Son günlerde iktisat gündeminin başlığını esnafın durumu oluşturuyor. Özellikle pandemiyle birlikte zati problemdeki bu kesitin daha da dara düşmesi, iktisadın taşıyıcı kolonlarından biri olmasıyla nedeniyle daha büyük tahribat yaptı.
Aslında pandemi öncesinde de durum çok tatlı değildi. Ancak sıhhat tedbirleri çerçevesinde getirilen kısıtlamalar son darbeyi vurdu. Ama ben resmi biraz daha büyütmek istiyorum. Yani buna KOBİ’leri, hatta olumlu ayrımcılık yapılmayan geniş çaplı büyük firmaları da dahil etmek gerekir.
Bugünlerde yeniden iktisatta ıslahat ismi altında bir kadro takviyelerden bahsediliyor. İddia edin ana tema tekrar ne? Kredi imkanlarının genişletilmesi… Aslında çocuğuna harçlık vererek eğitim verdiğini zanneden ebeveyn halimiz nedeniyle bu durumdayız. Lakin ders almıyoruz.
Şunu kabul edelim ki firmalarımızın sermayeleri kısıtlı. Bu nedenle elbet dayanak vermeliyiz. Fakat borçlanma imkanı sunarak durumu kurtardığımızı zannetmekten de vazgeçmek durumundayız.
Dayanak diye daima kredi teklif eden iktisat idaresinin, bugünlerde ekonomiyi birinci hususa çekmişken artık bundan ders alır bir manzara vermesi kaide. Zira batık ölçüsünü o kadar arttırdık ki, hala para verip biraz daha batırmanın telaşı içerisinde bir imgeyle buradan çıkmamız mümkün değil.
Evvel şu lisanımızdan ıslahat sözcüğünü çıkaralım. Çünkü bu ülkede ne vakit bir ıslahattan bahsedilse, her şeyin daha makus sonuçlandığını gördük. Bu, ıslahat kavramından değil, bizim ıslahatın içini doldurmayan, hamasi yaklaşımımızdan kaynaklanıyor.
Politikler çıkıyor; şu kadar kredi verdik; şöyle takviyeler sunduk gibilerinden telaffuzlarda bulunuyorlar lakin bu kredileri ve dayanakları niçin verdiklerini, sonuçta da ortaya ne çıktığını anlatmıyorlar. Anlatamazlar çünkü kaşıkla verip kepçeyle alıyorsunuz, diğer hiçbir yapısal probleme neşter vurmuyorsanız, yalnızca teşebbüsçü batırırsınız.
Teşebbüsçü demişken; daima bir yeni teşebbüs yaratmak kaygısından vazgeçip, mevcut teşebbüsleri toparlayacak metotları tartışmaya başlamanın vakti geldi de geçiyor bile… yeniden ısrarla altını çizeceğim ki, envanter çalışmalarını yapmadan, gerçek nüfus/firma oranlarını çıkarmadan, akılcı bir ekonomik program ortaya koymadan para vererek lakin insanları batırırsınız.
Bu batırdığınız müteşebbisler de zincirleme olarak tedarikçilerinden bankalara kadar her dokunduğuna ziyan verir. Günün sonunda yalnızca para saçar ve büyük bir misyon ziyanı gerçeğiyle karşı karşıya kalırsınız.
O yüzden finansmandan firma sayısına, rekabet şartlarından yeni iktisada ahenge kadar her başlıkta gerçek bir program yapmalı; planlama üzerinden kıt kaynakları kullandıracak sistemler kurmalı, mevcut kamu alacaklarını dondurmalı ve piyasada uç noktadan başlayarak ödemelerin yapılmasını sağlayacak sistemleri tartışmalıyız.
Çetin Ünsalan: Dolara şaşırıp, altınla oynamak
Güldem Atabay & Semih Sakallı: Islahat tartışmaları gölgesinde Türkiye iktisadı nereye?
Tuncay Mollaveisoğlu derinleşen ‘durgunluğu’ yazdı!
FÖŞ: Türkiye’nin 3 Büyük Finansal Problemini Çözmek Zorundayız
@cetinunsalantv
Para Tahlil
