ABD Başkanlık Yarışına Geri Sayım…
ABD 59. Başkanlık Seçimleri 3 Kasım 2020 tarihinde olacaktır.
Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump – Mike Pence ve Demokrat Parti adayı Joe Biden – Kamala Harris ortasında seçim yarışı devam ederken, anketler Biden’in lehine olmaya devam etmektedir. Anketler bu farkın nedeni Amerikalıların virüsün yayılmasında önlemleri geç yahut eksik uygulamak ile suçladıkları Trump’tan kaynaklanmaktadır. Trump’ın virüse yakaladığını açıklaması ve hastanede tedavi görmesine karşın bu sıhhat durumu anketlerde ibreyi Trump’ın lehine çevirememiştir.
Biden ve Trump ortasında devam eden yarışta anketlerin genel ortalaması Biden lehine devam etmektedir.
Biden @ %51,7 – Trump @ %42,3
ABD seçimlerinde oylama ile direkt Lider seçimi yerine, Lider seçiciler heyeti tarafından seçilmektedir. Oylama ile 538 delegeden yarısından bir fazla (270) delegeyi kazanan Lider adayı kazanmış olacaktır.
Seçiciler Konseyi dinamiklerinden delege dağılımında her bir eyalet nüfusu oranı ile temsil edildiğinden Başkanlık seçimlerinden birtakım eyaletler delege sayısı nedeni ile kilit rol oynamaktadır. Bu durum yarışın kıran kıran geçmesine neden olabilecek kıymetli öge olarak yer almaktadır.
Kilit 6 eyalet; Florida – Arizona – Pennsylvania – Wisconsin – Michigan – Kuzey Karolina
Genel anketlerde Biden Trump2ın önünde bile olsa bu kilit eyaletler delege seçiminde kilit rol oynadığındna eylaet özelinde anket son durumunu takip etmek gerekiyor.
- Florida
Biden @ %48,5 – Trump @ %45,8
- Arizona
Biden @ %49,0 – Trump @ %45,5
- Pennsylvania
Biden @ %50,2 – Trump @ %43,7
- Michigan
Biden @ %49,8 – Trump @ %42,6
Bilhassa Florida eyaleti Hispanik ve Latin Amerikalı mavi yakalılardan oluşan nüfus yapısı nedeni ile Trump’in bir adım önde olduğu yer olarak öne çıkmaktadır. Anket durumunda ise Biden ile Trump puan farkı %2,7 düzeyinde yer alırken anketlerin yanılma hisseleri dikkate alındığından bu fark Biden lehine çok manalı olmamaktadır. Florida tarım eserleri ile öne çıkan bir eyalet olurken Trump ticaret savaşları gölgesinden seçim öncesinden anketleri lehine çevirerek ismine Çin, ABD’den tarım eseri alacak halinde son dakika popülist açıklamaları yahut hareketleri kilit Florida eyaletinde ki anket dağılımını lehine çevirebilir.
ABD Başkanlık seçimlerinden Lider adayları ortasında yarış olacakken, Senato ve Temsilciler Meclisi’nin dağılımının nasıl olacağı farklı bir ehemmiyete sahiptir. Seçilen Başkan’ın partisinin tartısı Senato ve Temsilciler Meclisinde olması istenilirken, olmaması durumunda Başkan’ın topal ördek olarak isimlendirilmesi durumu devre girecektir.
Senato ve Temsilciler Meclisi ayrıntılarına ulaşmak için .
Senato – Temsilciler Meclisi ve Demokratların Her İkisini Alma İhtimalleri
Demokratlar (Mavi) – Cumhuriyetçiler (Kırmızı)
ABD Başkanlık Seçimlerine Ait Riskler…
ABD Başkanlık seçimleri virüs gölgesinde kalırken seçim öncesinde ve seçim sonrasında virüs kaynaklı fevkalâde durumdan geçmek şaşırtan olmayacaktır. Virüs nedeni ile Amerikalılar posta yolu ile oy kullanmayı tercih ederken, posta ile oy kullanan seçmen sayısı 80 milyon olarak tabir edilmektedir. Bu seçmen sayısı 2016 yılı ile kıyaslandığında yaklaşık iki katı artış bulunmaktadır. Posta yolu ile oy kullanımında kişi ve adres bilgileri karışıklığı nedeni ile meseleler devam ederken, Trump posta yolu ile oy kullanmanın hileli ve kusur olduğunu sürekli-ısrarla vurgulamaktadır. Bir senaryo olarak Trump bu durumu kilit eyaletlerde Biden ile başa baş yahut az fark ile kaybetmesi durumunda lehine kullanması şaşırtan olmayacaktır. Lider adaylarından birinin posta yolu ile oy kullanılan kilit eyaletlerden birinin sonuçlarına itiraz etmesi ve ardından neler olabileceğine ait ABD şuan hazırlık değildir. Bu durum geçmiş devirlerde Bush ile Nazaran ortasında yaşanmış ve Florida eyaletinden oyların tekrar sayılması mahkeme süreçleri nedeni ile seçimler uzamıştır. Oyların sayılması yaklaşık 36 gün sürerken, 2020 Başkanlık seçimlerinden 80 milyon kişinin şimdiden posta ile oy kullanmasına itiraz edilmesi durumunda 80 milyon oy ne kadar müddette sayılacak ve iş mahkeme boyutuna gidip gitmeyeceği farklı bir senaryo alacaktır.
ABD Başkanlık seçimlerinden adayların yaşları öteki bir tartışma konusu olurken, Biden yaşı ve sıhhat durumunda ki negatif algı öne çıkmaktadır. Biden 77 yaşında olması nedeni ile seçilmesi durumunda 4 yıllık Başkanlık misyon mühletini tamamlayamayacağı ve Lider Yardımcısı Kamala Harris’in Lider olacağı senaryo yüksek ihtimal ile düşünülmektedir. Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda Harris’in siyasi bir bayan olarak Lider olarak ABD’de farklı yeni Obama devrini ile değişimin devreye alınması öne çıkacaktır.
Bu durum sıhhat manasında Trump içinde geçerli olmaktadır. İlerleyen yaşı ile corona virüsüne yakalan Trump’ın sıhhat durumu seçilmesi durumunda 4 yıllık vazife müddetini tamamlamaya müsaade verip vermeyeceği merak edilmektedir.
Özetle iki Lider adayı içinde sıhhat meseleleri ana gündem olmaktadır.
ABD Başkanlık Seçimleri Varlık Fiyatlarını Nasıl Etkileyebilir?
3 Kasım’da yapılacak ABD Başkanlık seçimleri başka seçimler ile kıyaslandığında corona virüsü gölgesinde kaldığından ötürü piyasaların odak noktası virüs, virüse karşı aşı çalışmaları ve teşvik paketi olarak yer almaktadır.
Piyasa iştirakçileri Trump’ın aksiyonlarına adapte olduğundan Trump’ın seçilmesi durumunda ABD – Çin arbedesi – ABD – Çin ticaret savaşları – zayıf Dolar teması – Fed tenkitleri – Mali gevşemeyi destekleme ve ABD üretiminin tekrar ABD’de içinde olmasını sağlayacak siyasetlerin devam etmesi şaşırtan olmayacaktır.
Trump’ın seçilmesi ile teşvik desteklemeleri ile ABD borsa endekslerinde olumlu fiyatlama – zayıf Dolar isteği ve ticaret savaşları nedeni ile Dolar’a karşı yuan ve Meksika pezosu para ünitelerinden oynaklık şaşırtan olmayacaktır. Türk varlıklarında ise Trump’ın Türkiye’ye karşı olumlu bakışı S400 ve Halk Bank sürecinde agresif aksiyonlar almaması ve ABD içinde önleyici olması en iyi senaryo olarak Türk varlıklarına yansıyabilir. Lakin Trump’ın yine seçilmesi durumunda bilhassa S400 konusunda Türkiye’ye karşı muhtemel yaptırım baskılarını yahut aksiyonlarını öteleme yahut engelleme konusunda zorlanma ihtimali yüksek olabilir.
Özetle Trump mevcut siyasetleri nedeni ile piyasa açısından daha öngörülebilir ve anlaşılabilir olarak yorumlanmaktadır.
Biden’in seçilmesi durumunda ise ABD – Çin tansiyonunda yumuşama, alakaların düzeltilmesi ve ticaret savaşının sonlandırılması ihtimalleri epeyce yüksek yer alırken, ABD’nin tekrar askeri ve teknoloji manasında şahin günlerine dönmek için agresif siyasetler süratlice uygulanabilir. ABD endekslerinden askeri ve teknoloji alanı pay senetlerinde müspet istikametli momentum görülmesi beklenebilir. Biden2in net olmasa bile telaffuzlarından güçlü Dolar isteği öne çıkarken, seçilmesi durumunda güçlü Dolar temasını destekleyecek Fed ile ortak siyasetlerin devreye alınması beklenebilir. Ticaret savaşlarının sonlaması ile yuan ve pezo para ünitelerinde pahalanma potansiyeli ortaya çıkabilir.
Türk varlıkları için ise Biden’in Türkiye iç siyasetine müdahale eden açıklamaları, Aya Sofya kararının gözden geçirilmesi, Doğu Akdeniz’de Türkiye’ye karşı tutum alması, S400 yaptırımlarında çok şahin olması üzere faktörler Türkiye – ABD bağlarının hayli gergin geçebileceğine işaret etmektedir. Bu senaryo altında Türk Lirası2nın Dolar’a karşı kıymet kaybetmesi, tahvil faizlerini yükselmesi ve bu durumunda TCMB para siyaseti yol haritasını olumsuz tarafta etkilemesi beklenebilir. BIST endeksleri için bu durum birebir şiddet derecesinde negatif tesir yapması ihtimali düşük olurken Biden’in yapacağı açıklamalar ana referans olacaktır. Ancak şu noktaya dikkat etmek gerekiyor Lider adayı olduğu vakit açıklamalar ile Lider seçilip koltuğa oturduktan sonra ki açıklamalar ve hareketler birebir olmamaktadır. Biden her ne kadar Türkiye aleyhine açıklamalar yapsa bile Lider olması durumunda Türkiye ile iyi alakaların kurulması konusunda açıklamalarda bulunabilir. Özetle Biden gelirse ABD – Türkiye bağları makus olur düzelmez algısı ve buna bağlı fiyatlama aksiyonlarına nazaran durum almak mantıklı olmayabilir. Tekrar Biden’in seçilmesi durumunda Türkiye ile ilgili açıklamaları ve aksiyonlarını takip edeceğiz.
Altın dinamiklerinde ise mevcut durum virüs ve virüse karşı aşı çalışmalarını adres göstermektedir. ABD Başkanlık seçimlerinden Trump yahut Biden kazanır ise altın düşer yahut yükselir demek çok manalı olmayacaktır. Lakin posta yolu ile oy kullanılan kilit eyaletlerde az fark olması durumunda adaylardan birinin buna itiraz etmesi ve oyların yine sayılması – sayılma mühletinin uzaması ve sonrasında mahkeme sürecine taşıma üzere bir senaryoda altın fiyatında sert üst taraflı kalıcı hareketler şaşırtan olmayacaktır. Özetle ABD Başkanlık seçimlerinden sürpriz altın varlığında olabilir.
Para Tahlil
