Sürdürülebilir Finans Uzmanı Hasret Yakut tarafından kaleme alınan, Güç Verimliliği Finansmanı Raporu’nun birinci kısmını dün sizlerle paylaşmıştık.
Raporun birinci kısmı bu linktedir: Güç verimliliği, finans bölümünün öncelikli iş kolu olabilecek mi?
Raporun ikinci kısmında:
Güç verimliliğinde kişisel tüketicilerin kullandığı finansman sistemleri, kesimi hareketlendirmek için gerekli teşvikler… ve daha fazlası sizlerle.
“Kamu tarafında verimlilik yatırımlarının üçüncü taraf finansmanının, güç verimliliği hizmet sağlayıcı firmaları tarafından yapılabilmesi bir ihtiyaçtır”
Bilhassa mahallî idarelerin yüksek ölçüdeki borçları, idaredeki muhtemel değişiklikler ve teminat kabulü/nakde dönüşü ile ilgili telaşlar, ticari finans kurumlarının kamu finansmanına aralı bakmalarına neden olmaktadır.
Kamu tarafında verimlilik yatırımlarının üçüncü taraf finansmanın, güç verimliliği hizmet sağlayıcı firmaları tarafından yapılabilmesi bir gereksinimdir. Bu modelde yatırımı kamunun yapması gerekmeyecek, belli bir mukavele devri için elde edilen güç tasarrufunun tamamı yahut muhakkak bir kısmı hizmet sağlayan firmaya ödenecek, mukavele müddeti bitince yatırım kamuya devredilecektir. Bu çerçevede, kamunun güç verimliliği hizmet sağlayıcısına yapacağı ödemelerin garantiye alınması en temel gereksinimdir. Yasal yaptırımları oluşmuş, ödeme garantisinin sağlandığı mukavelelerle güç hizmet sağlayıcısı, finansman imkanlarına çok daha rahat bir halde erişebilecektir. Başarılı uygulamaların akabinde mahallî idareler, orta ve uzun vadede yeşil tahvil ihraçları ile kendilerine alternatif finansman imkânları sağlayabilecektir.
“Bireysel tüketiciler tarafında kredi kartı finansmanı, güç verimliliğinde kullanılan en yaygın finansman mekanizmasıdır”
Kişisel tüketiciler tarafında kredi kartı finansmanı, güç verimliliğinde kullanılan en yaygın finansman düzeneğidir. Fakat kredi kartı, finansman maliyeti ve vade kısıtı nedenleri ile güç verimliliğinden elde edilecek gelir, yatırımı karşılayabilecek bir enstrüman değildir. Konut kredileri, güç verimli binaların satın alınmasında uygun bir finansman maliyeti sunarken, mevcut binalar için izolasyon, yalıtım, pencere sistemleri üzere binanın temel modülü olacak yatırımlarda bu imkandan faydalanılamamaktadır.
Bu çeşit uzun vadeli yatırımlar için tüketici kredileri tek seçenek olup, hem beş yıllık vade kısıtlaması hem de konut kredilerine nazaran yaklaşık yüzde 50 daha fazla maliyetli finansman, yatırımdan elde edilecek tasarrufla kredinin geri ödenmesini mümkün kılmamaktadır. Binaların bağımsız kesimleri formunda değerlendirilebilen güç verimliliği yatırımlarının konut finansmanı kapsamına alınması, hem finans kesiminin hem de kişisel tüketicilerin farkındalığını artıracaktır. Güç tedarik şirketlerinin, güç verimliliği yatırımlarını özendirerek fatura üzerinden finansman imkânı kesim gelişimine katkı sağlayacak bir başka sistemdir.
Güç verimliliği yatırımlarında KDV’nin düşürülmesi, bilhassa KDV’yi mahsup edemeyen ferdî tüketiciler için yatırım maliyetini azaltacak, yatırımın geri ödeme mühletini kısaltacaktır. KDV avantajı, yerli üretim için önceliklendirildiği taktirde, güç verimliliği ekipmanı üretimini teşvik edecek ve ek istihdam yaratma kabiliyeti sağlayacaktır.
Güç verimliliği finasmanının banka dışındaki finans kurumları tarafından daha fazla sahiplenilmesi, bu alanın süratli gelişiminin önünü açacaktır.
Güç verimliliği finansmanı, kâr paylaşımına uygun bir model olarak, iştirak bankaları için çok uygun bir alandır.
Finansal kiralama (leasing) kanalı ile güç verimliliği finansmanı, pek çok güç verimliliği ekipmanı için KDV avantajı sağlaması ve ekipman sahipliğinden kaynaklı olarak yatırımcıdan daha az teminat talep edebilmesi üzere nedenlerle ticari işletmeler için daha cazip olabilmektedir. Finansal kiralama şirketlerinin bu alana dönük pazarlama ve bilinirlik faaliyetlerini artırması bölümün gelişimine kıymetli katkı sağlayacaktır.
“Enerji Verimliliği Finansmanı farklı bir iş kolu olarak değerlendirilmeli”
Güç verimliliği finansmanına erişimdeki maniler, “Enerji Verimliliği Finansmanı”nın başka bir iş kolu olarak kıymetlendirilmesi muhtaçlığını ortaya çıkarmaktadır. Finans dalının, segment bazında farklılaştırılmış finansman sunması, ilgili segmentin finansman hacminin süratli bir formda büyümesinin önünü açmaktadır. 2005 yılında KOBİ tarifinin yapılması ile finansmanının farklılaştırılması, KOBİ’lerin toplam kredilerden aldığı hissesi yüzde 5’ten 2020 yılında yüzde 27[1] düzeyine taşımıştır. 2007 yılında mortgage kanunun çıkması sonrasında konut kredileri yaklaşık 30 milyar ABD doları fiyatında bir pazar büyüklüğüne ulaşmıştır.
“Enerji Verimliliği Finansmanı”nın başka bir iş kolu olarak kıymetlendirilmesi ile misal bir büyüme kaçınılmazdır. Böylelikle finans kurumları için yeni bir kâr merkezi oluşacak, finans kurumlarının bu alandaki pazarlama faaliyetleri artacak, daldaki rekabet tetiklenecek ve güç verimliliği finansmanı alanında arz bazlı bir talep oluşacaktır.
İklim değişikliğinin olumsuz tesirlerini bertaraf etmek için pek çok memleketler arası finans kurumu, portföylerinin değerli bir kısmını emisyon azaltıcı yatırımların finansmanına ayırmışlardır. Güç verimliliği finansmanında farklılaştırılmış iş kolu, finans kurumlarının öteki fonlara nazaran vade ve maliyet avantajı bulunan iklim fonlarına daha rahat erişimini sağlayacak, bu fonların raporlama yükümlülüklerini daha rahat karşılayabilmenin önünü açacaktır.
“Enerji verimliliği finansmanının farklılaşabilmesi için, dalı harekete geçirebilecek teşviklere muhtaçlık var”
Finans kurumları, hazır portföyleri sayesinde kolay bir formda yeşil tahvil ihracı yapabilecektir. Güç verimliliği finansmanının farklılaşabilmesi için, kesimi harekete geçirebilecek teşviklere gereksinim bulunmaktadır. BSMV istinası, finans kurumları için karşılık azaltımı üzere çeşitli teşvikler, finans bölümü içerisinde güç verimliliği finansmanını çok süratli bir formda farklılaştıracaktır. Ulusal güç verimliliği fonu kanalı ile sunulabilecek faiz takviyeleri, yatırımcı tarafında ek motivasyon oluşturacaktır. Türkiye’de ulusal seviyede bir güç verimliliği finansmanı tarifi, güç verimliliği finansmanının gelişimi için atılabilecek birinci adımlardandır.
Muharrir: Hasret Yakut /Sürdürülebilir Finans Uzmanı
Hasret Yakut, yedi yıllık bankacılık tecrübesi sonrası, 2004 yılında, milletlerarası finans programlarında danışman olarak çalışmaya başlamıştır. Türkiye ve gelişmekte olan öteki ülkelerdeki pek çok finansman programında danışman ve eğitmen olarak misyon almıştır. 2014 yılından beri yüklü olarak güç verimliliği ve yenilenebilir güç projelerinde sürdürülebilir finans uzmanı olarak çalışmaktadır.
Çin tekno-firmalarına Amerikan azabı
Çetin Ünsalan Yazdı: “Enerjiniz satışınızı etkiler”
Ernst & Young: Yenilenebilir güç kesiminde toparlanma süratli olacak
Soli Özel: Doğu Akdeniz’de Güç Masalları ve Gerçekler
Para Tahlil
