Pandemi sürecinde daralan dünya iktisadı, içte ve dışta gerçek dalda ‘ne olacak’ sorusunu gündeme getiriyor. Elbette bunun bir hasarı var. Ama bunlar gelip geçecek süreçler. Asıl, bundan da değerli olan pandemi öncesinde de gündemden düşmeyen, lakin önümüzdeki süreçte sonuçlarıyla karşımızda olacak iklim krizi ve etkileridir.
Gücün ana gündem unsuru haline geleceği, yenilenebilir güç kaynaklarının kullanılması kadar, karbon salınımının da gündemi belirleyici özellik taşıyacağı kısa gelecekte, Türk gerçek bölümünün pandemiden daha çok bu konulara konsantre olması gerekir.
İktisat Gazetecileri Derneği’nin konuğu olan Milletlerarası Güç Ajansı Lideri Dr. Fatih Birol, yaptığı değerlendirmede de bu konuya değindi. Avrupa’nın gündeminde olan, kısa vakit içinde ABD’nin de devreye sokacağı karbon hudut vergisinden kelam etti.
Bir pazara girerken, ülkenizin ve hatta firma özelinde sizin karbon salınım ölçüsü yüksekse ekstra vergilendirmeye muhatap olacaksınız. Takdir edersiniz ki bu da maliyetlerin daha da yükselmesi ve rekabet edememek manasına geliyor.
Çok yakında gündeme gelecek bu başlığın ‘Yakın vakitte dünya ticaretinde ana başlık olacak” diye tanım eden Dr. Fatih Birol, Türkiye üzere yüklü ticaretini AB ve ABD’yle yapan ülkeler için mevzunun hayati kıymette olduğuna dikkat çekti.
Dünya güç eğilimlerini de toplantıda paylaşan Milletlerarası Güç Ajansı Lideri, daha evvel kömürün ön planda olduğu dünya elektrik piyasasının yeni hükümdarının güneş olduğunu tabir etti ve bir örnekleme yaparak “Dünya otomotiv bölümünün geleceği tartışmasız elektrikli ürünler’ dedi.
Yani ABD’yi bu alana yönlendirecek olan motivasyon, yeni güç teknolojilerinin hedeflenmesi ile yüksek karlılık. Pak güç teknolojisine ulaşmak için kobalt, lityum üzere minerallerin değer taşıdığını tabir eden uzman isim, geleneğin bozulmadığını bu minerallerin de hudutlu sayıda ülkenin topraklarında olduğunu vurguladı.
Çin ve Afrika’nın öne çıktığı mineraller zenginliği fotoğrafında ise güç teknolojisi liderliğinin bu noktalara kayacağını açık. Dr. Birol söz etmedi lakin bence, bu iki coğrafya güç üzerinden geleceğin Ortadoğu’su olarak da nitelendirilebilir.
İşte bu etapta da siyaseten ne oranda güçlü olunduğu hayati bir başlık haline geliyor. Ticaret savaşlarını biraz da bu boyutuyla okumakta fayda olduğunu düşünüyorum. Bunlar üretilen gücün ya da teknolojisinin belirleyeceği başlıklar. Ama bundan daha kıymetlisi var.
Dr. Fatih Birol, bunun da güç verimliliği olduğuna dikkat çekiyor. Hatta tam tabiri şu: “Enerji verimliliği, petrolden, gazdan, yenilenebilir güçten çok daha kıymetli bir kaynak.” Elbet bu noktada da mevzuatın da kontrolün de ehemmiyeti artıyor.
Birol, güç verimliliğinde başarılı ülkelere bakıldığında mevzuatı olanların değil, iyi bir mevzuatı sıkı uygulayıp takipçisi olanların öne çıktığının altını çizdi. Zira günün sonunda bu verimlilik ülkeye para kazandırıyor.
Milletlerarası Güç Ajansı Lideri Birol “Enerji verimliliği Sakarya havzasında bulunan doğalgazdan çok daha önemli” diyerek aslında gelecekte üretenin değil, harcarken verimliliği temel alanın yararlı çıkacağına da dikkat çekmiş oluyor.
Verimliliği tartışmasız uygulaması gereken Türkiye’nin yenilenebilir güçten de azamî faydalanması gereğine işaret eden Birol, güneş, rüzgar, hidroelektrik ve jeotermalden azamî yarar sağlamayı siyasetin merkezine oturtması muhtaçlığını da paylaştı.
İşin özü Dr. Fatih Birol’un paylaşımları gelecek ismine hayati bir yol haritasını Türkiye’nin önüne koyuyordu. Lakin kağıt üzeri uygulamalarla değil içtenlikle takipten, göstermelik eğilimlerle değil siyasetin merkezine oturtulan bir anlayıştan uzaklaşılmaması gerektiğinin de altını çiziyordu.
Bu yalnızca güç ithalatçı Türkiye’nin güç maliyetlerini azaltması için değil, yazının başında söz ettiğim üzere, gelen karbon hudut vergisi nedeniyle iğneden ipliğe ihraç edeceği her başlık için mecburilik. Kısaca artık işin latifesi kalmadı.
Çetin Ünsalan: ‘Anadolu’suz iktisat olmaz
Besin Fiyatları Artık Daha Süratli Yükselecek! Niçin Biliyor musunuz?
İklim değişikliği yeni felaketler yaratıyor
İktisatların gezegen üzerindeki tesirini ölçmek
Para Tahlil
