Türkiye OECD ülkeleri içinde ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranında yüzde 28.8 ile açık orta birinci sırada. OECD ortalaması yüzde 12.8.
Mart TUIK istihdam raporuna nazaran, genç işsizliği Mart-Mart 2020-2021 periyodunda %22.9’dan %24.3’e fırladı.
Sayısız ankete göe, gençlerin çoğunluğu artık Türkiye’den umudunu kesiyor. Bunun birinci nedeni iktisadın onlara kaliteli işler vadetmemesi değil, demokrasi eksikliği ve faşizan baskı yüzünden boğuluyorlar.
Fakat, iktisatta bir türlü yüksek katma bedelli üretime geçiş yapılamaması da üniversite mezunu işsizler ordusu doğuruyor.
BBC Türkçe 19 Mayıs yıldönümünde şunları yazdı:
“Türkiye, bir 19 Mayıs’ı daha pandemide geçiriyor. Kutlamaların ve bir ortaya gelinerek yapılacak aktifliklerin kısıtlandığı bu günde, gençlerin en büyük meselelerinden biri işsizlik.
“Gönül ister ki ülkede bir kıymetimiz olsun, biz de bir şeyler katalım. Birçok ülkede ‘gelecek onların’ diye gençlere çok ehemmiyet verilir lakin bizim ülkemizde bu olmuyor” diyen 19 yaşındaki Emre de, ülkedeki işsiz gençlerden biri…
Konya Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi’nden iki sene evvel mezun olan Emre, çocukluğundan beri çok sevdiği ve “bu kısmı okursan işsiz kalmazsın” denilen bilgisayar programcılığı data tabanı kısmını bitirdi. “Temmuz 2019’dan beri iş arıyorum. Mülakatlara gidiyorum, güya çaycı alacak üzere çağırıyorlar beni. İş öğretiyoruz ismi altında minimum fiyattan düşük, komik sayılar teklif ediyorlar. Köle olarak çalış diyorlar resmen bana. İnsanın gururu kırılıyor” diyor.
Türkiye’de son bir yılda lise ve dengi okullardan mezun şahısların oranı yüzde 20,8’di. 2019’da lise mezunu işsizlerin oranı ise yüzde 15,8’di”.
Bu gerçekler artık iktidara yakın duran düşünürler tarafından da kabul görüyor. Yeni Şafak gazetesi müellifi Turgay Polat, “Türkiye’de ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı son 1 yılda yüzde 28.3’e ulaşırken, gençler maalesef yurtdışında yaşamanın hayalini kuruyor.” değerlendirmesini yaptı.
“Türkiye, AB ve OECD’nin en yüksek genç işsizlik oranlarından birine sahip. Bu durum beyin göçünü tetikliyor. Pekala bu durumu nasıl okumak lazım; bu durumu büyük oranda ülkemizin yaşadığı sıkıntılara bağlayabiliriz fakat bir tarafında da dünyada yaşanan büyük değişime yani diplomalı gençler yaratmak yerine “yetkinlik ve beceri” sahibi gençler yaratma değişimine ahenk sağlayamamanın tesirini de kabul etmek lazım. Kısaca her yıl liselerden mezun ettiğimiz 1 milyon, üniversiteden mezun ettiğimiz 800 bin gence bir kağıt (diploma) vermek yerine onlara yapabilecekleri bir maharet kazandıramazsak maalesef bu sorun daha da derinleşecektir.”
“OECD raporunda Türkiye’de gençlerin eğitiminde 1 yıllık artışın, yurtdışında yaşama isteğini yüzde 24 yükselttiği vurgulandı. Yurtdışında yaşamak isteyen gençlerin oranı araştırmalarda yüzde 76’ları buluyor.
Bizim de yeni Aziz Sancar’lara, Uğur Şahin’lere, Gökhan Hotamışlıgil’e, Daron Acemoğlu’na daha ismini sayamayacağım binlerce beşere dünyanın her yerinde gereksinimimiz var. Kâfi ki bu isimlerle çalışmayı, onların ülkelerine hizmet etmelerine imkan yaratacak tertibi kuralım. İnanın hepsi ülkesi için yanıp tutuşan beşerler ancak biz devlet olarak onlardan ne kadar faydalanıyoruz orası tartışılır.”
Beştepe rejimi yarattığı nesiller-ötesi kabusu kavrayamıyor bile. Bugünün işsiz gençleri, bütçeye yük oldukları üzere, toplumsal güvenlik primi de ödemedikleri için, SG Sistemi’nin açıklarını artırıyor. Bu ve bundan sonraki kuşağı yüksek fiyatlı işlerde istihdam edemezsek, emekli maaşlarını büsbütün vergilerden ödeyeceğiz. Zira, Türkiye nüfusu süratle yaşlanırken, bizim gençleri istihdam etme oranımız bir türlü yükselmiyor.
Yükselmesine de imkan yok. Covi-19 salgını bitince yeni teknolojilerin emek muhtaçlığını eskiye göre çok daha süratli azalttığını göreceğiz. Bu gelecekte, ortalama eğitimi 9cu sınıf olan, üniversiteyi de boş amfilerde geçiren gencimiz nasıl iş bulacak?
FÖŞ anlattı: Bu İktisat Niçin Hala Batmadı Ya?
Yağız Kutay Işık: Müjde! Avrupa’nın Çin’i olduk
Prof. Dr. Öner Günçavdı: “Türkiye’nin kapsayıcı bir sanayi siyaseti hiçbir vakit olmadı”
Para Tahlil
