Pandemi nedeniyle tatil edilen duruşmalar tekrar çalışmaya başlayınca konkordato ve iflas açıklamaları da sürat kazandı. Duruşmaların yine açıldığı 15 Haziran tarihinden temmuz sonuna kadar geçen 1.5 aylık müddette 57 yeni konkordato tasdik kararı alındı. Birebir müddet içerisinde duruşmalar 38 yeni şirket için iflas kararı verdi.
Bu yıl 15 Haziran’a kadar 100 konkordato tasdik kararı verilmişken, 1.5 ayda verilen 57 yeni kararla birlikte temmuz sonu sayısı 157’ye çıktı. Birebir müddette iflas açıklaması sayısı da 271’den 309’a yükseldi.
Konkordato sürecinin birinci etabı olan süreksiz mühlet sayısı ise 2018’de toplam 1108 iken, 2019’da 901’e düştü, temmuz sonuna kadar 2020’de ise 183 oldu. Birikimli olarak bakıldığında ise 2018 sonunda 1108 olan süreksiz mühlet sayısı, 2019 sonunda 1993’e çıktı, 2020 Temmuz sonunda ise 2 bin 192’ye ulaştı. 15 Haziran prestijiyle toplam süreksiz mühlet sayısı 2 bin 162 idi.
Türkiye iktisadının 2018 yılı eylül ayında yaşadığı, kendi yarattığı, kriz nedeniyle zora giren işletmeler süratle konkordato başvurusu yapmaya başladı. Konkordatonun iktisat gündemine 2018’in son 3 ayında süratle girdiği görüldü. 2018 Kasım ayında 342 müracaat ile aylık zirve noktasına ulaşıldı ve sayı yıl sonunda 1108’e ulaştı. Konkordato duyuru eden yahut istenen şirketin konkordato duyuru etmesiyle büyük ölçüde zora giren alacaklılar, ağır şikâyette bulundu. Ayrıyeten kamuoyundaki “iktisat batıyor” algısı da artınca hükümet, konkordato sürecini zorlaştırmaya karar verdi. Konkordato duyurusu için kaideler ağırlaştırılırken, konkordatonun mahkemece kabul edilip süreksiz müddet verilmesinin akabinde, değişik basamaklar konulup süreç mümkün olduğunca uzatıldı. Yeni getirilen sistemde süreksiz mühletler, kesin mühletler ve uzatmalarıyla birlikte konkordato sürecinin sonuçlandırılmasının 29 aya kadar çıkabildiği belirtiliyor.
Bu nedenle 2018 yılında patlayan konkordato talepleri 2019 yılında sürat keserek 901’e indi, 2020 yılının birinci 7 ayında ise yalnızca 183 oldu. Konkordatoda süreksiz mühlet sayıları azalırken, bu yıl süreksiz mühletlerin uzatılması ve kesin mühletlerin uzatılmasına ait kararların arttığı gözleniyor. Bir manada 2018’in son 3 çeyreğinde başlayan konkordato patlamasının, verilen müddetler nedeniyle, dolaylı tesirlerinin arttığını söyleyebiliriz.
İflaslar artmaya devam edecek
Yeni sistem gereği mümkün olduğunca uzatılan konkordato sürecinde, bu yıl süreksiz mühlet için verilen müddetler ile kesin mühlet için verilen müddetlerin uzatılmasına ait duruşma kararlarının arttığını görüyoruz. 2019 yıl sonunda 1061 olan süreksiz mühlet uzatma karar sayısının bu yıl temmuz sonunda 2 bin 192’ye kadar çıktığı görülüyor. 15 Haziran’da bu sayı 2 bin 143 idi. Tıpkı halde 2019 sonuna kadar 59 olan kesin mühlet uzatma karar sayısı bu yıl temmuz sonunda 594’e kadar çıktı. 15 Haziran’da bu sayı 444 idi. Yani duruşmaların pandemi ortasından sonra konkordatoda verilen kesin mühlet müddetlerinin uzatılması tarafındaki kararlarının yoğunluk kazandığı görülüyor.
Konkordato sürecinin sonunda durumunu düzeltemeyen şirket sayısının da bu yıl arttığı görülüyor. 2019 yıl sonu prestijiyle 201 olan duruşmaların iflas açıklaması 2020 Temmuz sonunda 309’a ulaştı. Bu sayı duruşmaların tekrar çalışmaya başladığı 15 Haziran tarihinde 271 idi. Yani 1.5 ayda 38 yeni iflas açıklaması kararı verildi.
Yaşanan konkordato süreçlerinde bu yıl süreksiz ve kesin mühlet sayıları ile iflas açıklamalarının artmaya devam etmesi beklenirken, önümüzdeki yıl içinde hızlanacağı kestirimleri yapılıyor. Yaşanan ağır ekonomik şartlar nedeniyle, konkordato sürecini muvaffakiyetle tamamlayabilecek şirket sayısının daha az olacağı, bunun da iflas açıklamalarını artıracağı bekleniyor.
92 AŞ, 207 limited şirket iflası
Konkordato sürecine şirketlerin çeşidi açısından bakılacak olursa, yükün limited şirketlerde olduğu görülüyor. 2020 Temmuz sonu prestijiyle 2 bin 192’ye ulaşan süreksiz mühlet sayısında 686 anonim şirket, 1337 limited şirket, 162 gerçek kişi ticari işletmesi, 3 kolektif şirket ve 4 kooperatif yer alıyor. Kesin mühlet alan şirket sayısı da 478 anonim, 931 limited şirket, 109 gerçek kişi ticari işletmesi, 1 kooperatif olarak sıralanıyor.
Sürecin sonunda gelen iflas açıklamasına bakıldığında ise 2020 Temmuz sonuna kadar duruşmalar 92 anonim şirketin iflasına karar verirken, iflası istenen limited şirket sayısının 207 olduğu görülüyor. 9 gerçek kişi ticari işletmesi ve 1 kooperatifin de iflasının istendiği görülüyor.
Erdal SAĞLAM
cumhuriyet.com
Para Tahlil
