Nisan-Mayıs-Haziran dönemini kapsayan Mayıs ayı istihdam verilerine göre işsizlik bir önceki ay göre 10 baz puan artarak yüzde 12.9’a yükseldi. Dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki aya göre 51 bin kişi artarak 3 milyon 826 bin kişi oldu.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre ise işsizlik bir önceki aya göre 20 baz puan artarak yüzde 14.0’e yükselirken işsiz sayısı bir önceki aya göre 75 bin kişi artarak 4 milyon 166 bin kişi oldu.
Çalışma çağındaki nüfus bir önceki aya göre 99 bin kişi artarak 62 milyon 361 bin kişiye yükselirken uzun süre sonra ilk kez istihdama dahil olan işgücünün de aylık bazda 296 bin kişi arttığını görmekteyiz.
Mayıs döneminde istihdam oranı yüzde 41.4 olurken bu aynı zamanda 2012 Şubat’ından bu yana gördüğümüz en düşük seviye. Yani çalışma çağında olan 62 milyon 422 bin kişinin yalnızca yüzde 41.4’ü çalışıyor. OECD ortalamasının yüzde 68.6 olduğu dikkate alındığında Türkiye, Güney Afrika ile beraber en kötü iki ülkeden biri konumunda.
İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ile mevsimlik çalışan 4 milyon 824 bin kişi mevcut 3 milyon 826 bin işsize eklendiğinde geniş tanımlı işsiz sayısına ulaşılmaktadır. Geniş tanımlı işsiz sayısına zamana bağlı eksik ve yetersiz istihdamdaki 1 milyon 920 bin kişi de eklendiğinde en geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyon 570 bin kişiye, işsizlik oranı da yüzde 30.6’ya yükselmektedir.
Yıllık bazda tarım dışı sektörler Mayıs ayında 2 milyon 76 bin kişilik istihdam azalışı yaşarken bunun 1 milyon 599 bini hizmet sektöründen, 274 bini sanayi sektöründen, 202 bini ise inşaat sektöründen oldu. Aylık olarak baktığımızda ise bir önceki ay 934 bin kişilik istihdam azalışının yaşandığı tarım dışı sektörlerde Mayıs’ta 140 bin kişilik bir azalış olduğunu görmekteyiz. İnşaat sektöründeki 107 bin kişilik istihdam artışına karşılık hizmet sektöründe 174 bin, sanayi sektöründe ise 72 bin kişilik azalış söz konusu.
Diğer taraftan Nisan ayında istihdamın en çok arttığı sektör 380 bin kişi ile tarım oldu. Bu aynı zamanda 2005 yılından bu yana seride görülen en yüksek 4. artış düzeyine de karşılık gelmekte. Nisan 2008’de tarım istihdamı 511 bin kişiyle rekor artarken, yakın zamanda Mart 2015’te 410 bin kişilik bir artış görmüştük.
2011-2015 döneminde özel sektörün yarattığı istihdam ile kamunun yaratmış olduğu istihdam aynı şekilde hareket ederken 2017 yılı 3. çeyreğinden itibaren istihdamdaki artış kamu kaynaklı olmuştu. 2019 yılının ilk çeyreğinde, tarım dışı sektörlerde kaydedilen 544 bin kişilik istihdam kaybının 803 bininin kamu tarafından telafi edildiğini görmüştük. 2020 yılı ikinci dönem (çeyrek) itibariyle kamu istihdamı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 197 bin kişi artarak 4 milyon 767 bin kişi oldu.
Özel -tarım dışı- sektördeki 1 milyon 742 bin kişilik istihdam azalışına karşılık kamu istihdamından gelen desteğin önceki dönemlere göre daha sınırlı kaldığı görülüyor.
Mayıs döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların sayısı 323 bin kişi artarak 7 milyon 670 bin kişiye yükselirken, bu rakamın toplam çalışanlar içindeki payını gösteren kayıt dışı çalışanların oranı da bir önceki aya göre 98 baz puan artarak yüzde 29,7 oldu.
Mayıs’ta genç nüfustaki işsizlik yüzde 24.9, mevsim etkisinden arındırılmış seride ise yüzde 26.9 olarak gerçekleşti. Bir başka ifadeyle her dört gençten biri işsiz.
OECD ortalamalarına göre genç işsizlik oranının kadınlarda yüzde 17.6 erkeklerde yüzde 16.0 olduğu dikkate alındığında Türkiye’deki durumun vahameti daha net anlaşılacaktır.
Öncü göstergeler yılın ikinci yarısıyla beraber bir toparlanmanın başladığına işaret ediyor olsa da rakamlar işgücü piyasasının buna eşlik edemediğini söylüyor.
Dr Ali Orhan Yalçınkaya
Haftanın makro-ekonomi veri gündemi: Nakit dengesi, işgücü, dış ticaret endeksleri, cari işlemler açığı, sanayi üretimi, ciro endeksleri, perakende ticaret ve beklenti anketi
Hazine nakit dengesi Temmuz’da 30,79 milyar TL açık verdi
Prof. Kozanoğlu: “Sorunlar Halının Altına Süpürülüyor”
FÖŞ yazdı: Paşa, paşa faiz artıracaksınız, Paşam!
Para Analiz