Dolar/TL 8.2325’e kadar yükselerek yeni tarihi doruğunda güne başlarken, piyasalar bugün Merkez Bankası’nın (TCMB) 1030’da başlayacak enflasyon raporu toplantısında vereceği bildirileri takip edecek. Lakin, halk ve yatırımcılar Berat Albayrak’ın dün yabancı yatırımcılarla yaptığı telekonferansta vurguladığı rekabetçi kur telaffuzunu rehber edinebilir. Rekabetçi kur nedir? Sokaktaki vatandaş bunu nasıl yorumlar?
Reuters: TL’de kıymet kaybı sürerken, efektif faiz de yükseliyor
TL’de emsal para ünitelerinden negatif ayrışma ile birlikte görülen sert bedel kaybı TCMB’nin beklentilerin bilakis siyaset faizini sabit tutup sıkılaştırmayı faiz koridorunu genişleterek yapması ile başladı. Son günlerde jeopolitik gelişmelerle AB ve ABD ile tansiyonun artabileceği kaygıları ve yaklaşan ABD seçimleri de TL’de paha kaybına tesir eden ögelere eklenmiş durumda.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın dün global şirket yöneticilerine yönelik düzenlenen yatırımcı toplantısı da piyasada takip edildi. Albayrak Türkiye iktisadının bir dönüm noktasında olduğu, yeni bir sermaye yatırım dalgasının ufukta belirdiğine yönelik bildiriler verirken; sermaye denetimine yönelik soruları ise net bir biçimde reddetti.
TCMB geçen hafta siyaset faizini sabit tutmasına rağmen likidite sıkılaştırma adımlarının üst sonunu belirleyen geç likidite penceresini (GLP) 150 baz puan artışla %14.75’e yükseltti.
TCMB’nin yüklü ortalama fonlama maliyeti dün prestijiyle %12.87 düzeyinde. Temmuz ortasından beri 550 baz puan civarında sıkılaştırmaya gidildi. Lakin süreç TL’de besbelli bir iyimserlik yaratamadı. Gecelik faizler %14.5’e kadar yükselerek GLP ile belirlenen %14.75 sonuna yaklaşırken piyasada ortalama fonlama maliyetinin de gecelik faizlere bir ölçü gecikme ile yaklaşacağını düşünüyor.
TCMB’nin yılın son enflasyon raporunda %8.9 düzeyindeki yıl sonu enflasyon kestirimini YEP ile uyumlu olarak %10.5 civarına revize etmesi bekleniyor. Piyasa enflasyonun yılı %12’li düzeylere yakın tamamlayacağını beklemesine rağmen TCMB’nin kısa mühlet evvel açıklanan YEP gayelerinden çok da üstte bir ayrışma yapmayabileceğini öngörüyor.
YEP’te 2021 enflasyon iddiası %8 düzeyinde bulunurken, TCMB’nin 2021 için üst istikametli revize edilmesi beklenen iddiası %6.2 düzeyinde.
Bankacılar: Belirsizlik arttı
Bilhassa TL’de yaşanan son paha kaybına ve bankanın bu paha kaybını enflasyona tesirine yönelik telaffuzlarının takip edileceğini belirten bankacılar, TCMB’nin sabit tuttuğu faiz koridorunu da genişletmesi sonrası para siyasetinde belirsizliğin arttığına dikkat çekiyorlar.
Geçen haftaki PPK’da alınan kararın azınlık beklentilerde dahi yer almadığını belirten bankacılar sonraki kararlar için TCMB’nin bugünkü telaffuzlarından ileri dönük enflasyon ve para siyaseti uygulamalarına yönelik bildirileri takip edecek.
Hükümet Rekabetçi Kur’u nasıl tanımlıyor?
Bankacılar bir öbür taraftan ise TCMB kararının iktisat idaresinin rekabetçi TL telaffuzuyla ahengine dikkat çekiyorlar. İktisat idaresinin TL’nin rekabetçi olmasını istemesi TL’de bariz bedel karının tercih edilmediğini gösteriyor. Lakin bu süreç yabancı yatırımcıların portföylerinde sert azalışları da beraberinde getiriyor. Tıpkı biçimde bu siyasetler kamunun 2019’dan beri 130 milyar dolara yaklaşan döviz arzı nedeniyle gerileyen rezervlere yönelik soru işaretlerini de artırıyor.
İktisat idaresi bir müddettir benimsediği rekabetçi TL söylemi ile birlikte sıcak para olarak nitelendirilen ve Türkiye’nin cari açığını uzun yıllar finanse eden fonlama tipi şuuru olarak azaltılırken, direkt yatırımların ise hissesinin artması isteniyor.
Bankacılar TL’deki kıymet kaybının belirginleşerek YEP’te 2023 yılına ait ortalama beklenti olan 8 düzeyine bugünden ulaşılmasının ise enflasyon başta olmak üzere Türkiye’nin makro çerçevesinin YEP’ten bariz ayrışacağı konusunda telaş ediyorlar. YEP’te hükümetin ortalama dolar/TL varsayımı 2020 yılı için yaklaşık 6.9, 2021 için 7.7 seviyesinde bulunuyor.
Koronavirüs salgınında artışın Türkiye’de de belirginleşmesi piyasalarda yakından takip edilen bir öbür gelişme. Reuters’ta geçen hafta yayımlanan bir haberde ekonomiyi etkilemeyecek, dar kapsamlı önlemlerin alınabileceğine dikkat çekiliyor. 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) ise TCMB’den faiz artışı beklentisiyle geçen hafta gerilediği 500 baz puanı aşarak sert yükselişte. CDS saat 0900’da 531/542 düzeyinde.
Rekabetçi Kur’un ihracata yararı var mı?
Yanıtı Dr Fulya Gürbüz’den alalım:
“Üreticiler, satış hacimleri olumsuz etkilenmesin diye maliyetlerini tüketiciye tam olarak yansıtamamaktalar. Hasebiyle da iş hacmi yaratılsa bile karlılık açısından parlak bir tablo ortaya çıkmamaktadır. İşletmelerin maliyetlerini azaltmak ismine ticari kredi faiz oranlarının 16 Ekim itibariyle %13,87 düzeyine gerilemesi kıymetli bir adım olsa da bankacılık bölümü kredi hacminin %78’ini oluşturan ticari kredilerin ödeme kabiliyetindeki mümkün bozulmalar finansal sistem hasebiyle da Türk lirası üzerinde kıymetli bir baskı oluşturabilir. Bu da Türk lirasının yabancı para ünitelerine karşı sert paha kayıplarını beraberinde getirebilir. Bilhassa Türk lirasında süregelen kıymet kaybının enflasyonda yapışkanlık tesiri yaratması, Türk lirasına itimat sağlanmadıkça enflasyonda düşüş eğilimini de engellemektedir”.
TL’deki bedel kaybını faizi artırarak önlememek bir tehlike daha getiriyor. Enflasyon mevduat faizini aşarsa, yerleşikler ya birikimlerini bankalardan çekecek, ya da dövize dönecek.
Rekabetçi kur olmaz, rekabetçi iktisat olur. Rekabetçi iktisat de yüksek verimlilikle elde edilir.
TAHLİL: Zayıf TL ihracatı destekleyecek mi?
FÖŞ anlattı: Dış Ticareti Bekleyen 2 Büyük Tehlike
Albayrak yabancı yatırımcılara ne bildiri verdi?
TL’nin müdafaa kalkanı zayıflıyor…
Para Tahlil
