeleri bombalamasından muhakkak.
Bu koşullar altında kur istikrarı sağlanamaz, Türkiye asla sabit sermaye yatırımı için gerekli teknoloji ve dış sermayeyi bulamaz. Vatandaş faizi %30’a çeksen de dövizde kalır ve birinci fırsatta da servetini yurtdışına kaçırır.
Siz bakmayın Mart’ta açıklanan iyimser sektörel inanç endeksleri ve Gerçek Kesim İtimat Endeksi datalarına. Onlar iktisatta olağanlaşma ve Naci Ağbal’ın adam-gibi-adam para siyasetine güveniyordu. Artık? Ağbal gitti, dolar TL’yi 8.00’in ötesine itti, günlük hadise sayısı 30 bine erdi.
Pekala ne yapacağız? Vall tahliller kolay. En kolayı Sevgili Liderim Erdoğan’ın “Arkadaşlar, ben beceremedim galiba, emekli olayım, yerime bu işleri bilen biri gelsin” demesi. İkincisi, AKP-MHP’nin yeni Anayasa’da başkanlık yerine güçlendirilmiş parlamenter sistemi benimsemesi ki, birileri Padişah Efendimi’ze “Sultanım senden büyük Ulu İlah var” diyebilsin.
Natürel ki, bunlar olacak şeyler değil, lakin pudra şekerini fazla kaçıranlar bu türlü hayaller sayıklar. O vakit bize bir dış çıpa lazım. Yani, alacağımız krediye kefil olacak, CV’mize referans verecek birileri….3 aday var:
*AB’nin planı aslında çok olumlu bir gelişme. Şayet Ankara (milli menfaatlerimizden taviz vermeden) Kıbrıs ve Doğu Akdeniz-Ege karasularının paylaşımı konusunda tahlile katkı sağlarsa, Gümrük Birliği müzakereleri için en azından bir takvim ortaya çıkar.
*ABD’yle S-400ler ve Kuzey Doğu Suriye’de güç paylaşımı konusunda el sıkışma. Bu CAATSA’nın daha da ağırlaştırılması ihtimalini ortadan kaldıracağı üzere, şayet Halkbank İran yaptırımlarını delme davasında hatalı bulunursa, ABD Hazinesi de para cezası konusunda bizi üzmeyecek bir pazarlığa razı olur.
Bugün bir daha Türkiye’ye ayak basmamaya yemin eden küresel fonların bu üç gelişmeden birini gördükleri anda finansal sisteme yığılacaklarından eminim.
Liderim Erdoğan bunları yapar mı? Yapar yahut yapmak zorunda kalır. Erdaoğanı’mın sıkışınca bir buz patencisini andıran kıvrak U-dönüşlerine en basit örnek, Doğu Akdeniz’i fethedecek 3 sondaj gemisinin limanda yatması. S-400’ler paslanmaya başladı, ancak kaygıdan aktive edemiyoruz. Bu sabah gördünüz, TCMB başkanlığına faizleri baltayla kesmek için getirilen Şahap Hoca da ağız değiştirdi.
Biraz sabredin, dolar/TL 8.50-9.00 sularına yelken açsın, Saray’da yelkenler çabucak inecek. Zira, papuç çok değerli. Bu inadın sonunda ödemeler istikrarı krizi, AKP’nin büsbütün buharlaşması ve Başkanı’mın iktidarı kaybetmesi var.
FÖŞ
FÖŞ anlattı: Bu Darboğazdan NE VAKİT ve Nasıl Çıkarız?
Kerim Rota: Orta sınıf çöküyor, Türkiye yoksullaşıyor
Güldem Atabay: Kredi artış temposu Ağbal’dan Kavcıoğlu’na para siyasetinde kilit
Para Tahlil