Bütçe görüşmeleri başladı. Konuşmalardan da, daha evvelki kurul toplantılarının yansımasından da anlıyoruz ki, yeniden bir prosedür olarak önümüzden gelip geçecek. Yaklaşık son 10 yıldır, Türkiye’nin tahminen de en kritik konusu, en ciddiyetsiz işi üzere kamuoyunun gözü önünde Meclis’te gündem olup, sonra da kayboluyor.
Halbuki bilhassa bu sene en çok üzerinde durmamız gereken başlıklardan biri. Ancak basına yansıyan haberlerden de anlaşılacağı üzere 18 Aralık’ta tamamlanacak görüşmeler, süreci aşikâr, takvimi muhakkak, muhtemelen konuşmaların içeriği de aşikâr bir biçimde cereyan edecek.
Komitedeki toplantıları biraz takip edenler bilecektir ki, muhalefetin tüm telaffuzlarının askıda kaldığı, sorularının yanlışsız düzgün cevaplanmadığı, tenkitlerinin tartışma konusu yapıldığı bir durum yaşanıyor.
Tartışma derken, sorulan sualler eksenin de değil, ‘bunu nasıl sorarsın’ kıvamında garip bir fotoğraf ortaya çıkıyor. Son 5-6 yıldır gerçek düzgün Sayıştay raporlarının oluşturulamadığı, trilyonların havalarda uçuştuğu, yasak savma cinsinden yapılan bir işe şahit oluyoruz.
Meğer eski bütçe görüşmelerini hatırlıyorum. Bütçenin onaylanıp onaylanmamasının bile kaygı konusu olduğu, bu nedenle herkesin ciddiyetle hazırlandığı, birbirini eleştirmekten çok, somut olayların ve projelere yapılacak harcamaların kritik edildiği yapılar vardı.
Vatandaş bile televizyon başına geçer, o süreçte başta başkanlar olmak üzere konuşmaları takip eder; elinden bir şey gelmese de, bir sonraki seçimde oyunu dahi etkileyebilecek bir trafiğe şahitlik ederdi.
Etrafınıza sorun. Hatta kendinizden sağlamasını yapın. Kaç kişi bütçe görüşmeleri sırasında ekrana kilitlenip, neler olduğuna bakıyor? Siz bakıyor musunuz? Son derece ‘saldım çayıra Mevlam kayıra’ bir iş yaşanıyor.
Günün sonunda dev bütçe açıklarının yaşandığı, bunun insanların hayatına maliyet olarak yansıdığı, bakanlıkların bütçe aşımlarının nedenlerinin sorgulanmadığı, harcamanın da hesabının sorulmadığı bir fotoğraf içerisinde ‘kabul edenler, etmeyenler’ oyunu izliyoruz.
Birçok vakit da iktidar kanadı milletvekili sayısıyla, parmak gösteriye dönüşen bir işin gölgesinde bir evvelki yılın hesabını vermeden, bir sonraki yılın harcamalarını meselesiz bir biçimde cebine koyarak, fakat yıl içerisinde buna da uymayarak, uymaması halinde de yüzü kızarıp, açıklama yapma gereksinimi duymayarak süreci tamamlıyor.
Meğer olağan koşullar altında, fakat bu devirde her zamankinden daha çok şirketlere ne anlatıyoruz? Kesinlikle bütçelerini yönetmeleri gereğini, masraflarıyla ya da harcamalarıyla ilgili verimlilik hesabı yapmalarını öneriyoruz.
Bu bahiste eğitimler veriliyor. Şuurlu şirketler finansal okur yazarlıklarını arttırarak yönetebilir bir bütçe peşinde koşmak ismine emek veriyor. Bireylerde de durum farklı değil. İnsanlara, biraz eskiyi hatırlatarak aile bütçesi yapmalarının ehemmiyetinden bahsediyoruz.
Harcamalarında öncelikler sıralaması yapmalarının hayati rolünü, ellerindeki kaynağı gerçek kullanmamaları halinde nasıl sorun yaşayacaklarını gösteriyoruz. Lakin husus Türkiye Cumhuriyeti bütçesi haline dönüşünce hepsi unutuluyor.
Büyük bir ciddiyetsizlik içinde, tenkitlere kulak kapatılarak, prosedür tamamlanıp, yürümeye devam edilecek bir iş olarak algılanıyor. Sonuç mu? Açık kapanması sıkıntı bir biçimde artarken, yanılgılardan ders alma muhtaçlığını duyan da bulunmuyor.
Sizce de büyük bir bütçe ciddiyetsizliği yaşanmıyor mu? Pekala durum buysa enflasyondan dolara kadar konuşulanların bir manası kalıyor mu? Bence kalmıyor. Zira bunların hepsi sonuç.
Sonucu tartıştığınız kadar, nedeni mercek altına almıyorsanız, meseleler yumağından kurtulmanız da olanaksızdır. Yalnızca çıktısının bedelini ödersiniz. Ödeyen de ekseriyetle harcamayı yapan değil, taşın altında eli olanlar oluyor.
Çetin Ünsalan Yazdı: Kim bu dolarcılar?
Türkiye’nin en temel sorunu: tasarruf
Türkiye’nin 3 Büyük Finansal Problemini Çözmek Zorundayız
Murat Sagman: IMF olmadan olağanlaşma mümkün mü?
@cetinunsalantv
Para Tahlil
