Deutsche Bank CEO Christian Sewing Handelsblatt isimli iktisat gazetesinin yıllık konferansında kelamlarına “Karamsarlık yaratmak değil amacım, yalnızca için bulunduğumuz durumu tanım ediyorum” diye başladı. Sewing’e nazaran dünya iktisadı çok uzun mühlet Covid-19 öncesi normaline dönemeyecek.
Yaz aylarında küresel iktisatta gözlenen toparlanmanın süreksiz olacağı Sewing’in temel tezi. Bilhassa turizmle ilişkili hizmet işkollarında (seyahat, otelcilik, restoranlar) çok sayıda işletme sadece ziyanı azaltmak için bir mühlet daha iflası ertelemeye karar vermiş olabilir.
“Bir çok sanayi çok uzun müddet düşük ciroyla yaşamak zorunda kalabilir” ihtarını yaptı Sewing, “Bazı işkollarında Covid sonrası olağan, öncesine nazaran %70-90 kapasiteyle çalışmak olacak”.
Deutsche CEO’su pandemi yüzünden dünyayı bekleyen öteki kıymetli risklerin gereğince tartışılmadığını vurguladı. “Çok düşük faizlerin uzun vadeli yan tesirleri, anlaşmasız Brexit ve ABD-Çin gerginliğinin sonuçlarını tartışmıyoruz bile”.
Sewing’in tüm dünyada benimsenen salgın teşvikleri sona erince iktisadın tekrar duraksayacağı görüşüne bir çok uzman katılıyor. AB’de şu anda 40 milyon emekçi süreksiz işsiz tarifinde, devletten fiyat alıyor. Programın uzun mühlet sürdürülmesi, AB ülkelerinin borç yükünün de taşınamayacak boyutlara erişmesi manasına gelecek. ABD’de ise Trump kararnamesiyle yürürlüğe giren ek süreksiz işsizlik ödenekleri tükenmek üzere. Beyaz Saray ve Kongre ikinci mali dayanak paketinde anlaşamazsa, milyonlarca dar gelirli çalışanın ek ödemeleri bir gecede sona erebilir.
Dünya Sıhhat Örgütü faal ve yaygın formda dağıtılan bir aşının gelecek sene yaza kadar hazır olmayacağını beyan ederken, kış aylarında üst teneffüs yolları enfeksiyonları ile birleşen korona virüsünün daha da can alıcı mutasyonlara uğraması bir mümkünlük. ABD’li tıp araştırmaları kuruluşu Health Metrics and Evaluation (IHME)’ye nazaran en iyi Covid-19 senaryosunda 2 milyon, karamsar senaryolarda ise 4 milyon insan virüse kurban gidecek.
Tesirli bir aşı bulunsa dahi, pandemi müddetinde yükselen toplumsal temas korkusu ve değişen iş modelleri (evden ve esnek vakitli çalışma gibi) bir çok işkolunda kaybedilen istihdamın geri gelmeyeceğini anımsatıyor. Bir işkolunda ülke çapında resesyon, çalışanların kalıcı işsizliği manasını taşıyabilir, zira çoğumuz süratli ve verimli halde uzmanlaştığımız alan dışında iş bulmakta zorluk çekeriz.
ABD tarım-dışı istihdam: Iktisada hoş haber
Güçlü zenginleştikçe gelişmekte olan pazarlarda “K şeklinde” toparlanma
Fed üyeleri: ABD Iktisadına Daha Fazla Mali Yardım Gerekli
FÖŞ yazdı: Ey Homo Sapiens, sana Covid’den korkmayı öğreteceğim
Para Tahlil
