Borsada uzun ya da kısa vadeli olarak bir şirketin payına yatırım yapmadan evvel şirketin karnesi diye nitelendirebileceğimiz birtakım özelliklerini kesinlikle bilmeliyiz. Payın yalnızca ismini, hangi işi yaptığını bilerek o paya yatırım yapmak paranızı çöpe atmaktan farksızdır. Üstelik bu pay ile ilgili bilgileri mahalledeki manavdan, berberinizden ya da altın günündeki arkadaşınızdan duyarak edinmeniz de risklidir. Zira bilgi kulaktan kulağa dolaştıkça ya eksilir ya da yanlış bilgi haline dönüşür.
Artık teknoloji çağındayız ve bir şirketin bilgilerine ulaşmak epeyce kolay…
Borsa İstanbul’daki tüm payların bilgilerinin duyurulduğu “Kamuyu Aydınlatma Platformu” (KAP) bunun en hoş örneği…Diğer yandan borsaya açık tüm şirketlerin muhakkak devirler halinde yayımladığı faaliyet raporlarından da tüm bilgilere erişilebilir. Ek olarak bu bilgileri yorumlamak da son derece değerli tabii…Aracı kurumların birçoğunda araştırma kısımları var ve bu bilgileri muhakkak aralıklarla fiyatsız olarak bültenler halinde yayımlıyorlar. Kâfi ki bilgiye ulaşmak isteyelim…
Teknoloji bilgiye ulaşmada süratli ve kolaylık sağlayıcı bir aracı oldu. Fakat ziyanları da yok değil…Bu kadar bilginin içerisinde eksik, kusurlu olanlar da mevcut elbet…Bilgi kirliliğinin olduğu ortamda kişisel yatırımcının düşüncesi da başlıyor maalesef…Nereden edinirseniz edinin bilginin kaynağına inin, en saf ve en yorumsuz hali ile bilgi oradadır. Yani KAP’ta, yani faaliyet raporlarında…
İlgilendiğiniz şirketin web sayfasına girdiğinizde kesinlikle bir yatırımcı alakaları köşesi görürsünüz. Orada şirkete dair özet datalar, raporlar ve haberler yer alır. Buralar, şirket hakkında bilgi toplamanız için hayli güçlü bir alandır.
Öteki yandan borsalarda belli endeksler oluşturulmuştur. Bu endekslerde çoklukla en çok süreç gören paylar mevcuttur. En çok süreç gören paylar birebir vakitte yatırımcının en çok talep ettiği yani en çok güvendiği hisselerdir diyebiliriz. Mesela BIST-100 endeksindeki şirketler ekseriyetle iyi şirketlerdir. BIST-30 endeksindekiler de en iyileridir. Yatırımcılar ekseriyetle kendileri daha inançta hissetmek için markası güçlü paylara yönelirler.
Kimi paylar kıyıda köşede kalmıştır. Pay ile ilgili bir temelsiz bir süreç ya da haber dolaşıyor olabilir. Evvel payın karlılığı, yatırım potansiyeli, satışları ya da paydaşlık durumuna bakmak gerekir. Şayet çok vahim durumda ise muhtemelen manipülasyona maruz kalmıştır. Yani birileri pay ile oynuyordur. Bu bir kabahattir. Bunun farkına varmayan kişisel yatırımcılar hisseyi aldıktan bir müddet sonra pay birden düşmeye başlar. Piyasadakiler buna “keriz silkelemesi” derler.
Rengi hoş diye aldanıp bilmediğiniz sularda yüzmeyin…
Aysel GÜNDOĞDU
Assoc. Professor of Finance
Faculty of Business and Management Sciences
Istanbul Medipol University
www.finansoloji.com
#sabahbulteni / Yardım paketi açıklamaları piyasaları destekledi!
Murat Sağman: “Dolar, Altın ve Borsanın tarafını tam kapanma belirleyecek”
Yatırım Finansman’dan Ekim Ayı Bankacılık Dal Kar Tahlili
Cüneyt Akman: Borsa İstanbul’un Katar’a satışı ve erken seçim tartışmaları
Para Tahlil
