Yurt içi ve yurtdışında 50’nin üzerinde AVM’ye proje, konsept geliştirme, kiralama ve idare hizmeti veren KDM Alışveriş Merkezleri Kiralama ve Idare Danışmanlık’ın kurucusu Murat İzci, Adana’da bir AVM’nin kapandığını vurgulayarak, buranın gelecekte üniversite ya da öteki bir yapıda yoluna devam edebileceğini aktardı.
Salgında birinci dalganın daha tam geçmediğini, ikinci dalganın daha sıkıntı olacağını vurgulayan İzci, “Üzerimizden bir tsunami geçti, şu anda hasar tespiti yapıyoruz. Yeni planlanan AVM’ler kendilerini pandemiye nazaran adapte etmek zorundalar, mevcutlar da kiracılarını elde tutmak için çabalayacaklar. Perakendeci yeni AVM’ye girmekte, yeni lokasyon açmakta hiç iştahlı değil. Çok karamsar tablo çiziyorlar, mevcudu koruma etmeye çalışıyorlar” diye konuştu.
Bu periyodun çok para kazanma periyodu olmadığını aktaran İzci, “Perakendeci ile AVM yatırımcısının işbirliği yapma periyodu. AVM yatırımcısı daima makus fabrikatör üzere gösteriliyor. Şu anda birden fazla AVM’de kira indirimleri sürüyor ve birçoklarında ciro bazlı kiralama var” dedi.
Bu periyotta her markanın kendi stratejisini geliştirdiğini, bir gelecek görmeyen mağazaların kapandığını anlatan Murat İzci, “Geçen yıl 50 mağaza açan bir abi şu anda 30 kapattım diyor” tabirini kullandı.
TOPARLANMA GÜÇ
İzledikleri AVM’lerde şu anda ticaret hacminin geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 70’i geçtiğini söz eden İzci’ye nazaran ikinci bir dalga gelmezse yılsonuna olağanlaşır lakin gelirse dalın toparlanması sıkıntı. Yeni planlanan AVM’ler kendilerini pandemiye nazaran adapte etmek durumunda. AVM yatırımlarının geri dönüşü pandemi ile birlikte en az yüzde 20 oranında ötelendi.
TURİST CİROSU SIFIRLANDI
Kesim için en kıymetli katkılardan birinin turist girişleri olduğunu, neredeyse yüzde 30 alışverişin turistten geldiğini anımsatan İzci, “Bizim takip ettiğimiz bilgilerde 1 turist 10 vatandaşımız kadar alışveriş yapıyordu. Bu da ortalamada perakendecilerin yüzde 10-15 cirosunun turistlerden geldiği manasına geliyor. Artık turist kanalı kesildi. Bugün gerçekleştiremediğimiz turist cirosunu hariç tutarsanız ve salgın denetim altına alınırsa geçen yılın cirolarını yıl sonunda görebileceğimiz umudunu taşıyorum” diye konuştu.
520 BİN BIREYE İSTİHDAM
* Toplam AVM kiralanabilir alan 13 milyon m2. Kiralanabilir alan sıralamasında başta İstanbul var, onu Ankara ve İzmir takip ediyor. 1000 bireye düşen m2 listesinde ise sıralama Ankara, İstanbul, Bolu olarak değişiyor.
* İlçelere bakıldığında 1000 şahsa düşen kiralanabilir alanın en yüksek olduğu yerler İstanbul Bakırköy, İzmir Balçova, İstanbul Şişli.
* Pandemi süreci ile birlikte, Havalandırma sistemleri, açık hava alanları, hjyen özellikleriyle daha teknik ayrıntıların ön plana çıkacağı AVM’ler önümüzdeki süreçte bizi bekliyor. AVM’lerde artık döner kapı olmayacak.
* Türkiye – Avrupa karşılaştırmasında ise 2019 yılı bilgilerine nazaran 1000 şahsa düşen m2 Türkiye’de 155, Avrupa’da 206. Fakat kişi başı ulusal gelire bakıldığında Türkiye 9 bin 346 dolarda kalırken Avrupa’da bu sayı neredeyse 4 katına yani 35 bin 646 dolara yükseliyor.
cumhuriyet.com
Para Tahlil
