Mutlaklaşan Nisan, Mayıs ve Haziran ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara nazaran 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 18,8 oranında büyümesini bekliyoruz. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış datalarla yaptığımız hesaplamalarla ise 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0,6 küçüleceğini öngörüyoruz.
2020 yılının ikinci çeyreğinde GSYH’nin yıllık yüzde 10,3 daralması nedeniyle 2021 yılının ikinci çeyreği için yıldan yıla büyümede güçlü bir baz tesiri görmekteyiz. Yıllık yüzde 18,8 üzere büyük bir büyüme oranı bu baz tesirinden kaynaklanmaktadır. Öte yandan, mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış dataya nazaran çeyreklik büyüme sayısı bize iktisadın durumuyla ilgili daha yanlışsız bir tablo sunmaktadır. Öncü göstergelerin neredeyse tamamında yıllık yüksek büyümelere karşılık çeyreklik küçülmeler olacağını kestirim ediyoruz.
GSYH varsayımında kullandığımız öteki mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış değişkenlerde artışlar olacağını kestirim ediyoruz. En dikkat alımlı büyüme sayıları gelecek 12 ay yatırım beklentisinde yüzde 4,0 ve hizmetlere olan talepte yüzde 3,4 ile gerçekleşeceğini hesaplıyoruz. İmalat sanayi üretim endeksi ve kapasite kullanım oranının epey ölçülü formda artacağını öngörüyoruz.
Geçen yılın tıpkı periyodu ile kıyaslandığında, tüm göstergelerin çok yüksek büyüme sayıları yakalayacağı görülmektedir. Hizmetlere olan talepte yüzde 80,1, gelecek 12 ay yatırım beklentisinde yüzde 52,6 imalat sanayi üretim endeksinde ise yüzde 42,8 artış olacağını kestirim ediyoruz.
Tüketim harcamaları azalıyor
2021 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki çeyreğe kıyasla kamu ve dayanıksız tüketim harcamaları hariç (yüzde 2,0 ve yüzde 0,5 büyüme) tüm tüketim öncü göstergelerinin küçüleceğini hesaplıyoruz. ÖTV yüzde 7,0, ithalat tüketim malları ise yüzde 4,2 ile en sert çeyreklik daralmaları kaydetmiştir.
Bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran bakıldığında ise birtakım tüketim göstergelerinde inanılmaz artışlar olmuştur. Güçlü tüketim malları yüzde 62,2, ithal tüketim malları ise yüzde 33,5 büyürken dayanıksız tüketim malları ise yüzde 31,8 artmıştır.
Kamu yatırım harcamalarında çarpıcı artış
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış dataya nazaran, 2021 yılının ikinci çeyreğinde yatırım öncü göstergelerinde kamu yatırım harcamaları bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 16,7 artışsla dikkat çekmektedir.
Öbür yatırım öncü göstergeleri çeyreklik olarak küçülürken aramalı imalatı ise yüzde 1,9 artmıştır. En değerli daralmanın son üç aydaki üretim hacminde (yüzde 7,7) ve yatırım malı ithalatında (yüzde 3,5) olacağını iddia ediyoruz.
Kıyaslamayı bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yaptığımızda ise yatırım göstergelerinin, perakende stokları haricinde, çok yüksek artışlar kaydettiğini hesaplıyoruz. Son 3 aydaki üretim hacmi yüzde 85,3, aramalı imalatı yüzde 44,8 ve aramalı ithalatı yüzde 35,0 ile çok yüksek yıllık büyümeler kaydetmektedir.
Dış ticaret büyümeyi destekliyor
2021 yılının ikinci çeyreğinde, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış dış ticaret sayılarına baktığımızda ihracatın bir evvelki periyoda nazaran yüzde 7,6 genişleyeceğini, ithalatın ise yüzde 2,8 daralacağını hesaplıyoruz.
Bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine kıyasla baktığımızda ise ihracatta yüzde 53,2 ithalatta ise yüzde 19,9 artış olacağını varsayım ediyoruz. Bu varsayımlarla dış ticaretin büyümeyi 2021 ikinci çeyrekte destekleyeceğini düşünüyoruz.
Para Tahlil
