Temel nedeni eğitim sistemimiz olsa gerek. Ezbere çok yatkınız: “Maliye siyasetinde disiplin şart”. Elbette o denli. Lakin ne anlıyorsunuz mali disiplinden? Çabucak her şartta bütçe açığını azaltmayı mı? Buna cevabınız evetse, kusura bakmayın bu benim mali disiplin anlayışıma uymuyor. Uymadığı üzere çok anlamsız buluyorum.
Maliye siyasetine birkaç yılı kapsayacak bir açıdan bakmakta fayda var. Bilhassa içinde bulunduğumuz olağandışı pandemi devrinde. İstihdamda dayanılmaz bir düşüş var. Yüklü olarak hizmet dalındaki küçük işletmeler pandemi tedbirleri çerçevesinde faaliyetlerine orta verdiler. Bu insanlara nakdî takviye vermek gerekiyor.
2021 başı itibariyle kamu borcuna bakınca, GSYH’ye oranla düşük bir seviyede: %35. Borç-GSYH oranı açısından Türkiye için ‘tehlike sınırı’ olarak kabul edilebilecek %55-60 aralığının epey altında. Bu şartlarda, kapsamlı bir ekonomik program çerçevesinde, bütçeden dayanak vermenin ve münasebetiyle bütçe açığını ulaştığı seviyede, tahminen biraz daha yüksekte tutmanın bir sakıncası olmaz. Kâfi ki, herkesi, gelecek yıldan itibaren bütçe açığını kademeli olarak azaltacağınıza ve borçtaki artışı durduracağınıza o kapsamlı program çerçevesinde ikna edin. ‘Kapsamlı program’ derken neyi kastettiğimi tekraren yazdım; şimdilik tekrarlamayayım. Hasılı, artık gevşek lakin yakın gelecekte sıkı bir maliye siyaseti da disiplinli bir maliye siyaseti manasına gelir.
Lakin, bu çeşit bir siyasetin Türkiye’de karşılaşacağı en azından dört risk var: Birincisi, “maliye siyasetinde disiplin şart” deyip mega projelerden kelam etmek. İkincisi, Hazine’nin verdiği gelir garantileri çerçevesinde, düşük kapasite kullanılan havaalanlarına, otoyollara ve köprülere bütçeden aktarılan takviye. Üçüncüsü, düşük olduğunu belirttiğim kamu borcunun yarısının (hatta biraz daha fazlasının) döviz cinsinden olması nedeniyle, bütçenin kur sıçramalarına karşı hassas olması. Dördüncüsü, bugünkü gevşeme gözlenirken, yarınki sıkılaştırmanın yarın gelince gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin şimdiden bilinmemesi.
Yazının tamamı burada.
Para Tahlil
