Dünya yazarı Alaattin Aktaş, “cari açık azalırken döviz gereksinimi neden artıyor?” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Aktaş, eski bir bürokrat olan ve Hazine’de misyon yapmış bir arkadaşından aldığı bilgilere ve onun telaffuzlarını aktardığı yazısında, geçen yıl 18 milyar olan cari açığın bu yıl 13 milyara gerilemesine karşın kurların düşmediğini olağan şartlarda bu gelişmenin kur düşüşüne yol açacağını belirtti.
Eski bürokratın, kurların neden düşmediği hakkındaki kanılarını ise Aktaş yazısında şöyle yazdı:
“Kurların düşmemesinin ana nedeni açık; dövizli borçlar ve onların geri ödemeleri. Evet cari açık 18 milyar dolar düzeyinden 12.7 milyara düştü. Ne var ki borç senedi ve kredi geri ödemeleri 22 milyardan 24 milyara çıkmış durumda. Daha kıymetlisi yurtiçi yerleşikler, geçen yıl yurtdışındaki 8.8 milyar dolarlık varlıklarını Türkiye’ye getirirken, bu yıl tam zıddı bir tercihte bulunmuş ve yurtdışında 3 milyar dolar kadar varlık edinmişler. Bütün bunların sonucunda, geçen yıl 31.5 milyar dolar kadar olan finansman muhtaçlığı bu yıl 40 milyar doları geçmiş.” Eski Hazineci arkadaşım bu çerçevede değerli bir probleme daha değiniyor:
Finansman muhtaçlığının büyümesinden tahminen daha değerli olarak döviz muhtaçlığının karşılanma biçimi, yani kaynaklar değişmiş durumda. Geçen yıl döviz kredisi bulamayan iktisat, 22 milyar dolardan fazla Merkez Bankası rezervi kullanarak finansman muhtaçlığını kapatmıştı.”
“Finansman muhtaçlığının döviz rezervleri ile sağlanmasının ne kadar sürdürülebileceğini karar alıcılar hariç herkes biliyor”
Aktaş, hazineci arkadaşını “karamsar” gördüğünü söz ederek onun şu kelamlarını paylaştı:
“Kurlar böylesine artarken finansman gereksiniminin azalmamasının ve finansmanın mevduat, borç ve döviz rezervleri ile sağlanmasının ne kadar sürdürülebileceğini karar alıcılar hariç herkes biliyor. Onlar, güya 2009’da şirketlerin dış borçlanmasına yol verenler kendileri değilmiş üzere ‘dış güçlerin saldırısı’ başlıklı siyasi açıklamalarla işi geçiştirmeye çabalıyorlar. Özünü görmezden geldikleri sorunun daha da derinleşmesine yol açıyorlar.
İstihdam yaratan direkt yabancı yatırımcılar, hukukun üstünlüğü, kurumlardaki erozyon ve öteki sıkıntılar yüzünden Türkiye’yi epeydir zati unuttu. Sıcak paracılar ise gözlerini karar alıcılara çevirmiş bekliyor. Neyi mi, ben de bilmiyorum; onlara sormak lazım.”
Kaynak: patronlardunyasi.com
Para Tahlil
