Bu makale 12.11.2020 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Editör’ün notu: Tüm riskli varlıklar üzere, petrol de Fed-AMB’nın hiç kapanmayan darphanesi sayesinde daima yükselmek istiyor. Lakin, yükselişin sürmesi için yakıt Fed-AMB’ysa, kıvılcım da temel gelişmeler. Petrolde arz-talep beklentileri yani. Investing.com müellifi Ellen R. Wald, petrolde gerçek kıssayı anlatıyor:
Pazartesi günü Pfizer’in (NYSE:PFE), koronavirüs aşısının %90 faal olabileceğini söylemesi ile S&P’deki paylar yükseldi. En çok artış yaşayan, seyahatle bağlantılı alanlar olurken petrol şirketlerinin payları de ralliye katıldı.
Örneğin ExxonMobil (NYSE:XOM) ve Chevron (NYSE:CVX) payları sırayla 4,70 ve 12,14 dolar kazandı. Emtia piyasalarında hem WTI hem de Brent, duyurudan itibaren görece değerli artışlar elde ederek yazın biten arabayla seyahat döneminden bu yana yaşadığı kayıpları neredeyse geri aldı.
Bu yeni ralli büyük oranda aşı manşetleri, spekülasyon ve ticaretin artması ile güç elde etmiş görünüyor. Gerçekte ise 2020’nin dördüncü, 2021’in birinci çeyreğinde petrol için arz-talep görünümü olumlu değil. Daha yakından bakalım:
Talep
Kısa mühlet evvel Avrupa’da karantinalar başladı ve geçen hafta bu köşede tartıştığımız üzere bunlar talebin büyük kısmını azaltıyor. Artık ABD eyaletleri ve büyük metropol bölgeleri de toplumsal harektliliği kısıtlama konusunda tıpkı yolu izliyor üzere görünüyor. Massachusetts, New Jersey ve New York eyaletleri evde-kal buyruğu çıkarıp sokağa çıkma yasağı ve/veya şahsî hanelerde özel toplantılara kısıtlamalar getirdi.
Geçen yıl hava ve kara seyahatinde rekor kırıldıktan sonra, Kasım’ın son haftasına denk gelen Şükran Günü tatilinde muhtemelen seyahatler kıymetli ölçüde gerileyecek. Bu, Avrupa’da da ABD’de de Noel tatili için iyiye işaret değil, çünkü karantina, sokağa çıkma yasakları ve seyahat kısıtlamaları, isteyenler için bile seyahati neredeyse imkânsız kılacak.
Önde gelen ulus-üstü kuruluşlar talep beklentilerini tekrar düşürdü. Çeyrek periyodu nerdeyse yarılamışken OPEC, bilhassa 2020’nin dördüncü çeyreği için talep artış projeksiyonunu önemli bir halde revize ederek günlük 960.000 varile düşürdü. Bu, kartelin üye ülkeleri Suudi Arabistan tarafından desteklenen üretim kesintisine yönlendirme olarak okunabilir fakat bu hafta talep görünümlerinde düşüş taraflı revizyona giden tek kuruluş onlar değil.
ABD Güç Bilgilendirme Dairesi (EIA) 2021 yılı için talep büyümesi iddiasını günlük 360.000 varil düşürdü ve 2020 dördüncü çeyreğinde ABD akaryakıt talebi kestirimini günlük 300.000 varil azalttı. Milletlerarası Güç Ajansı (IEA) revize edilmiş iddialarını Perşembe günü bu yazı yazıldıktan sonra çıkaracak fakat bir IEA yetkilisinin hafta başında yaptığı bir açıklama, Avrupa’daki yeni karantinaları petrol talebine bir tehdit olarak gördüklerine işaret ediyor.
Arz
Arz istikametinde ise OPEC+’nın planlanan üretim artışlarından vazgeçmesi bekleniyor. Grbun ek kesintiler konusunda ortak bir karara varabileceği garanti olmasa da Ocak ayında bunun olma ihtimali var. Bununla birlikte bu, Libya petrolünün piyasaya dönüşü ile gölgede kalacak üzere görünüyor. Libya üretimi bir ay içinde günlük 1,3 milyon varili görme yolunda ilerliyor ve ülkenin ulusal petrol şirketi, üretimi günlük 1,7 milyon varil ile stabilize edene kadar Libya’nın OPEC kotalarına ahenk sağlamayacağını söylüyor.
Amerikan Petrol Enstitüsü (API) ile EIA dataları, ABD ham petrol stoklarında büyük düşüşler yaşanmaya devam ettiğine işaret ettiğinden ABD’den gelen birtakım haberler takviye verici. EIA datalarına nazaran ABD üretimi şu an 10,5 milyon varilde. Bu, 2020 başlarında kırdığı günlük 13 milyon varilin oldukça altında fakat üretim sayıları, koronavirüs histerisinin tepe yaptığı bahar ve yaz aylarında beklenenden daha iyi.
Üreticiler, daha ucuz petrol satmak için açılmış fakat tamamlanmamış kuyulardan (DUC) yararlanmaya devam ediyor ve petrol kulesi sayısı artık Mayıs düzeylerine geri döndü. 226 kule Mart ayında faal olan 683 kuleye nazaran hala hayli düşük lakin düşüş bilakis çevrilmiş üzere görünüyor. Kule sayıları Ekim ayının birçoklarında ve Kasım ayında istikrarlı bir halde artış yaşadı.
ABD üretiminin bir düşüş daha yaşaması olası zira yeni sondaj çalışmaları, kuyu tükenme oranlarına ayak uyduramıyor. Velakin, bu pazarda üretim dinamiği çok karmaşık. Her şirket kendi varlık profili, nakit akışı, sondaj maliyetleri, DUC envanteri ve üretimi artırmak için gereken fiyat noktası bakımından birbirinden farklılaşıyor. Yatırımcıların, karar vermeden evvel daha çok bilgiye gereksinimi olacak.
Sonuç
Petrol fiyatlarının bu haftaki tepkisi, türev piyasalarda işlem yapılan mukavelelerle ilgili gerçek temel bilgilerden çok bir aşı vaadi üzerine konseyi bir fanteziyi yansıtıyor.
Lakin bazen piyasa hissiyatı da arz ve talep kadar kıymetli. ABD başkanlık seçimiyle ilgili devam eden drama, bu haftaki hareketler üzerinde çok az tesire sahipti ve karmaşık bir ilaçla ilgili raporlanan vaatlere dayanarak hareket eden bir piyasa, öngörülebilirlik yahut istikrardan mahrum bir pazar olabilir.
Ya aşı üretimi yahut dağıtımı sorun yaşar yahut inanıldığı kadar faal olmadığı ortaya çıkarsa? Öte yandan ya aşı mucizevi bir ilaçsa?
Pek çok şey, petrolün temel bilgileriyle ilgisi olmayan yeni haberlere bağlı.
Editör: İmla ve tercğme eksikleir tarafımızdan tamalnamıştır, hatalr Investign.com’u bağlamz.
Makaleye link
Oysaki yabancı yatırım bankaları TL’ye aşıkmış!
Standard Chartered: Biden idaresi gelişen pazarlara para girişi sağlayabilir
Can İlker: Kuyruk Riski ve Kara Kuğular…
Faiz ne kadar yükselecek? İktisat nereye gidecek? | Atilla Yeşilada – Işık Ökte
Para Tahlil