Bloomberg.com’da çıkan “Turkey Asks Banks to Hedge Currency Risk in Move to Buoy Lira” başlıklı habere nazaran, kamu otoriteleri bankaların yükselen döviz konumu riskine karşı “hedge” satın almalarını istedi. Bu talep TL’yi savunma gayeli olarak değerlendirildi. Habere nazaran, dövize talep kurumsallardan kaynaklanıyor.
Bloomberg’e bilgi veren lakin kimliklerinin gizli tutulmasını isteyen bireylere nazaran, otoriteler bankalardan spot piyasada döviz almak yerine, “forward” kontratları satın alarak risklerini sigortaya almalarını talep etti.
Tıpkı şahıslar, talebin kamu bankalarının BDDK tarafından belirlenen FX açık durum limitlerine erişmeleri üzerine yapıldı. Kamu bankaları dolar/TL kurunun yükselmesini önlemek için döviz pazarında dolar satarak “arka kapıdan” müdahalede bulunuyor.
Bankacılık teamülüne nazaran bir banka müşterisine döviz forward mukavelesi sattığında, oluşacak açık durum riskini dengelemek için spot piyasada bir ölçü döviz alıyor.
Bu noktada forward mukavelelerini kısaca tanıtalım: Bu örnekte, bir ithalatçı ya da ihracatçı ticari süreçlerden doğacak döviz gelir/giderinin TL pahasını sabitlemek için 1, 3 ya da altı ay vadede bankadan dolar/TL pahası sabit bir teslimat mukavelesi satın alır ve bu mukavele için de bir ölçü prim ödemesi yapar.
Bu defa kamunun talep ettiği bankaların vadesinde döviz değil, TL cinsinden uzlaşma yapılan (takas, settlement, bu örnekte: Cash settlement, ya da non-deliverable forwards) kontratları satın almaları. Yani, vade tarihinde kurda hareketler yüzünden forwardı satanın bankaya döviz borcu oluşursa, farkı kontratın yapıldığı döviz cinsinden değil, TL olarak ödeyecek.
Bloomberg’e nazaran, bankalararası forward piyasası çok sığ olduğu için TCMB’nin kontratların satıcısı, ya da yüklenicisi olarak devreye girmesi bekleniyor.
Bizim tahlilimize nazaran, şayet bankalar bu isteğe uyarsa, spot döviz talebi azalacak. TCMB’nin döviz yükümlülükleri artacak, lakin TCMB vadesi gelen kontratlardaki farkı TL cinsinden ödeyeceği için, bu muhtemel yüklümlülükleri (nazım hesapları) bilançosunda göstermek zorunda kalmayacak. Yani, haftalık raporlamasında brüt döviz rezervinde net bir hareket gözlenmeyecek.
FÖŞ anlattı: Hormonlu Büyüme Dövizde Gaz Yaptı!
Uğur Gürses: Ankara’daki döviz vakumu
Hem Reuters hem Financial Times: TL’deki kıymet kaybı üzerine notlar
Murat Kubilay: Kamu bankalarının döviz açığı 10 milyar doları aştı; kur artarsa finansal sistem çatırdayabilir
Para Tahlil
