Prof Dr Veysel Ulusoy liderliğinde oluşturulan Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAGrup), Aralık 2020 TÜFE enflasyon düzeyini %4,08 olarak açıkladı. 2020 TÜFE enflasyonu düzeyini ise %36,72.
Aylık hesaplarda, TÜİK alt kümeleri gösterge olarak alındığında en çok aylık düşüş %-0,46 ile Konut, en fazla yükseliş ise %17,58 ile Ulaştırma kaleminde gerçekleşmiştir. Ulaştırma ile bilhassa uzaktan eğitim harcamalarının da içinde bulunduğu Cümbüş ve Kültür harcama kümelerinin fiyat artışlarının enflasyonu sürükleyen eser kümeleri olduğu açıkça görülmektedir.
Fiyatlardaki gün ve ay-içi oynaklığa bakıldığında, en büyük değişimin sırasıyla Ulaştırma, Cümbüş ve Kültür ile Çeşitli Mal ve Hizmetlerde görülmektedir.
Kümenin bültenindeki açıklamalarına nazaran,
a. 2018 yılının ikinci çeyreğinde yaşanmaya başlayan ekonomik sakinliğin üçüncü çeyrekte döviz şoku ile birleşmesi, 2020 yılında yaşanan yüksek enflasyonu etkileyen temel faktörler oldu. O denli ki, şokun tesirinin dördüncü çeyrekte de devam etmesi fiyatları kalıcı bir biçimde üst taşımıştır ve yapışkan bir özelliğe büründürmüştür.
b. 2019 yılındaki zayıf ekonomik büyüme performansın beraberinde gelen maliyet ve talep şoku yıl boyunca devam etmiştir. Bilhassa, yaşanan döviz şokunun %80’ninin 3. ve 4. çeyrekte TÜFE’ye yansıdığı gerçeğiyle 2019 yılının enflasyon oranı son yılların en yükseğine erişmiş ve son 20 yılda deneyim edilmeyen bir oranda gerçekleşmiştir (burada rapor edilmemiştir).
c. Döviz geçişkenliğinin izafî olarak yavaşladığı 2020 yılının birinci çeyreğinde bu sefer de üretim açığının (reel GSYH’nın potansiyelinden farkı) etkilediği yeni bir kırılganlık ortaya çıkmış, Covid-19 sıhhat krizi nedeniyle de daha derinleşmiştir.
Buna Merkez Bankası faiz kararlarındaki yanlış zamanlamanın yarattığı döviz şoku eklenmiş ve sonuçta yüksek bir oranda enflasyon oranı ile 2020 yılı tamamlanmıştır.
Para Tahlil