Biz Arife telaşı içinde koşuştururken, küresel piyasalar bir panik daha atlattı. Covid-19 Delta varyantının ekonomik büyümeye ziyan vereceği tasası ve Çin iktisadında yavaşlama, Pazartesi seansında DJ30’da 700 puan kayba neden oldu. Türkiye’nin dahil olduğu Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ, Piyasalar) FX ve Borsaları da ağır darbe yedi. Salı günü Avrupa borsaları artıya geçerken; S&P500 vadelileri de kayıplarını geri almaya çalışıyordu.
Lakin GOP hala telaşlı ve pay senetlerinde öğlen saatleri prestijiyle %0.5 ortalama kayıp var. Çin’in yavaşlaması ve tüm dünyada Covid-19 olaylarının patlaması Gelişmiş Piyasalar kadar, GOP için de tehditler içeriyor. Velakin, asıl sorun Dolar Endeksi’nin Haziran’dan bu yana %3 yükselerek 93’ü üst kırması. Yükselen dolar geçmişte daima GOP’ta satışlara neden oldu. Hakikaten, tatilde olmamıza karşın off-shore süreçlerinde dolar/TL hala 8.56 seviyesinde. Finans websitelerini taramamıza karşın, manalı bir orta vade Dolar Endeksi kestirimi göremedik. Lakin, bakkal hesabıyla yıllık yararın %10’u geçmesi, borçlu GOÜ’lerde temerrüt ve iflaslara neden olur fikrini taşıyoruz.
Bloomberg’in derlediği IIF datalarına nazaran, GOP fonları pay satıp, tahvile geçiyor. Eurobond ve mahallî para cinsinden tahvillere 11 aydır aralıksız para girişi var ki fiyatı $99 milyar. Bu devirde GOP paylarından $2.2 milyar kaçtı. Bilgiler Çin’i kapsamıyor.
MSCI GOP Pay Senedi Endeksi Şubat doruğundan bu yana %7 kıymet yitirdi. GOÜ Eurobond’larının faizi ile eş vadeli ABD DİBS ortasındaki fark 400 baz puanı aştı.
FT’ye nazaran, GOP’da telaşların birincil nedeni Fed’in tahvil alımlarını kısma tartışmasını başlatması. Dolar arzının yavaşlaması, kıymetini yükselterek GOÜ’ün dış finansman masraflarını yükseltecek. Ek olarak, bir çok GOÜ’den yüksek ölçüde ithalat yapan Çin’in de yavaşladığı katılaştı. Uzmanlar Çin’in GSYH büyümesini %6’da tutacak kadar ekonomik teşvik vereceğini, ancak ekonomiyi ısıtmayacağını ileri sürüyor. Çin’in yavaşlaması yılbaşından bu yana rekorlar kıran emtia rallisinin de tökezlemesi manasına geliyor.
Gemcorp Capital’ın deneyimli GOÜ uzmanı Simon Quijano-Evans, yılın ikinci yarısında GOP yatırımlarının riskinin artacağını ileri sürüyor. Quijano-Evans’a nazaran Kuğu Şoklar ve Fed’in “tapering” yani tahvil alımlarında azaltmaya gitmesi lokal para cinsinden GOP varlıklarının oynaklığını artıracak.
Lakin HSBC GOÜ başekonomisti Murat Ülgen bu görüşe katılmıyor. 2013’te Bernanke’nin yarattığı krizden (taper tantrum) bu yana GOÜ’ler mali yapıları ve dış açık sıkıntılarını tamir ettiler. Ek olarak, şimdiden Şili, Rusya, Brezilya üzere Merkez Bankaları faiz artırımlarına başlayarak, önalıcı atılımlar yaptı.
BNP Paribas Asset Management Asia Ltd fon yöneticisi Paul Sandhu yakaşan risklere karşı Rusya, Kolombiya ve Türkiye üzere DİBS’leri izafî yüksek getiri sunan piyasalarda uzun vadeye kayıyor.
Pictet Asset Management’ten Arun Sai de ikinci yarıyılda GOP paylarının prim yapmasının güç olduğu vurguladı. “GOP payları yalnızca ekonomileri Gelişmiş Ülkelere göre daha yüksek büyüme performansı vaat ettiği periyotlarda kıymet kazanır” diyor. Çin dışında GOÜ’in bu sene ABD ve AB’den daha yavaş büyümesi bekleniyor.
Türkiye’de yabacı pozisyonlanması çok düşük olduğu için, GOP’a yayılan bir satış dalgası piyasa dinamiklerini fazla değiştirmez. Ama, S-400 ve Halkbank pürüzlerinin giderilmesi halinde dahi sıcak para gelmez. Bu da TL’nin paha kazanması ve DİBS getirilerinin düşmesini mahzurlar.
Kashkari: “Yeniden açılma periyodunda bir müddet yüksek enflasyon bekliyoruz”
Bloomberg: Yatırımcıların dikkati politik risklere döndü
Tahvil hükümdarı Gundlach: “Doların lanetlendiğini düşünüyorum”
Para Tahlil
