Türk halkı küçük tasarruflar için banka hesabını ve altını, büyük tasarruflar için gayrimenkulü tercih ediyor. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yaptırılan araştırmada vatandaşlara neden altın aldığı da soruldu, yüzde 60’ı “Uzun vadede bedel kaybetmiyor” yanıtnı verdi.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Göksel Aşan, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yaptırılan “Türkiye Hanehalkı Finansal Algı ve Tavır Araştırması” sonuçlarını çevrimiçi gerçekleştirilen basın toplantısında açıkladı. Toplantıda konuşan Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Aşan, bilhassa finansal derinliğin sağlanması ve bankacılık dışı kısmın büyütülmesiyle ilgili Finans Ofisi olarak ağır çalışma içerisine girdiklerini belirtti.
ARAŞTIRMAYA 15 BİN KİŞİ KATILDI
“Araştırmada ana hedefimiz finansal piyasaların derinleştirilmesi ve bankacılık dışı kesitin büyütülmesi konusunda alacağımız yahut alınması gereken kararlar ne ise ona bir baz oluşturmak. Bu alanda yalnızca bizim gayretlerimizin değil, akademik uğraşların da bedelli olduğunu düşünüyoruz. Bu akademik eforlara bir kaynak oluşturmayı da amaçlıyoruz. Bugünden itibaren araştırma sonuçlarını raporlar halinde web sitemizde yayınlayacağız. Önümüzdeki periyotta de iddia ediyorum ki 1,5 milyonun üzerinde bir veriyi içeren bütün mikro datamızı araştırmacılara müracaat halinde kullanmak üzere açacağız.”
Araştırmada sahiden farklı ve sürpriz sonuçlar elde ettiklerini anlatan Aşan, “Türkiye’de genel olarak finansal davranışlarla ilgili hepimizin ufak tefek yaptığı müşahedelerle ortak çıkarttığımız sonuçlar oluyor, bunlar beklediğimiz üzere geldi.” dedi.
Prof. Dr. Göksel Aşan, finansal okuryazarlığın bıkmadan usanmadan tekrar edilebileceğini, olabildiğince yeni ve yaratıcı projeler geliştirilebileceğini ve bir halde birinci akla gelenin bankacılık dışındaki bölümlerin de olduğu bir ortam yaratmaya çalışacaklarını söyledi.
Tasarruf sahibi için birinci adres banka olduğunda, kaynak ve fon gereksinimi olanlar için birinci adresin bankalar olduğunu aktaran Aşan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Özellikle KOBİ’ler için bunu söylüyorum, kredi dışı ya da bankacılık dışı finans kanallarını geliştirememiş oluyoruz. Buna hem tasarruf tarafından hem de fonlara ulaşım konusundan yaklaşmamız lazım. Örneğin Borsa İstanbul’un şu anda olduğundan çok daha iyi bir yerde olmayı hak ettiğini düşünüyorum. Önümüzdeki devirde bunun için çok çabalayacağız. Borsa idaremiz de Sermaye Piyasası Şuramız da Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğimiz de ağır bir efor içerisinde. Biz de elimizden geldiğince bu uğraşa dayanak olmaya çalışıyoruz. Mümkün olduğunca bu alanı hem büyütmeye hem de derinleştirmeye çalışacağız. Bir taraftan da muhakkak devirlerde artan azalan yabancı kaynak gereksinimi açısından da finansal piyasalardaki bu derinleşme ve genişlemenin daha sağlıklı yabancı kaynağı bulma açısından kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Bu manada faiz bağımlılığımızı bir ölçü daha aşağıya çekeceğiz.”
Prof. Dr. Göksel Aşan, araştırmada iştirak finansının üzerinde de durduklarına dikkati çekerek, iştirak finansının Türkiye’de potansiyelinin çok altında performans gösterdiğini düşündüklerini, araştırmada iştirak finansının nasıl bir potansiyelinin olduğunu anlamayı amaçladıklarını söyledi.
Aşan, hem kamu hem de özel dal tarafında ortaya çıkarılabilecek bütün yeni finansal araçlarda en çok gözetilmesi gereken şeylerden birinin getirisinin tertipli olması olduğuna işaret etti.
“HANEHALKININ YÜZDE 25’İ FAİZ VE KAR HİSSESİNİN BİREBİR ŞEY OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYOR”
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Müşaviri Doç. Dr. Hüseyin Kaya ise hanehalkının genel olarak finansal sistemden şad olmadıklarını belirterek, insan merkezli bir finansal sisteme muhtaçlık olduğunu bildirdi.
İştirak finans kurumlarının İslami prensiplere uygun çalışıp çalışmadığıyla ilgili hanehalkının birtakım kuşkularının olduğunu söz eden Kaya, iştirak finans kurumlarının çalışmalarında ahlaki unsurlara uygun davrandıklarına dair ise hanehalkında güçlü bir algı olduğunu gördüklerini anlattı.
Kaya, genel olarak faizsiz finansal sistemin mümkün olup olmadığını sordukları hanehalkının, yüzde 56’sının bunun mümkün olduğunu düşündüğünü aktardı.
YURTTAŞ ŞEFFAFLIK BEKLİYOR
Doç. Dr. Kaya, hane halkının finansal tercihlerinde güvenilirliğin ve bilinirliğin çok değerli bir ruhsal bariyer olduğunu belirtti.
İstanbul Finans Merkezi’nin ana omurgalarından biri olan finansal teknolojilerin güvenilirlik ve bilinirlik ruhsal bariyerinin düşürülmesinde değerli rol oynayabileceğini söz eden Kaya, finansal teknoloji uygulamalarının kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte bu finansal araçlara yönelik itimadının ve bilinirliğinin arttığını, ruhsal bariyerin azaldığını aktardı.
FİNANSAL OKUR MÜELLİFLİK YATIRIM ARAÇLARINI DEĞİŞTİRİYOR
Kaya, hanehalkının finansal okuryazarlığın artırılması, bilgi düzeyinin yükseltilmesiyle farklı yatırım araçlarına yönelebileceğini vurguladı.
Hanehalkının müteşebbis bir tarafının olduğunu, kâfi nakit elde ettiğinde iş kurmayı düşündüğünü belirten Kaya, hanehalkının kamunun denetleyici olarak yer almasını değerli bir güvenlik kaynağı olarak gördüğünü ve o esere yatırım yapmasına müspet tesir ettiğini lisana getirdi.
Kaya, 2019 ikinci yarısı saha araştırması sonucuna nazaran hanehalkının yüzde 20’sinin tasarruf edebildiğini tabir ettiğini, yatırım maksatlı tasarrufların önlem emelli tasarruflardan sonra geldiğini belirterek, tasarruf etmeme nedeninin ise gelir yetersizliği ve beklenmedik harcamaların çıkmış olması olarak görüldüğünü kaydetti.
cumhuriyet.com
Para Tahlil
