Ticaret Bakanlığı’nın yayımladığı süreksiz datalara nazaran Ağustos ayında ihracat bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 5.7 azalarak 12.46 milyar dolar olurken, ithalat yüzde 20.6 oranında artarak 18.77 milyar dolara yükseldi.
Böylelikle bir evvelki yılın birebir periyodunda 2.34 milyar dolar olan dış ticaret açığı Ağustos’ta 6.31 milyar dolara yükselirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 85.0’ten yüzde 66.4’e geriledi.
Birinci sekiz ayda ihracat geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 12.8 daralırken, ithalattaki azalış yüzde 1.1 ile daha sonlu oldu. Geçtiğimiz yılın birinci 8 ayında 19.43 milyar dolan olan dış ticaret açığı yüzde 69.4 artarak 32.90 milyar dolara yükseldi.
Son 12 aylık periyotta ise ihracat bir evvelki yıla nazaran yüzde 8.1 oranında azalarak 165.79 milyar dolara gerilerken, ithalat yüzde 2.7 oranında artış ile 208.78 milyar dolara yükseldi. Dış ticaret açığı, geçen yılın birebir devrine nazaran 20.06 milyar dolar artarak 42.99 milyar dolara yükseldi.
Sonuç olarak 2020 yılında ihracatın bir evvelki yıla nazaran yüzde 5.1 artacağı öngörülüyordu. Geçtiğimiz sekiz ayın yalnızca ikisinde, Ocak ve Haziran aylarında maksadın üzerine çıkılmış oldu.
Geniş Ekonomik Kümelerin sınıflamasına nazaran orta malı ithalatı Ağustos’ta bir evvelki aya nazaran yüzde 13.0 artarken, yatırım malı ithalatı yüzde 9.1 ve tüketim malı ithalatı yüzde 16.6 oranında azaldı. Kısa vadeli eğilimi daha iyi anlayabilmek için bu üç veriyi mevsimsel tesirlerden arındırdığımızda her üç mal kümesinde artış eğiliminin hızlandığını görmekteyiz. Kredi büyümesinin bu hızlanmada değerli bir faktör olduğunu belirtmeliyiz.
Fasıllara nazaran ithalat ayrıntılarına baktığımızda güç ithalatı geçtiğimiz yılın Ağustos ayına nazaran yüzde 33.5 azalarak 2.17 milyar dolara gerilerken, değerli taş ve metaller ithalatı 967 milyon dolardan 4.24 milyar dolara yükseldi.
Altın ithalatındaki artış dikkat çekerken, işlenmemiş yahut yarı işlenmiş altın ithalatı hariç tutulduğunda Ağustos ayı ithalatının bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 0.3 azaldığını görmekteyiz.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI endeksleri ayrıntılarında, takip edilen on kesimin sekizinde Ağustos’ta üretim artışı gerçekleşirken, en güçlü yükseliş, rekor büyüme kaydeden kara ve deniz taşıtları bölümünde olmuştu. Toplam yeni siparişlere nazaran yeni ihracat siparişleri ise daha yavaş artış gösterirken on bölümün yarısında ihracat talebi toplam yeni siparişleri olumsuz etkilemeye devam etmişti.
Temmuz ayı en son dış ticaret dataları dış ticaret açığının yıllık bazda daralsa da cari açığın genişleyeceğine işaret etmekteydi. Temmuz ayında cari istikrarın 1.5-2 milyar dolara yakın bir açık vereceğini, bu durumda yılın birinci 7 ayında cari açığın 21 milyar doları aşacağını bekliyoruz.
İhracatta bir toparlanma olacağını beklerken Ticaret Bakanlığının Ağustos ayı süreksiz bilgileri tam aykırısı ithalatın hızlandığını ortaya koydu. Turizm kesiminden katkının da sonlu olduğu dikkate alındığında mevcut dış ticaret temposu cari açığın 25 milyar doların da üzerine çıkabileceğini düşündürüyor.
Dr Ali Orhan Yalçınkaya
AB, Türkiye’yi ‘riskli ülkeler’ listesinden çıkarmadı
Recep Erçin: Büyüme ve cari açık istikrarı bozuldu!
Hasret Derici Şengül’den GSYH Analizi…
Ağustos’ta tüketici itimadı ve bileşik PMI süratli geriledi
Para Tahlil
