Euler Hermes, kamu borçları açısından gelişmekte olan ülkeler ve düşük gelirli ülkelerin durumunu inceleyen yeni bir rapor yayınladı. Rapora nazaran Covid-19 kriziyle birlikte devreye giren gibisi görülmemiş dayanak paketleri, kamu maliyesinde kayda bedel bir bozulmaya neden oldu. Bu durum bilhassa, Covid-19 sonrası borç dalgalanmasından daha fazla etkilenen gelişmekte olan ülkeler ve düşük gelirli ülkeler için geçerli. Raporun muharrirlerinden Euler Hermes Kıdemli Ekonomisti Manfred Stamer, gelişmekte olan ülkelere kıyasla Türkiye’de kamu borcunun hala yönetilebilir düzeylerde olduğunun altını çizdi.
Rapora nazaran Covid-19 salgını ve buna bağlı global ekonomik kriz, gelişmekte olan ülkelerdeki kamu borcunun sürdürülebilirliğinde daha evvel deneyimlenmemiş bir değişimi tetikledi. Euler Hermes, önümüzdeki iki yıl içinde gelişmekte olan ülkelerde ve bilhassa düşük gelirli ülkelerde, borç kasvetinin artmasını ve birtakım temerrütlerin yanı sıra daha fazla kredi notu düşürülmesini bekliyor. Düşük gelirli ülkelerin, Covid-19’a karşı harcama yansılarını hızlandırması, döviz rezervlerini yine inşa etmesi yahut müdafaası ve krizin yaralarını dengelemesi için en az 450 milyar dolara muhtaçlığı olacağı belirtiliyor. Kapsamlı bir tahlilin yokluğunda, ağır borç yüklerinin, güçlü ve yoksul ülkeler ortasında kalıcı bir global ayrışma yaratabileceğine dikkat çekiliyor.
Türkiye’de kamu borçları yönetilebilir düzeyde
Türkiye iktisadının, baz tesirleri ve 3 yıllık inişli çıkışlı krizlerin akabinde toparlanma göstermesiyle birlikte 2021 ve 2022 yıllarında güçlü bir formda büyüyeceğini belirten Euler Hermes Kıdemli Ekonomisti Manfred Stamer “Hesaplamalarımıza nazaran Türkiye’de 2019’da GSYH’nin yüzde 33’ü düzeyinde olan kamu borcu, Covid-19 ile birlikte GSYH’nin yüzde 37’sine yükseldi. Bu, kamu borçları bağlamında, Türkiye ile eş düzeydeki gelişmekte olan ülkelere kıyasla nispeten düşük ve yönetilebilir bir durumda olduğumuzu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye için orta vadede risk
Euler Hermes’in hazırladığı Kamu Borçları Sürdürülebilirlik Riski Skoru tablosunda (PDSRS) 101 adet gelişmekte olan ülke bulunuyor. En riskli 20 gelişmekte olan ülke arasında Mısır, Güney Afrika, Hindistan, Brezilya ve Pakistan yer alıyor. Tabloda, “en savunmasız” olarak işaretlenen ülkelerin, memleketler arası borç verenlerden finansal takviye arama, borç hafifletme/yeniden yapılandırma teşebbüslerine başvurma yahut kamu borçlarında temerrüde düşme mümkünlüğü yüksek olarak belirtiliyor.
Türkiye’nin bu tabloda 30. sırada yer aldığını belirten Manfred Stamer “Bu, Türkiye’nin önümüzdeki iki yıl içinde temerrüde düşmesini yahut kamu borcunu tekrar yapılandırmasını beklemediğimiz manasına geliyor. Lakin sıralama orta vadeli bir riske de işaret ediyor. Önümüzdeki 2 yıla dikkat edilmeli” dedi.
Tablodaki en riskli 20 ülke arasında Latin Amerika ve Afrika’dan yedi, Orta Doğu ve Asya’dan üçer ekonomi yer alıyor. Bununla birlikte gelişmekte olan Avrupa’dan rastgele bir ülke bulunmuyor. Birinci 20, 2020’de temerrüde düşen beş ülkeden Lübnan, Surinam, Zambiya, Arjantin olmak üzere dördünü de içeriyor.
Para Tahlil
