Mayıs ayı riskli varlıklar için kabusa dönüyor. Evvel, ABD ve Çin’den gelen yüksek enflasyon bilgileriyle sarsılan Wall Street, öbür borsalar ve Gelişmekte Olan Ülke (GOÜ, Piyasalar = GOP) mali bedelleri, ardından bir dizi şokla sendelediler.
Bunlardan birincisi, Hindistan ve Brezilya’yı kasıp kavuran Covid-19 salgını. Her iki ülkede de idare yanlışları yeni varyantların türemesini kolaylaştırarak salgının ömrünü uzattı. Akabinde Elon Musk’ın antikalıklarıyla başlayan bir kripto-para paniği yaşadık. Dün Fed FOMC tutanaklarında birtakım guvernörlerin tahvil alımlarını azaltmayı tartışmak istemesi de son darbe oldu.
Şimdilik Wall Street başta, riskli varlıkların ayı pazarına gireceğini sav etmiyorum. Ancak VIX üzere kaygı endeksleriyle ölçülen oynaklık artacak. Opsiyon tarafında da put fiyatları yükselecek. Artık spot piyasaların iyi-kötü haber demeden yükseldikleri periyot geride kaldı. Zira, FOMC tutanakları “Nasıl olsa Fed bizi kurtarır” algısına büyük darbe indirdi.
Fed hakikaten tahvil alımlarını kısabilir mi? Ne vakit yapar bunu? Riskli varlıklar bu türlü bir atılımın ne kadarını fiyatladı?
Fed’de Lider Powell ve güvercinlerin hiç bir formda “tapering” ismi verilen tahvil alımlarını azaltmaya hazır olmadığını tabir edeyim. ABD iktisadı başka Gelişmiş Ülkeler’e göre çok süratli toparlansa da, hala atıl işgücü çok fazla. Ayrıyeten, ABD’ye de sızan Hint ve Brezilya varyantlarının aşılara dirençli olması ihtimali var. Geçici bir enflasyon ateşi akabinde tekrar dez-enflasyon başlaması da ciddiye alınması gereken bir telaş.
Öte yandan, enflasyon süreksiz mi, kalıcı mı, konsensus oluşmuyor. Fakat, Çin-ABD ortasında tedarik zincirlerini darmadağın eden rekabet ve kıymetli ham husus ve yarı mamul ihracatçısı olan GOÜ’de epidemilerin en az 1-2 yıl daha sürerek arzı kısması sorun. Bu senaryoda enflasyon dalgasının kolay geçmeyeceğini anımsayalım.
Enflasyon tartışmasında bir nokta daha var, Fed manşet yahut çekirdek enflasyona nazaran değil, enflasyon beklentilerine nazaran para siyaseti yönetir. Manşet yükseldikçe, bu beklentilerin de yükseldiğini gördük. Yani, enflasyon dalgası süreksiz olabilir, ancak izlerini silmek uzun sürer.
Bu yüzden, yatırımcılar yaz boyunca hem enflasyonla kontaklı datalar, hem de Fed’den gelecek her açıklamayı yakın takibe alacak. Uzmanlara nazaran, Fed tahvil alımlarını kısacaksa, Powell bu hamleyi klâsik Ağustos sonu Jackson Hole Merkez Bankaları toplantısında sinyaller.
Riskli varlıklar katiyen Fed’in para arzını kıstığı bir geleceğe hazır değil. Zira, yükselen kısa yahut uzun vadeli faizler pay senetlerinin bir numaralı düşmanı. Geçen hafta kripto-paralarda yaşanan çöküş majör borsalarda da tekrarlanabilir. Bu bağlamda, kar beklentileri yüksek olsa dahi, bunların bugüne indirgenmiş net pahası düşecek.
Tahvil pazarı da bu türlü bir senaryoya lakin kısmen hazır. Enflasyonun uzun vadeli tahvil kıymetlerini aşındırdığı, Fed’in de likiditeyi kıstığı bir gelecekte, ABD 7-10-30 yıllık DİBS getirileri yükselmeye mahkum. Bu yükseliş tüm dünyada tahvil getirilerini üst çekecek.
Ortada daha büyük bir sorun var. Dünya dolar bağımlısı oldu. Fed tahvil alımlarını kısarken, bir manada küresel dolar arzını da frenliyor. Velakin, GOÜ’in dolar borçları artıyor. Bu durumda, evvel çapraz para swap faizleri artar. Akabinde, Dolar Endeksi’nin GOÜ FX’e karşı kıymet kazandığını görebiliriz.
GOÜ’in kendilerine has öyküleri yok. Büyüme beklentileri gün geçtikçe aşağı revize edilecek, zira Çin hariç belli-başlı dev ekonomiler Covid-19 salgınından ziyan görmeye başladı.
Nihayetinde, Fed’in bu sene sonuna gerçek tahvil alımlarını azaltması yeni bir finansal krizi önlemek bağlamında yararlı bir atılım olur. Mali piyasalarda köpükler daha balon seviyesine erişmedi. Mali kuruluşlar ve fonlar kaldıraç şımarığı olmadılar.
Ancak, 2022 yılında Fed ve AMB eş vakitli nakdî teşviği azalttığı an, tüm dünyada sıfır faiz çağının bittiği görülecek. İşte, o vakit çok kaldıraçlı fonlar, ödemeler istikrarı zayıf GOÜ’ler ve emtialar sarsılacak.
FÖŞ yazdı: Dünyayı Fed kurtardı, Fed mi batıracak?
Emtia fiyatları artışı: Dünya iktisadında “HERŞEY” ansızın yetersiz kaldı
Morgan Stanley’den çarpıcı FED tahmini!!
Para Tahlil
