Ne acı değil mi? Yıllar evvel, işsizliğin yükseliş eğilimine girdiğinde yazdığım makalenin başlığıydı bu. Ortadan yıllar geçmesine karşın işsizlik gerçeğimiz iliklerimize kadar hissettiğimiz bir başlık olmaya devam ederken, iktidarın bu gerçeği görmezden gelme eğilimi de şiddetini arttırdı.
İş o kadar akıl tutulması boyutuna ulaştı ki, gözle görünen, sokakta herkesin hissettiği, bilinmeyen işsizlerin de, iş aramaktan umudunu kaybedenlerin de daima arttığı ortamda, üstelik pandemi üzere bir gerçek yaşanırken, işsizliği düşürmeyi başardık.
Evvel iş aramaktan vazgeçenleri yok saymaya başladılar. Akabinde işe müracaat müddetlerini kısaltarak, bu müddet içinde başvurmayanları işsiz saymaktan vazgeçtiler. Ardından iş isteyenlere ‘devlet herkese iş bulmak zorunda değil’ diyerek karşılık verdiler.
Elbette devlet herkese iş bulmakla yükümlü değil. Lakin devleti yönetim edenler, istihdamı arttıracak siyasetler geliştirmek, üretimi arttırmak ve bu sayede insanlara iş bulacak şartları oluşturmakla vazifeli.
İthalata dayalı bir siyasetle, üreteni ürettiğine pişman eden yaklaşımlarla, firmaların cirolarının yarısına ortak olup, ondan sonra da tahsil edilemeyen alacaklar nedeniyle ya yapılanma ya icra yolu açarak işsizliği ortadan kaldıramazsınız.
Gerçekten kalkmıyor da… TÜİK’in tüm açıklamalarına karşılık, işsizlik falan düşmüyor. Aslında kağıt üzerinde düşürülen işsizlik de akşam meskende çorbanın kaynamasını sağlamıyor. Tüm bu gerçekler ortadayken, bir de pandemide fiyatsız müsaade uygulamasıyla bilinmeyen bir işsizlik yaratıldı.
Çalışan nüfusunun yüzde 43’ü minimum fiyat karşılığında emek harcarken, açlık sonunun altında kalan bir minimum fiyat uygulamasıyla beşerler açlığa, vergi ve prim maliyetlerini nedeniyle firmalar da cendereye sokuldu.
Türkiye’nin son yıllardaki büyüme performansı ortada… Yüzde 5 büyüyerek, her yıl üniversiteden mezun olan 850 bin gencinden 550 binine iş bulma kabiliyeti olan bir iktisatta, bu oranın çok altında gerçekleşmelere karşılık işsizliğin gerilediği argüman edildi.
Haydi hepsini geçtim. Son açıklanan datalar, gerçekle bağdaşmadığı üzere kendi içinde de meskenlere şenlik bir manzara veriyor. Her şeyden evvel aklı zorlayan bir gerçeği, tıpkı açıklamanın içine sığdırmak, gerçek dışılıkta bile dengeli olunamadığını bize anlatıyor.
2020 Eylül itibariyle Türkiye’deki işsizlik yüzde 1,1 azalarak yüzde 12,7 olarak gerçekleşti. Genç nüfustaki işsizlik de, tarım dışı alanlardaki iş kaybı da azalış kaydetti. İnanabiliyor musunuz? Türkiye küçülme manasına gelen performans kaydediyor, gerçek kesim borçlarını bırakın, yükümlülüklerini bile yerine getiremiyor, lakin bu türlü bir iklimde işsizlik düşüyor.
Haydi diyelim ki gözlerini gerçeklere kapatmışlar. Pekala birebir istatistik içinde işsizlik yüzde 1,1 azalırken, işgücüne iştirak oranı yüzde 3 azalıyorsa orada işsizlik artar mı, azalır mı? Yani hem istihdam ettiğimiz insan sayısı azalıyor, hem de işsizlik. Yani bilgi kendi içinde bile akıl tutulması yaşıyor. O yüzden diyorum ya bu iş, sizlik diye… Çünkü abartının ve yok saymanın bile bir mantığı olur.
Çetin Ünsalan: Ertelenen talep ve gerçekler
Patronların 2021 istihdam planları
Prof Haluk Levent: Bu bütçeyi rafa kaldırın
İBB anketi: İstanbul’un %60’ı geçinemiyor
@cetinunsalantv
Para Tahlil
