EY (Ernst & Young) Türkiye Şirket Ortağı ve Güç Kesimi Önderi Erkan Baykuş, Türkiye güç kesiminde 2020 yılında yaşanan gelişmeleri ve dalın gelecek devir için barındırdığı fırsat ve riskleri kıymetlendirdi. Baykuş, “2020 içerisinde yeni yatırımların tamamına yakını yenilenebilir güç kaynaklı olarak gerçekleşti. 2021’de de elektrik üretiminde yenilenebilir güç kaynaklarının hissesini artırmaya yönelik siyasetlerin devam edeceği öngörülebilir” dedi.
Milletlerarası danışmanlık ve kontrol şirketi EY (Ernst & Young) Türkiye’nin Şirket Ortağı ve Güç Kesimi Başkanı Erkan Baykuş, Türkiye güç dalında 2020 yılında yaşanan gelişmeleri ve dalın gelecek devir için barındırdığı fırsat ve riskleri kıymetlendirdi.
2020’de yaklaşık 2 milyar dolar yatırım yapıldı
2020 içerisinde yeni yatırımların tamamına yakınının yenilenebilir güç kaynaklı olduğunu belirten Erkan Baykuş, bu yatırımların %48.5’unun hidroelektrik, %25.3’ünün rüzgar, %15.7’sinin güneş, %7.6’sının biyokütle ve %2.2’sinin jeotermal kaynaklı santraller olduğunu söz etti. Baykuş husus ile ilgili şunları söyledi: “Doğalgaz, linyit ve ithal kömür yakıtlı santrallerde ise kapasite daralması oldu ve kimi santraller devre dışı kaldı. 2020 yılında heyeti güce eklenen 2900 MW yatırım yenilenebilir güç santrallerinden geldi ve toplam yatırım 4 milyar doların üzerinde gerçekleşti. Bu santrallerin imaline evvelki yıllarda başlandığı ve hasebiyle harcamaların yıllara yaygın olarak oluştuğu düşünüldüğünde, 2020 yılına isabet eden toplam yatırım ölçüsünün yaklaşık 1,8-2 milyar dolar civarında olduğunu söyleyebiliriz.”
Konseyi gücün 2021’de 96.000 MW’ye çıkması bekleniyor
Türkiye’de konseyi gücün 2019 boyunca yaşanan %3.1 kapasite artışıyla Aralık 2019 sonu itibariyle 91.270 MW’a ulaştığını söz eden Baykuş, “Pandemi ve öteki olumsuz yatırım şartlarına karşın şurası güç 2020 yılının birinci 10 ayı sonunda geçen yıla oranla tekrar %3 civarında büyüyerek yaklaşık 94.000 MW’ye yükseldi. 2021 yılında tamamlanması beklenen projelerle birlikte konseyi gücün 2021 sonunda 96.000 MW’a çıkacağını düşünebiliriz. 2019 ile 2020 yılları karşılaştırıldığında, Türkiye’nin toplam heyeti gücünden 357 MW termik kaynak azaldı, buna rağmen şurası güce 2.227 MW yenilenebilir kaynak eklendi. Bu durum yenilenebilir güç kaynaklarına verilen kıymetin artarak devam ettiğini gösteriyor” dedi.
Fosil yakıt hissesinin azaltılması gerekiyor
2020’de Türkiye güç dalında dünyaya paralel olarak pandeminin direkt ve dolaylı tesirleri sebebiyle operasyonel süreklilik, nakit idaresi, iş sürekliliği planlaması, dijital dönüşüm, uzaktan çalışma ve eğitim üzere bahislerin gündemde olduğunu hatırlanan Baykuş, “Ülkemizde fosil yakıtların gerek birincil güç arzındaki önde gelen hissesinin, gerekse elektrik üretimindeki yüksek oranlarının azaltılması gerekiyor. Bu doğrultuda 2021’de de elektrik üretiminde yenilenebilir güç kaynaklarının hissesini artırmaya yönelik siyasetlerin devam edeceği öngörülebilir” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye Güç Dalının Fırsat ve Riskleri
Baykuş, 2021’de Türkiye güç dalını bekleyen fırsat ve risklerle ilgili şunları söyledi:
– 2020’de ülkemizin güç ithalat faturasının 30 milyar dolar seviyesinde olacağı hesaplanabilir. 2019 bilgileri temel alındığında, ülkemizde doğalgaz toplam tüketiminde konut ve işyerinin hissesi %42, endüstrinin hissesi %27’dir. Yıllık yaklaşık 40 milyar m³ doğalgaz tüketiminin tamamını yenilenebilir güç kaynaklarıyla ikame etme imkânı olmadığı için Karadeniz ve Akdeniz’de gaz aramaları, sondaj faaliyetleri ve keşfedilen gazın üretimi hayati kıymet taşıyor.
– (Yenilenebilir Güç Kaynak Alanı) YEKA’larla başlayan yenilenebilir güç dönüşümünde yerli AR-GE ve yerli kaynaklarla üretilen güneş paneli ve rüzgâr türbini fabrikaları ve bunu takip edecek küçük YEKA yatırımları 2021 ve sonrasında da yenilenebilir güç yatırımlarında yerli teknolojilerin hissesinin artmasını sağlayacaktır. Karbon salınımın kısıtlanması hedefiyle yenilenebilir teknoloji yatırımlarının sürdürülebilirlik kriterlerine endeksli uzun vadeli ve düşük faizli yeşil sendikasyon kredileri ile finanse edilecek olması da değerli bir fırsat oluşturuyor.
– 2021’de bölümün problemlerinin başında termal kaynaklı santraller geliyor. İşletmedeki yerli linyit santrallarının büyük kısmı, yetersiz rezervler, geciken rehabilitasyon yatırımları nedeniyle ekonomik ömürlerinin sonuna yaklaşmaları ve emisyon hudutlarına uyma konusundaki sorunları sebebiyle zorluk çekiyorlar. Emisyon mevzuatlarını karşılayamayan yerli linyit santrallerinin, baca filtresi, baca gazı arıtma (de-sülfürizasyon, azot oksit giderme), atık su arıtma, atık kül-cüruf-alçı taşı depolama alanı vb. yatırımlarını ivedilikle tamamlamaları gerekiyor.
–
Para Tahlil
