Türkiye ekonomiyi konuşmaya devam ediyor. İktisat Gazetecileri Derneği’nin bu haftaki konukları TOBB Lider Yardımcısı, İMEAK Deniz Ticaret Odası Lideri Tamer Kıran, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Hikmet Çinçin ile Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Şahin Balcıoğlu’ydu.
Elbette yeniden bölgelerine ve alanlarına özel hususları konuşarak nabzı yokladık. Ancak en değişik çıkış Antakya’dan geldi. Türkiye’de son vakitlerde çok fazla konuşulmasa da, özellikle son belediye seçimlerine dahi damga vurmuş ana hususlardan biri tekrar gündeme geldi. Suriyeliler…
Buraya geliş nedenlerinden sonra yaşananlara kadar bir dizi tartışmanın olduğu bir başlık aslında. Ancak bir gerçek var ki buradalar… İşte tam bu noktada Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Hikmet Çinçin’in söyledikleri çok değerli ve üzerinde düşünülmesi gereken nitelikteydi.
Hala göç kıvamında tartışılan bu başlığın entegrasyon boyutunda tartışılma vakti geldiğine dikkat çeken Çinçin, ‘Kim ne derse desin gündem bu” dedi. Bu alanda önemli finansman gereksinimi bulunduğunu hatırlatan ve Türkiye’nin bu başlıkla tek başına uğraş etmesinin de zorluğuna dikkat çeken Çinçin çarpıcı açıklamalar yaptı. Dedi ki: “İdlib’e tek sonu olan iliz. Orada yasa dışı yapılanmalar kelam konusu. Bu nedenle göç ve entegrasyon, önümüzdeki 10 yılın meseleleri içinde daima birinci üçte kalmaya devam edecek. 1.5 milyon nüfuslu Hatay’da 400 bin yerleşimci var. Yalnızca yüzde 5’i çadırkentlerde. Son 10 yılın problemi olarak baktığınızda, 10 yaşında gelen ve şu an 20’li yaşlarda olan bireyler tartışılması gereken bir nokta. Ana lisanını öğrenememiş, Türkçe bilmeyen 20 yaşında beşerler ortada dururken, sıkıntıyı göz gerisi edemezsiniz.”
STK’ların da, siyasetin de bu bahiste gerçekçi çalışma yapmadığına dikkat çeken Çinçin, toplumsal olarak bizi probleme sokacak bu başlığın nereye gideceğine dair planlama yapılmadığını söyledi.
Göç ve Entegrasyon Bakanlığı’nın ivedilikle kurulması gereksinimine dikkat çeken Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri, süreci tek çatı altında yürütmenin öteki yolu olmadığını söz etti. Almanya örneğini de hatırlatan Çinçin, insan kaçakçılığından artan çocuk gelinler dramına, radikal kümelere insan kaynağı oluşturan potansiyelden bir insanlık dramına kadar çok farklı boyutlardan kelam etti.
Ucuz ve kayıtdışı çalıştırılmaları sorununa de değinen Çinçin “Kayıtiçi dalı, kayıtdışı ile destekleyemezsiniz. Suriyeli de buraya geldiyse sigortalı, kayıtlı insan üzere çalışmalıdır” dedi.
Hikmet Çinçin’in dikkat çektiği bir öteki değerli sorun ise Suudi Arabistan sorunu.
Resmi ambargo yok denilerek işin içinden çıkılamayacağını belirten Çinçin “Ben fiili duruma bakarım; sorun büyük. Y diplomatik bir tahlil bulmalıyız ya da resmi olmayan ambargoyu konuşmak için biz de atılım yapmalıyız” dedi.
Suudi Arabistan’da yerleşim 40 bin Türk’ten 30 bininin Hataylı olduğunu da hatırlatan, geri dönmek isteyenlerin 100 bin dolarlık dükkanına, 15 bin dolar bedel biçildiğini söyleyen Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri, tahlili 1930’larda Atatürk’ün gösterdiğini belirterek “Yurtta sulh, cihanda sulh diyeceğiz. Mısır’ı kimin yönettiği, Libya’da ne olduğu değil; oradaki vatandaşlarımızın çıkarlarının korunması, bağlara paralel ticaretin devam etmesi bizi ilgilendirmeli” dedi.
Aslında toplantıyla ilgili yazacak çok şey vardı. Kahramanmaraş ve denizcilik bölümüne yönelik notlarımı da önümüzdeki günlerde tahminen paylaşırım. Lakin Antakya’nın bu çıkışı yalnızca bugünü değil, geleceği de yakından ilgilendiren bir ihtar niteliğindeydi.
Ve tahlil denilirse, her baştan bir sesin çıktığı değil, bir Bakanlık çerçevesinde işin çözüldüğü bir yapının da gereksinim olduğunun görüldüğü açık. Tek başına kâfi mi?
Hayır… Bir de o bakanlığın içtenlikle ve tahlil odaklı olması gerekiyor. Yoksa yalnızca yeni bir kurumumuz olur.
Para Tahlil
