1 MART 2021, PAZARTESİ
ŞUBAT AYI TÜRKİYE VE GLOBAL İMALAT KESİMİ SATIN ALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSLERİ (PMI) – İSO, IHS MARKİT
İSO Türkiye İmalat Bölümü PMI endeksi Ocak ayında aylık 3,6 puan artışla 54,4 düzeyine hızlanmıştı. Endeksin 50 üzerindeki bedeller bir evvelki aya nazaran imalat kesiminde büyüme, 50 düzeyinin altındaki bedeller ise daralmaya işaret etmektedir. Buna nazaran, Türkiye imalat dalı PMI endeksinde aylık 3,6 puanlık artış “büyüme suratının bir evvelki aya nazaran hızlandığı” manasına gelmektedir. JP Morgan Global İmalat Kesimi PMI endeksi ise Ocak ayında aylık 0,3 puan düşüşle 53,5 düzeyine gerileyerek büyüme suratında yavaşlamaya işaret etmişti. 19 Şubat’ta IHS Markit tarafında açıklanan Şubat ayı öncü datalarına nazaran, ABD’de imalat dalı büyümesinde evvelki aya nazaran yavaşlama, Euro Bölgesi, Japonya ve İngiltere imalat dallarında ise hızlanma işaretlerini almıştık.
2020 YILI 4. ÇEYREK GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYH) BÜYÜME DATALARI – TÜİK
2020 yılı üçüncü çeyreğinde GSYH bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran %6,7 büyümüş, böylelikle yılın birinci dokuz aylık devrinde ortalama %4,3’lük büyüme kaydedilmişti. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi üçüncü çeyrekte bir evvelki çeyreğe nazaran %15,6, takvim tesirinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran %6,5 artış kaydetmişti.
2020 yılı dördüncü çeyreği için BETAM bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran %6,7, bir evvelki çeyreğe nazaran %3,5 büyüme öngörürken İstanbul Bilgi Üniversitesi Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (CEFIS) kestirimleri de emsal formda sırasıyla %6,73 ve %3,22 düzeylerinde bulunuyor. CEFIS’in 2020 yılı geneli için ortalama büyüme kestirimi %2,21’dir. Bloomberg HT Araştırma Birimi’nin düzenlediği anket sonuçlarını dikkate aldığımızda, 2020 yılı dördüncü çeyreğinde yıllık %7,3, 2020 yılı genelinde %2,3, 2021 yılı geneli için %4,5 büyüme kestirim ediliyor.
2 MART 2021, SALI
2020 YILI ARALIK AYI FİNANSAL KESİM DIŞI KESİMİN DÖVİZ DURUMU – TCMB
2020 yılı Kasım ayında finans dışı bölümün döviz varlıkları bir evvelki aya nazaran 559 milyon dolar azalarak 138 milyar 647 milyon dolar düzeyine gerilemiş, döviz yükümlülükleri aylık 2 milyar 117 milyon dolar artışla 296 milyar 965 milyon dolar düzeyine yükselmiş, böylelikle kesimin Net Döviz Durum Açığı aylık 2 milyar 676 milyon dolar artışla 158 milyar 318 milyon dolar düzeyine yükselmişti.
ŞUBAT AYI TEPAV PERAKENDE İTİMAT ENDEKSİ (TEPE) – TEPAV
ZİRVE endeksi 2021 yılı Ocak ayında bir evvelki aya nazaran 10,1 puan, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 2,6 puan azalışla -15,5 puan düzeyine gerilemişti. Kelam konusu düzey “denge” bedeline nazaran hesaplanmaktadır. Ayrıntılandırırsak, endeksi hesaplamak için oluşturulan anket çalışmasında her soru için olumlu kıymetlendirme yapan iştirakçilerin yüzdesi ile olumsuz kıymetlendirme yapanların yüzdesi ortasındaki fark “denge değeri” olarak isimlendirilmektedir. ZİRVE endeksi en son Ocak 2016’da müspet kıymet almıştı.
3 MART 2021, ÇARŞAMBA
ŞUBAT AYI ENFLASYON DATALARI – TÜİK
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) Ocak ayında yıllık %23,11, aylık %4,08 artış kaydetmiş; tüketici fiyat enflasyonu (TÜFE) ise yıllık %14,60, aylık %1,25 yükselmişti. Bloomberg HT anketine nazaran Şubat ayında TÜFE’nin ortalama olarak yıllık %15,50, aylık %0,8 artması bekleniyor.
ŞUBAT AYI JP MORGAN GLOBAL HİZMET KESİMİ PMI DATALARI – IHS MARKIT
Ocak ayında JP Morgan global hizmet bölümü PMI endeksi aylık 0,2 puan düşüşle 51,6 düzeyine gerileyerek bölümde büyümenin yavaşlayarak da olsa sürdüğünü göstermişti. IHS Markit’in 19 Şubat’ta açıkladığı öncü bilgilerde ise; hizmet kesiminin ABD’de Şubat ayında büyüme eğilimini koruduğu, İngiltere’de daralmanın yavaşladığı, Euro Bölgesi ve Japonya’da daralmanın daha da arttığı bilgilerini edinmiştik.
ABD MERKEZ BANKASI FED, BEJ KİTAP’I YAYINLAYACAK
Fed tarafından yılda 8 kez yayınlanan ve ABD iktisadı hakkında bilgi ve varsayımlarının yer aldığı Bej Kitap’ın 2021 yılına ilişkin ikinci sayısı yayınlanacak. 13 Ocak’ta yayınlanan yılın birinci kitabında ekonomik koşulların bölgeler ortasında farklılık gösterdiği belirtilerek bir evvelki raporla mukayeseli olarak iktisatta yaşanan gelişmeler şöyle sıralanmıştı: Araba satışlarında zayıflama, pandeminin başlangıcından bu yana güç kesiminde birinci kere büyüme, tedarik zincirindeki zorluklara karşın çabucak hemen tüm bölgelerde imalat dalında büyüme, konut alım satımında güçlü aktivitenin korunmasına rağmen ticari gayrimenkul piyasasında zayıflığın sürmesi, bankacılık dalı kredi hacminin yatay kalmasına rağmen önümüzdeki aylarda yeni paketin dayanağıyla artış beklenmesi, Covid-19 aşılamalarına ait olumlu beklentilerin son virüs dalgasıyla törpülenmesi, genel olarak istihdamda düşüş yaşanması (imalat, inşaat ve ulaştırma bölümlerinde artış, hizmet bölümünde artan işten çıkarmalar), çalışan fiyatlarında ölçülü artış, girdi maliyetlerinin kesin eser ve hizmetlere kıyasla daha süratli artış kaydetmesi.
Fed, ekonomik görünüme ait olumlu edinimlerinin sonrasında 27 Ocak para siyaseti toplantı özetinde enflasyonist gelişmelere ve istihdam piyasasına dikkat çekmiş, bilhassa de Biden hükumetinin hedeflediği 1,9 trilyon dolarlık ek paketin de dayanağıyla piyasalarda ABD tahvil faizleri oranları yükselmeye başlamıştı. 2021 yılına %1 düzeyinin çabucak altında başlayan ABD 10-yıl vadeli tahvilin faiz oranı 25 Şubat’ta %1,60 düzeylerinin üzerine kadar yükseldi o denli ki bu düzey koronavirüs tehlikesinin artmaya başladığı Ocak 2020 sonu düzeylerine muadil. ABD 10-yıl vadeli tahvil faizlerindeki yükselişe Şubat ayına ait olumlu makro-ekonomik bilgiler de takviye verdi. Yıllık enflasyon Ocak ayında %1,4 düzeyinde bulunurken işsizlik oranı %6,3 düzeyine gerilemiş durumda.
2020 yılı başında enflasyon oranı %2,5, işsizlik oranı ise %3,5 düzeylerinde bulunuyordu. 1,9 trilyon dolarlık yeni yardım paketinin enflasyonist baskıları öngörülenden süratli artırma riski bulunurken Eylül 2020 itibariyle 435 milyar dolar düzeyine yükselen Türkiye’nin toplam dış borç stokunu ve 2020 yılı genelinde kaydedilen 173 milyar TL’lik rekor bütçe açığını dikkate aldığımızda ABD ekonomisindeki ısınma işaretlerinin enflasyon ve tahvil faizlerini artıracağı, bunun da Türkiye’nin borçlanma maliyetleri ve cari süreçler açığı üzerindeki riskleri artırmaya devam edeceğini de eklemek isterim.
4 MART 2021, PERŞEMBE
TCMB VE BDDK, 26 ŞUBAT 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA BİLGİLERİ – BDDK, TCMB
19 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren nakdî göstergelerde (M1, M2, M3) evvelki haftaya nazaran hafif gerileme kaydedildi. Kredi tarafında ticari kredi faiz oranları düşerken, kişisel kredi faiz oranları artışını sürdürüyor: TL cinsi ticari kredi faiz oranları %19,73 düzeyine gerilerken ferdi kredi faiz oranları %22,64 ile bir evvelki haftanın yüzde 0,63 puan üzerine gelmiş durumda. %16,14 düzeyine gerileyen TL cinsi mevduat faiz oranları son üç haftadır düşüşünü sürdürüyor. Döviz tevdiat hesapları yani yabancı para cinsi mevduatlar 226,2 milyar dolar büyüklük ile bir evvelki haftaya nazaran değişiklik göstermedi.
Yabancı yerleşiklerin mülkiyetindeki pay senedi ve tahvil portföyü bir evvelki haftaya nazaran 0,6 milyar dolar artışla 41,9 milyar dolar düzeyine yükseldi ki bu sayı 2010 yılından bu yana en düşük düzeyine gerilediği 30 Ekim 2020 haftasına nazaran 17,4 milyar dolarlık artışa işaret ediyor.
5 MART 2021, CUMA
ŞUBAT AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE İSTİKRARI
2021 yılı Ocak ayında nakit bütçe 26,1 milyar TL açık vermişti. 2020 yılı genelinde toplam nakit bütçe açığı 182 milyar TL ile rekor düzeye ulaşmıştı. Aşağıdaki grafikte kırmızı çubuklar nakit bütçe açığını, buna karşılık mavi çubuklar Hazine’nin net borçlanmasını göstermektedir. Dikkat edeceğiniz üzere ticaret savaşının global iktisatta derin yaralar açtığı 2019 yılında ve pandeminin yaraları derinleştirdiği 2020 yılında Türkiye Hazinesi yüksek borçlanma maliyetlerine katlanarak bütçe açığından daha fazla borçlanma gerçekleştirmek zorunda kalmıştır.
2021 yılında borçlanma tarafını rahatlatabilecek esas faktör bütçe disiplini çerçevesinde bütçe gelirlerini sürdürülebilir olarak artırabilecek adımların devreye alınmasıdır. Bu sebeple Mart ayında açıklanacak olan ıslahat adımlarını merakla bekliyoruz.
Ayın birinci haftasında küresel ve Türkiye OMI verile
Kaynak: TDM
ABD’DE ŞUBAT AYI İŞGÜCÜ DATALARI
Ocak ayında ABD’de işsizlik oranı %6,3 düzeyine gerilemiş, ortalama saatlik yararlar yıllık %5,38 artış kaydetmişti.
Dr. Fulya Gürbüz
Blog sitesini ziyaret edin
FÖŞ anlattı: Mart’ın Ufkunu Karartan 5 Risk
Bu haftanın en değerli iki verisi: Büyüme ve Enflasyon
ABD tahvil faizlerindeki hareket şimdilik bitti mi?
Global iktisadın geri dönüşü 2021 sonlarında
Para Tahlil