Türk Lirası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TRT’de faizlerin düşürülmesi gerektiğine yönelik kelamlarının akabinde bedel kaybetti. Erdoğan’ın kelamlarının akabinde dolar/TL kuru, 8,80’i aşarak rekor kırdı.
Erdoğan’ın faizle ilgili kelamlarının Türk Lirası’nda düşüşe yol açması birinci sefer yaşanmıyor.
Daha evvel de vakit zaman Cumhurbaşkanı’nın kelamları TL’de bedel kaybına yol açmış, bunun akabinde yükselen kur ile çaba etmek için Merkez Bankası faizleri düşürmek yerine tam aksine artırmak zorunda kalmıştı.
BBC Türkçe‘ye konuşan yabancı analistler de Dolar/TL kurunun yükselmesi sonucu enflasyonun arttığını, bunun da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faizi düşürmek yerine artırmasına yol açtığını vurguladı.
Gelişmekte olan ekonomiler uzmanı döviz stratejisti Piotr Matys, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, TCMB’yi denetim ettiği izlenimi yarattığı sürece Türk Lirası varlıkların yabancı yatırımcılar açısından negatif kalmaya devam edeceğini vurguladı.
Erdoğan’ın TRT’de TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu ile faiz konusunu konuştuğunu belirttiği kelamları en çok tartışma yaratan tabirleri oldu.
Ekonomistler, bu tabirin TCMB’nin bağımsızlığı açısından büyük bir soru işareti yarattığını lisana getirdi.
Erdoğan, “Bugün Merkez Bankası Liderimizle görüştüm. Bizim bir kere faizleri düşürmemiz koşul, onun için de Temmuz-Ağustos, buraları bulacağız ki faiz düşmeye başlasın” dedi.
Stratejist Piotr Matys, Erdoğan’ın bu kelamlarının akabinde “Faizlerde mümkün bir indirim TL’nin daha da düşmesine yol açacaktır. Bu da enflasyon üzerindeki baskıyı artırır ki, enflasyon aslında yüzde 17’nin üzerinde” diyor ve ekliyor:
“(Şahap Kavcıoğlu) Şayet faizleri artırmayı reddederse, Erdoğan talimatlarını yerine getirmesi için bir öteki Merkez Bankası Lideri atayacaktır.”
Piotr Matys: TCMB bağımsız olamadıkça enflasyon sorunu çözülemez
Erdoğan, dün akşam televizyon ekranında enflasyon ile ilgili olarak, “Faiz yükünü yatırımların, maliyetlerin üzerinden kaldırırsak, maliyet enflasyonunu tetikleyen faiz olduğu için rahatlama devrine girmiş olacağız. Zira bütün sorun maliyet enflasyonundan faiz yükünü kaldırmaktır” dedi.
Türkiye iktisadı uzun vakittir yüksek enflasyon ile uğraş etmeye çalışıyor.
Nisan ayında enflasyon oranının yüzde 17,14 olduğu açıklandı.
Bu Merkez Bankası’nın enflasyon gayesi olan yüzde 5’in 3 katından bile daha fazla.
Stratejist Matys, TCMB’nin bağımsız hareket edemediği surece Türkiye’nin yüksek enflasyon sarmalından kurtulamayacağı görüşünde:
“Türkiye’nin en güçlü bireyi, yüksek faizin enflasyona yol açtığı üzere klasik olmayan görüşleriyle para siyasetine müdahale ettiği ve TCMB bağımsız davranamadığı surece enflasyon sorunu çözülemeyecektir.”
Jason Tuvey: Dolar/TL kuru için yıl sonu beklentimiz 9,5
Londra merkezli ekonomik danışmanlık kurumu Capital Economics’in gelişmekte olan piyasalar kıdemli ekonomisti Jason Tuvey, TCMB’nin önümüzdeki hafta yapacağı toplantıda faiz indirmesini beklemiyor.
Fakat Tuvey’e nazaran TCMB’nin para siyasetini gevşetmesi an problemi.
Tuvey, “Faiz indirimi yakın vadede daha güçlü bir ekonomik büyüme sağlayacaktır lakin bu da enflasyonun yüksek seyretmesine ve enflasyon beklentilerinde çıpanın daha da kaybolmasına yol açar” saptamasında bulunuyor.
Capital Economics’in yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisinin 9,5 olduğunu söyleyen Tuvey, “Jeopolitik tansiyonun yükselmesi üzere rastgele bir şok, kurda sert yükselişlere yol açabilir. Bu da Merkez Bankası’nın söylemi bilakis çevirerek faizleri artırmasına sebep olabilir” diyor.
Tim Ash: TL, 2008’den beri düşüyor
Londra merkezli BlueBay varlık idaresi şirketi gelişen piyasalar stratejisti Tim Ash ise yabancı yatırımcının TCMB’nin bağımsız olduğuna dair inancını yitirdiğini aktarıyor.
Erdoğan’ın para siyasetini yönettiğini ve bu yüzden Kavcıoğlu’nu atadığını düşünen Ash, “Bence Kavcıoğlu misyona geldiğinden beri suyu bulandıracak rastgele bir şey yapmaktan kaçınıyor, takımı ne derse o istikamette karar alıyor” tespitini yapıyor.
“Unutmayalım ki TCMB, 128 milyar doları, TL’yi savunmak için harcadı fakat TL sert olarak düştüğü için bunda başarısız oldu” diyen Ash’e nazaran turizm tekrar canlanmadıkça ve enflasyon faizlerin altına inmedikçe TCMB faizi indirimine gidemez.
TL, bu yıl en çok kıymet kaybeden gelişmekte olan para ünitesi.
Mart ayında Naci Ağbal’ın TCMB başkanlığı misyonundan alınarak yerine Kavcıoğlu’nun getirilmesinden beri TL dolara karşı yüzde 16 bedel kaybetti.
TL’nin düşüşüne devam edip etmeyeceği sorusuna ise Ash, “Gerçek şu ki TL 2008’den beri düşmeye devam ediyor, kıymetinin yüzde 80’ini kaybetti. Bu gidişat artık neden değişsin ki?” karşılığını veriyor.
Para Tahlil
