Dövizde patlama hiç de beklenmedik bir hadise değil doğrusu, her an yaşanacak bir kaz. Zira, TCMB’nin kamu banklarının döviz satışı yoluyla dövizi düşük tutmak için beyhude bir efora giriştiğini, FX rezervlerinin tükendiğini dünya-alem biliyor. Asıl soru NIÇIN bugün yükseliyor? Bu soruya kendi yanıtlarımızı da size sunacağız. Ancak evvel basında yer alan uzman yorumlarını paylaşalım
Dolar sabah saatlerine artışla başlayarak 7.39 TL’ye kadar yükselmişti. Kademeli olarak artan dolar gün içinde evvel 7.4248 TL’ye akabinde 7.44’e kadar yükseldi. Şu dakikalarda 7.40 – 7.44 TL aralığında dalgalanıyor.
Dolar yurt dışı piyasalarda euro satışlarıyla bir arada yükselmişti. Dolar en önemli para üniteleri karşısında Salı günü gördüğü 28 ayın en düşük düzeyinin yaklaşık yüzde 1 üzerine çıktı ve Haziran’dan bu yana art geriye birinci sefer arka arda iki gün paha kazandı.
Ahlatçı Menkul Kıymetler Araştırma Müdürü Barış ÜRKÜN DÜNYA’ya gönderdiği bilgi notunda dolar/TL’deki rekor düzeylere ulaşan yükselişi kıymetlendirdi. Yükselişe takviye olan ögeler olarak MB’nin döviz rezervlerine yönelik kaygılar ve Doğu Akdeniz’de Yunanistan ile yaşanan tansiyonu ön plana çıkaran Ürkün’ün değerlendirmeleri şöyle:
“Son vakitlerde 7.40 düzeyi üzerine geçmekte zorlanan kur, bugün TCMB’nin %10,15’lerde seyreden yüklü ortalama fonlama oranı, beklentilere nazaran bir ölçü iyi gelen enflasyon ve kamu bankalarının en az 200 milyon Dolar satış yapmalarına karşın bu düzeyin üzerine geçti. Bu gelişmelere karşılık TCMB döviz rezervlerine ait süregelen telaşlarla birlikte bir müddettir Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeler ve buna bağlı oluşan tansiyon artışı TL varlıklar üzerinde tesirli olmaya devam ediyor. Bu bağlamda bir müddettir eşik noktası olarak izlediğimiz 7.40 üzerinde eğilimin oluştuğunu izliyoruz. Doğu Akdeniz konusunda bölgeden gelecek yeni haber akışlarına bağlı olarak Türk Lirası’nda oynaklığın arttığına şahit olabiliriz. Geçen Ağustos ayında bilhassa bu gelişmeler yüklü olarak Türk Lirası Dolar’a karşı %5 paha kaybıyla gelişmekte olan ülkelere nazaran daha berbat performans göstermişti. Kurda bu hareketlenmenin sürmesi durumunda TCMB’den bir faiz artırım atılımı gelip gelmeyeceğine dair beklentilerin güç kazandığını görebiliriz.”
SÖZCÜ Gazetesine bilgi veren Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, “Özellikle Ağustos ayı içindeki devirde TL’deki paha kaybının artmasıyla birlikte, önümüzdeki aylarda kurdan kaynaklı maliyetler konusunda enflasyon için sapma aralığı genişleyebilir. Bu da yıl içinde enflasyonun çift hane bölgesinde kalmaya devam etmesi demek olacaktır. Merkez Bankası’nın mevcut noktada pandemik şartlara bağlı %8.9 düzeyine gerçek yaptığı enflasyon beklentisi revizyonuna dair üst taraflı riskler artmıştır” dedi.
Beklentilerin yıl sonu için %10.8 civarında olduğunu belirten Erkan, “Ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti 2 Eylül itibariyle %10.16 düzeyine çıkmıştır. Son PPK’da bir direkt siyaset faizi artışı yahut faiz koridoru ayarlaması gelmediği üzere, likidite idaresine devam edileceği belirtilmişti. Merkez Bankası’nın yan yollu siyaset sıkılaştırmasının tesirlerini TL istikrarı ve bunun enflasyon yansıması bakımından ana belirleyici olarak izlemeyi sürdüreceğiz” dedi.
Haberdar.com ise şu karşılıklara ulaştı
Para piyasası uzmanları TL’deki bedel kaybını ve Dolar/TL kurundaki yükselişi birkaç temel nedene bağlıyor.
Enflasyonun çift hanelerde kalmaya devam etmesine rağmen Merkez Bankası’nın son bir yıl içerisinde siyaset faizini yüzde 24 düzeyinden yüzde 8,25’e kadar indirmesinin TL’nin cazibesini azalttığı ve yatırımcıların TL varlıklara olan ilgisinin azaldığı belirtiliyor.
Enflasyonun yüksek seyretmesine rağmen faiz indirimlerinin sürmesi sonucunda Türkiye negatif gerçek faiz veren bir ülke pozisyonuna gelmiş durumda.
Fonlama maliyetleri yükselmiş olsa da, yüklü ortalama fonlama maliyeti hâlâ yıllık enflasyonun altında bulunuyor.
Bir öbür münasebet ise Merkez Bankası’nın azalan döviz rezervlerinin Türkiye’nin TL’yi destekleme kapasitesine olan itimadı azaltması olarak lisana getiriliyor.
TL’nin baskı altında olmasına yol açan bir başka neden ise koronavirüs salgını nedeniyle ülkeye döviz girişinde yaşanan düşüş olarak öne çıkıyor.
Reuters haber ajansı, para piyasası traderlarının yaptığı hesaplamalara nazaran Merkez Bankası ve kamu bankalarının 2019’un başından bu yana TL’yi desteklemek için piyasaya yaklaşık 110 milyar dolar sattığını aktarıyor.
Bu yolla piyasadaki döviz likiditesinin artırılması ve TL’nin desteklenmesi amaçlanıyor.
Yaz döneminde Türkiye’ye gelen yabancı turist sayısında yaşanan düşüş, turizm gelirlerinin geçen yılların hayli gerisinde kalmasına yol açmış durumda.
Para Tahlil
