İktidar, artık ‘pes’ dedirtecek seviyede iktisat üzerinden manipülasyon yapıyor. Bir tarafta sayılar iktisadı uygulayıp, öte tarafta pandemi sürecinde bile insanları yalnız bırakmasının üzerini örtme telaşında.
Hele IMF tartışması akıl alır üzere değil. O periyotta de defaten anlattık. 2008 krizinden sonra dünya IMF’yi tekrar kullanmaya karar verdi fakat parası yoktu. Güçlü ekonomiler kasaya para koyarken, öbür ülkelere de gereksinim halinde kullanılmak üzere sayılar belirlendi.
Bizim 5 milyar dolar probleminin önü gerisi bu. Bunun dışında söylenenlerin hiç biri yanlışsız değil. Hatta şöyle bir örnek vereyim. O periyotta batan Kıbrıs Rum Kesimi’ne bile 500 milyon dolar yazılmıştı.
IMF borcunu kapattık konusuna gelince. Cari hesabı kapatarak, borçlu alacaklı bağını bitirmiş olabiliriz. Hatta bunu da elimizde ne var ne yok özelleştirerek yaptığımızı hatırlatırım.
Ama sonrasında IMF ile alacaklı kefil münasebetimiz başladı ve günün sonunda daha çok borçlandık. 10-15 milyar dolarlık cari hesabı kapatıp, son datalara nazaran 431 milyar dolara ulaşan iş borcu da açıklamazsanız, bu tartışma elbette yarım kalır.
Ayrıyeten iç borçlanma neredeyse büsbütün palavra oldu. Artık ismini bile anmayan yetkililer bunun da açıklamasını yapmak durumundadır. İç borçları tek taraflı silmeye mi niyetleniyorlar ki, borç hesabının içinde saymıyorlar?
Büyük iktisat olma konusuna gelince… Dünya iktisadının içinde yüzde 1’i bulmayan tartısıyla büyük iktisat olamazsınız da, Bakan Albayrak’ın bahsettiği üst segmentte dolaşamazsınız da. Dolaştığınızı zanneder kendinizi kandırırsınız.
Bir iktisadın büyük olabilmesi için dünya ekonomisindeki tartısının artması, bunun için de milletlerarası çapta şirketlere sahip olması gerekir. Ne mi demek istiyorum? Fortune dünyanın en büyük şirketlerini açıkladı.
Listenin birinci 100 sıralamasında bir tane Türk firması yok. Neden bahsediyorsunuz? Artık kimileri diyecek ki ‘izin vermiyorlar ya da köşeler kapılmış.’ Bu da büyük bir palavra… Bakın 1990 yılında yapılan birinci listede tek bir Çinli şirket yoktu.
Ve Çin birinci defa 133 şirketle, 121 şirketi bulunan ABD’yi listede geçti. Demek ki çalışınca, planlı bir üretim iktisadı uygulayınca olabiliyormuş. Dedim ya; fakat hamasetle oyalanıyoruz.
Sizin kendinizin ne kadar büyük olduğunu düşündüğünüz değil; dünyanın sizi ne kadar büyük gördüğü büyük iktisat olabilmek için değerlidir. Yoksa başkasına ‘kendini devaynasında görmek’ denir.
Türkiye’nin Çin üzere büyüme potansiyeli var. Ancak bunu yapacak siyasetleri yok. Iktisat siyasetini siyasete alet ederseniz; bir bakmışsınız yüzde 1 bile etmeyen dünya ekonomisindeki tartınız nedeniyle siyaseten de sözünüz dinlenmiyor olmuş.
@cetinunsalantv
Para Tahlil
