Döndük mü başa? Türkiye’de ekonomik problemler halledilemedikçe ‘bizden değil’ diyerek başlayan savunma sisteminin içinde kısır döngüyle yaşamayı sürdürüyoruz. Çok yakın vakitte dolarla ilgili yaşadıklarımız ortada.
Aylarca ‘şöyle olursa düşecek, bu türlü olursa çakılacak’ diye ortada konuşup, sonra iş denetimden çıktıktan sonra ‘biz aslında rekabetçi kur uyguluyoruz’ diyerek mazeret üreten iktisat anlayışı, problemlerle yüzleşmemenin ve bu nedenle ağırlaşan faturanın bedelini üstlenmemenin istikrarını sürdürüyor.
Şu an tam karşıtı söylenmesine karşın, insanların büyük bir alım gücü külfeti çektiği, geçinemediği, geçersiz enflasyon sayılarına karşın ikna edilemediği bir süreçteyiz. Daha önceyi hatırlayın.
Tekrar sorunun kronik hal aldığı süreçlerde stokçular söylemi ortaya çıkmıştı. Hatta tanzim ismi altında ve tanzim sistemini de zedeleyen çadırlarla gösteriler yapıldı. Toptancıya baskın yapmaktan bu insanlara neredeyse terörist muamelesi çekmeye kadar acayip, acayip olduğu kadar da çocukça işlere imza atıldı.
Bugün minimum fiyatı neredeyse Çin’in dahi altına gerileyen bir ülke gerçeği içerisinde bir yandan artırım, bir yandan sıkılaşma, öte tarafta da göstermelik övgüler mühlet gidiyor. Artık neredeyse başladığımız yere geri döndük.
Artan fiyatların stokçulardan kaynaklandığı söylenmeye başlandı. Pekala sineması başa sarıp tekrar soralım. Kim bu stokçular? Bugüne kadar kaç kişi yakalandı? Yakalananlar sahiden stokçu mu çıktı? Nasıl bir cezai yaptırım uygulandı?
Stok dediğiniz, karaborsa ile birlikte anılması gereken bir durumdur. Yani stoktan fırsatçılık yapmak, lakin karaborsa periyotlarında mümkündür. Meğer şu an Türkiye’de tezgahlara ya da raflara çıktığınızda eser ezası yok.
Sorun o esere ulaşılamamasıdır. Tedbir olarak ne yapılıyor? İthalat… Son olarak bu ülkenin klasik yemeği mercimek ithalatının bile önünü açacak, gümrük sıfırlama olayına gidildi. Bu yalnızca bir örnek. Daima bir ithalata dayanma ve ithalatla terbiye etme edebiyatı dinliyoruz.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da yaptığı konuşmada stokçuluk faaliyetlerine göz yumulamayacağını açıklayıp “Spekülatörlerin fiyatları yükselttiğini gördüğümüzde ithalat yolunu açıyoruz” dedi.
Faiz, enflasyonda hangisi sebep hangi sonuç aklı karışan bir yaklaşım ne yazık ki burada da sınıfta kalıyor. İthalat ile terbiye lakin, gelecek sene sizi ithalata kesin bağımlı kılacak bir sürecin kapısını açar. İthalatı açarak, üreticiyi ya da aracıyı disiplin altına alacağını zannetmek büyük bir yanılgıdır.
Lakin istihbari bir vurgun öncesinde süreksiz olarak başvurulacak bu prosedür, Türkiye’nin iktisadi siyaseti haline geldiyse, orada sorun diğer demektir. Ülkenin temel sorunu maliyetlerin yükselmesi, plansız üretim modeli ve küçük üreticinin geliştirilmesi yerine, büyük şirketlere kurban edilmesi prensibidir.
Bu sayede yıllar içerisinde net ithalatçı noktaya geldik. Demek ki ithalatın kapısını açmak sorunu çözmüyor. Üretimde birtakım şeyleri değiştirmeniz ya da düzeltmeniz gerekiyor. İnsanları üretim yaptığına pişman etmezseniz, üretim etabında da yönlendirirseniz, evvel iç piyasanın muhtaçlığı karşılayıp, fazlasını ihraç etme anlayışına gelirseniz sorunu çözersiniz.
Yoksa dün olduğu üzere bugün de stokçu arar durursunuz. Olan da üreticisinden perakendecisine, tüketicisinden gerçek ithalatçısına alnının teriyle imal eden ya da satın alana olur. Mazeret üretmeyi bırakın artık; Türkiye üretimsizleşmiş, üreteni de cezalandıran halinden kurtarın.
@cetinunsalantv
Para Tahlil
