OCAK AYI İMALAT BÖLÜMÜ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO)
2020 yılı Aralık ayında imalat bölümünde KKO, bir evvelki aya nazaran 0,2 puan azalarak %75,6 düzeyinde gerçekleşmiş, mevsimsel tesirlerden arındırılmış KKO ise aylık 0,1 puan artışla %75,4 olmuştu. Ocak ayı IHS Markit PMI datalarında Almanya başta olmak üzere Euro Bölgesi imalat kesiminde üretim ve ihracat siparişlerinde kaydedilen artışa paralel olarak, Ocak ayında Türkiye’de bilhassa ihracatın takviyesiyle KKO’da olumsuz bir gelişme görmeyeceğiz. KKO’da muhtemel bir sert gerileme ise üretim ve ihracat tarafında kırmızı ışık yakacak.
OCAK AYI TCMB GERÇEK KESİM İTİMAT ENDEKSİ (RKGE)
2020 yılı Aralık ayında RKGE, bir evvelki aya nazaran 2,9 puan artarak 106,8, mevsimsel tesirlerden arındırılmış RKGE ise aylık 3,0 puan artışla 110,4 olmuştu. İhracat ile ilgili gelen olumlu sinyallere karşın Ocak ayında tüketici kredilerindeki azalmanın tesiriyle yurt içi talepteki daralma eğilimi RKGE’de sıçrama ihtimalini azaltıyor. Öte yandan aşılama ile ilgili olumlu gelişmeler RKGE’de olumlu beklentileri de beraberinde getirecektir, lakin bunun bilhassa Türkiye’nin global tedarik zincirindeki pozisyonu açısından desteklenmesi halinde tablo çok daha iyimser olacaktır. Bunun için ihracat siparişlerindeki eğilimi takip etmekte yarar var.
OCAK AYI SEKTÖREL İTİMAT ENDEKSLERİ
2020 yılı Aralık ayında mevsim tesirlerinden arındırılmış inanç endeksi bir evvelki aya nazaran; hizmet kesiminde %9,2, perakende ticaret dalında %7,8 ve inşaat kesiminde %7,2 azalmıştı. Kapatmaların tesiri sektörel itimat endekslerine olumsuz yansıdı. Hadise sayılarında kademeli azalmalar kısıtlamaların gevşetilmesinde tesirli olacak lakin bunun için Şubat ayını görmek gerekli.
27 OCAK 2021, ÇARŞAMBA
AMERİKAN MERKEZ BANKASI (FED) PARA SİYASETİ KARARI
13 Ocak’ta yayınlanan Bej Kitap (Beige Book) raporunda, uygulanan para siyasetinin ABD’de 12 Fed bölgesindeki işletme ve hane halkına nasıl yansıdığını okumuştuk. Yılda 8 sefer yayınlanan raporun sonuncusu olan 2 Aralık 2020 tarihli rapordaki gelişmelerle karşılaştırıldığında; Ocak ayı raporunda
. Ekonomik aktivitenin bölgeler ortasında farklılık gösterdiği, kapatmaların online satışları artırdığı, araba satışlarının zayıfladığı, arz tarafındaki zorluklara karşın çabucak her bölgede imalat bölümü aktivitesinde iyileşme kaydedildiği,
. Konut piyasasındaki güçlü iyileşmeye rağmen ticari emlak piyasasındaki zayıflığın sürdüğü, kredi hacminin değerli bir gelişme kaydetmediği,
. Aşılamanın geleceğe yönelik iyimserliği artırmasına karşın virüs olaylarındaki artışın bilhassa yakın devirde iş kaidelerinde aksi taraflı tesir yarattığı,
. İstihdamın bölgelerin birçoklarında arttığı, bilhassa imalat, inşaat ve ulaştırma kesimlerinde Kovid-19 kaynaklı olarak nitelikli eleman derdi yaşandığı, fiyat artışlarında ise zayıflığın sürdüğü,
. Fiyatlar tarafında girdi fiyatlarının en son mal ve hizmet fiyatlarına nazaran daha fazla arttığı; bilhassa inşaat ve yapı materyalleri, çelik eserleri ile nakliye hizmetlerindeki fiyat artışlarının sürdüğü; perakende, toptan ticaret ve imalat bölümlerinde tüketicilere kesin satış fiyatlarının yükselmeye devam ettiği; güç fiyatlarındaki artışa karşın pandemi öncesi fiyatların aşağısında kaldığı; düşük stoklar ve yüksek imalat maliyetlerine bağlı olarak konut fiyatlarının artmaya devam ettiği işaretlerini almıştık.
Özetlersek, Fed’in piyasaya likidite akıtmaya devam etmesi bilhassa istihdam piyasasına olan talebin sürmesinde tesirli olurken, fiyat baskılarının hem hane halkını hem de üretim ve hizmet kesimini olumsuz etkilemektedir. Gerçekten ABD Lideri Biden da geçen hafta birinci icraat olarak Kovid-19’a karşı ekonomiyi canlandırmayı hedefleyen “Amerikan Kurtarma Planı” isimli 1,9 trilyon dolarlık yardım paketini açıkladı. 16 Aralık tarihli para siyaseti toplantısında Fed, azamî istihdam ve fiyat istikrarı maksatları kapsamında azamî istihdam ve ortalama %2 enflasyon düzeyine ulaşana kadar gerekli tüm adımları atmaya devam edeceklerini belirtmiş ve %0-0,25 olan siyaset faiz aralığında değişiklik yapmamıştı. 27 Ocak toplantısında da Fed, para siyasetinde ve siyaset faizinde bir değişiklik yapmayacak.
28 OCAK 2021, PERŞEMBE
2020 YILI ARALIK AYI MİLLETLERARASI REZERVLER VE DÖVİZ LİKİDİTESİ
2020 yılı Kasım ayında resmi rezerv varlıkları 82,7 milyar dolar olmuş; kelam konusu varlıkların 41,1 milyar dolarını döviz varlıkları (menkul değerler, nakit ve mevduatlar), 40,0 milyar dolarını altın rezervleri, 1,4 milyar dolarını IMF’den çekme hakkı oluşturmuştu. Yükümlükler tarafında ise gelecek 12 ayda döviz kredileri, menkul değerler ve mevduat için ödenecek toplam anapara ve faiz ödemeleri 27,6 milyar dolardır. Türk lirası karşılığında yapılan vadeli süreçlere (forward, futures ve swap) ilişkin açık durum (borç) fiyatı 58,1 milyar dolar iken Hazine’nin koşula bağlı döviz yükümlülükleri ise 40,4 milyar dolardır. Toplam döviz varlıklarından gelecek 12 ayda ödenecek toplam döviz yükümlülükleri çıkardığımızda net rezervlerin 43,4 milyar dolar açık verdiğini görüyoruz. Turizm bölümünün durduğu mevcut ortamda Türkiye’de döviz rezervi kazandıran en kıymetli kalem ihracat. Hazine’nin hudutlu borçlanma imkanını dikkate aldığımızda yurt dışından değerli bir yardım paketi gelmedikçe Türk lirasında istikrarın devam etmesi ve ihracat performansındaki her iyileşme TCMB rezervlerinin de artmasında tesirli olacak.
OCAK AYI EKONOMİK İNANÇ ENDEKSİ (EGE)
Mevsim tesirlerinden arındırılmış EGE, 2020 yılı Aralık ayında evvelki aya nazaran 3,1 puan düşüşle 86,4 düzeyine gerilemişti.
2021 YILI BİRİNCİ ÇEYREK ENFLASYON RAPORU
Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal’ın vazifeye başlamasının akabinde 25 Aralık 2020’de TBMM Plan ve Bütçe Kuruluna yaptığı sunumda 2021, 2022 ve 2023 yılları enflasyon iddialarını sırasıyla %9,4, %7,0 ve %5,0 olarak duyurmuştu. Ocak ayı raporunda iktisat ve fiyat istikrarına yönelik gelişmeleri, mevcut riskleri ve beklentileri ayrıntılı olarak okuyacağız.
TCMB VE BDDK, 22 OCAK 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA BİLGİLERİ
15 Ocak bilgilerine nazaran yabancı para döviz mevduatları (döviz tevdiat hesapları) evvelki aya nazaran 0,7 milyar dolar azalışla 223,8 milyar dolar oldu. Tıpkı devirde kamu mevduat bankalarının yabancı para net genel durum açığı 0,4 milyar dolar düzeyine geriledi; 7 Ağustos 2020’de kelam konusu konum açığı 12,2 milyar dolar düzeyine kadar yükselmişti. Öte yandan, yabancı yatırımcıların pay senedi ve tahvil stoku evvelki haftaya nazaran 0,5 milyar dolar azalma gösterdi. Merkez Bankasında tutulan altın ve yabancı para cinsi döviz ve menkul değerler ise evvelki haftaya nazaran 2,5 milyar dolar azalma kaydetti. Türk lirası cinsi mevduat ve kredi faiz oranlarında evvelki haftaya nazaran hafif gerileme yaşanmasının iz düşümü olarak tüketici kredilerinde azalma, ticari kredilerde ise evvelki haftaya nazaran artış oldu.
Kaynak: BDDK, TCMB, TDM
29 OCAK 2021, CUMA
OCAK AYI SAMEKS SANAYİ VE HİZMET SATIN ALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSLERİ
2020 yılı Aralık ayında mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Endeksi evvelki aya nazaran 8,4 puan artışla 55,8, SAMEKS Hizmet Endeksi ise aylık 0,3 puan artışla 50,9 düzeyine yükselmişti. Endeksin 50 üzerindeki bedeller bölümün evvelki aya nazaran büyüme kaydettiğini, altındaki kıymetler ise daraldığını göstermektedir. Her iki bölümde de istihdamın Aralık ayında evvelki aya nazaran artış kaydettiğini, stokların ise azaldığını öte yandan sanayi dalı özelinde yeni siparişlerde sert bir artış kaydedildiği işaretlerini almıştık. Ocak ayı datalarından kapatmaların hizmet ve imalat dallarında arz ve talep istikrarını nasıl etkilediğini göreceğiz.
2020 YILI ARALIK AYI TÜİK DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ
Ticaret Bakanlığı Ocak ayı başında ihracatı 17,8 milyar dolar, ithalatı ise 22,4 milyar dolar olarak açıklamıştı. Her iki bilgi de Kasım ayına nazaran artışa işaret ediyor. Ticaret Bakanlığı 2020 yılı genelinde toplam 169,5 milyar dolar ihracat, 219,4 milyar dolar ithalat kaydedildiğini ortaya koydu. 2019 yılı genelinde ihracat ve ithalat sırasıyla 180,8 milyar dolar ve 210,3 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Dr. Fulya Gürbüz
Websitesini ziyaret edin
İktisat okuryazarlığı nedir? Açıklanan iktisat bilgileri ne manaya geliyor?
Dr Gürbüz: PMI, dış ticaret, enflasyon
Atilla Yeşilada: Yüzde 17 faiz, doları düşürür pekala ya enflasyon?
22:22 Riskten kaçma haftası – Kısım 2 | Dr. Artunç Kocabalkan – İhtilal Akyıl
Para Tahlil
