Enflasyon kasırgası faize çelme takacak

Merkez bankaları yaklaşan enflasyon kasırgasına hazırlanıyor. FED’in varlık alımını azaltmasıyla, gelişen ülke merkez bankaları da gevşek para siyasetini terk etmeye zorlanacak. Uzmanlar, Türkiye için faiz indirimi senaryosunun zorluğuna işaret ediyor

Enflasyon kasırgası faize çelme takacak

Dünya dezenflasyonist devri geride bırakıyor. Yıllardır gelişmiş ülkelerde gözlenen yüzde 0’a yakın hatta vakit zaman negatif fiyat artışlarının yerini orta seviyede enflasyon alacak. Enflasyondaki artış fazileri de üst çekerek, riskten kaçınma eğilimini artıracak. Bütün dünyada ekonomistlerin ve yatırımcıların en çok konuştuğu mevzu daha evvel fiyat balonları olurken artık gündemimizde enflasyon ve var. Evvelki akşam ABD Hazine Bakanı (Eski FED Başkanı) Janet Yellen’in yüksek faizlerin iyi olabileceğini yorumunu yaptı. Bloomberg News’e konuşan Yellen, “Biraz daha yüksek bir faiz ortamının toplum ve Fed açısından bir artı olacağını” söyledi. Yellen’in açıklaması sonrası global piyasada altın fiyatları düşmeye başladı. Bu hafta piyasalar ABD enflasyon verisine kilitlendi. Geçen hafta cuma günü açıklanan ABD mayıs ayı tarım dışı istihdam verisi beklentinin altında kalmıştı. Nisan ayı fabrika siparişlerinin de beklentilerden fazla gerilemesi ABD’de enflasyonist telaşları azaltmıştı. Bu sayede dolar endeksi ve ABD tahvil faizleri geriledi.

Dün açıklanan dataya nazaran Almanya’da da fabrika siparişlerinde artış beklenirken düşüş meydana geldi. Bu hafta ABD enflasyon verisinin yanında Avrupa Merkez Bankası’nın faiz kararı da merakla bekleniyor. Faiz konusunda bir adım atılmasa dahi enflasyon beklentilerine yönelik bankanın yapacağı yorum piyasaların taraf bulması açısından kritik değerde.

PİYASA FAİZLERİ İŞARETİ VERECEK

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, FED’in para siyasetini sıkılaştıracağına dair beklentilerin yüklenmesine neden olan büyüme ve enflasyon başlıkları bir tarafta dururken; Hazine Bakanı Yellen’in faizlerin yükselmesinin iyi olacağı istikametinde tekrar yaptığı açıklamaya işaret ederek, şu yorumu yaptı: “Bir yandan tedarik zinciri darboğazları ve ekonomiler yine açıldıkça harcamalardaki artış enflasyonu tetikleyici tesirlerde bulunurken, Biden’ın trilyon dolarlık paketlerinin de maliyetlerde kalıcı artışa neden olmasından kaygı ediliyor. Yani süreksiz tesirler geçtikten sonra da bir ölçü enflasyon katılığı kelam konusu olabilir ve bununla başa çıkmak gerekli. Yellen, bundan kısa bir müddet evvel de faizlerle alakalı bu türlü bir sinyal göndermişti, ki görünen durum daha sıkı finansal şartlara aktörlerin hazır olması gerekebileceğini gösteriyor.

Yellen de aslında enflasyon geçiciliği konusunda FED ile tıpkı fikirde, harcamalardan kaynaklı enflasyon tesirinin gelecek yıl ortadan kalkacağını düşünüyor. FED’in de bir ölçü enflasyona müsaade vereceği biliniyor, lakin ortada da bir çok ısınma olduğu görülmekte ve mevcut oranlar ortalama enflasyon hedeflemesinin üst taraflı ıskalanmasına neden olacak bir düzeyde. Perşembe günü açıklanacak olan Mayıs enflasyonu, artırıcı tesirde bulunan süreksiz faktörlerin tartısının arttığına işaret edecek ve yarım puana yakın bir artış daha göreceğiz. Bununla başa çıkabilmek için, en azından istikrarlı bir noktaya oturtabilmek için biraz daha yüksek faizlerin gerekli olabileceği konusunda görüşler bildirilmeye devam edilecektir. Bundan evvel piyasa faizlerinin tepki vermesini bekleyeceğiz.”

2013’E NAZARAN DURUM DAHA DÜZGÜN

Haliyle iktisadın ısınması sonucu FED’in piyasaya verdiği nakdî dayanağı azaltması gündeme geliyor. BloombergHT’de yer alan habere nazaran, “FED’in varlık alımlarını ne vakit azaltmaya başlayacağına yönelik tartışmalar, birtakım yatırımcıları ABD tahvil getirilerinde yükseliş potansiyelinden daha az etkilenen gelişen ülke varlıklarına yöneltiyor. 2013 yılında FED’in tahvil alımlarının azaltılacağı istikametindeki açıklamasıyla yaşanan ‘taper tantrum’da dolar ve ABD faizleri yükselirken gelişen ülke para üniteleri ve tahvilleri altı hafta boyunca düşmüştü. Lakin gelişen piyasaların o periyoda kıyasla cari istikrar, müspet gerçek getiri üzere alanlarda daha güçlü olması nedeniyle o dönemki üzere sert satışlar yaşanması beklenmiyor.”

Varlık alımlarının azaltılması manasına gelen “taper tantrum” konusunda FED Lideri Powell dirense bile vazife müddetinin Şubat 2022’de dolacağına dikkat çeken Enver Erkan, “Devam edip etmeyeceği konusunda karar Biden idaresinde olacak. Biden idaresinin Hazine Bakanı Yellen’ın telaffuzları bu nedenle önemli” dedi.

ENFLASYON KASIRGASI GELİYOR

ABD ve öbür gelişmiş merkez kapitalist ülkelerde meydana gelen bu gelişmelerin Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu gelişen pazarları nasıl etkileyeceği merak konusu. Sermaye akımlarının aksine dönmesi gelişen pazarların, sıcak para ile dış açıklarını finanse etmelerini zorlaştıracak. Ekonomist Atilla Yeşilada’nın başında olduğu İstanbulanalytics’in hafta başında geçtiği araştırma notunda bu bahiste da ele alındı. “FED değil, tüm büyük merkez bankaları enflasyon bahsinde baş karışıklığı içinde. Bu yaz dünya bir enflasyon kasırgasında kavrulacak. Ama, bu dalga süreksiz de olabilir. Şayet kalıcıysa, merkez bankalarının yıl sonuna hakikat para siyasetinde olağanlaşmaya dönmesi gerekecek. Aksi halde enflasyon beklentiler vasıtasıyla kalıcı hale dönüşür ve tahvil faizlerini üst iter” denilen notta, gelişen ülke merkez bankalarının zarurî olarak gevşek para siyasetini terk etmeye hazırlandıkları tabir edildi.

Araştırma notunda, “Brezilya’dan sonra Rusya da bir-iki ay içinde bir kere daha faiz artırabilir. Gelişen ülke faiz artırımları bu devletlerin para ünitelerinin dolar ve avro karşı bedel kaybını mahzurlar. Lakin, TL’ye de rakip çıkar. Bir diğer deyişle, başka şartlar tıpkı kalmak kaydıyla, gelişen ülke ortalama faizi yükseldikçe, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faizleri indirmesi zorlaşacak” görüşü yer aldı.