ABD’de süratle artan korona virüs olayları ve hane halkının giderek azalan gelirleri yüzünden perakende satışlarında beklenenden fazla bir düşüş gözledi. Reuters, pazartesi günü itibariyle ülkede korona virüsten kaynaklanan toplam can kaybının 300 bini geçtiğini duyurdu. Birçok eyalette yeni kısıtlamalar uygulanmaya başlarken, ABD’de vatandaşlar restoranlar, barlar ve alışveriş merkezlerinden uzak duruyor.
ABD Ticaret Bakanlığı çarşamba günü yaptığı açıklamada perakende dalındaki satışların 2 aydır giderek düştüğünü açıkladı. Perakende satışlarında 2 ay üst üste görülen bu dramatik düşüş, ABD Kongresini yeni bir mali teşvik paketini yürüklüğe sokmaya itebilir.
Bununla birlikte, ABD merkez bankasının faiz oranlarını sıfıra yakın tutması ve FED ’in Amerikan iktisadına daha fazla sıcak para pompalamasını sağlayacak kararlar alması bekleniyor.
Kasım ayında ABD’de perakende satışları yüzde 1,1 oranında düştü. Ekim ayı satış dataları de yüzde 0,3 artmak yerine yüzde 0,1 düştüğünü gösterecek formda revize edildi. Böylece, perakende satışları Nisan ayından beri birinci kez Ekim ayında bir düşüş göstermiş oldu.
Perakende satışlarda motorlu taşıtlar kesiminde 1.7’lik düşüş gerçekleşti. Giyim mağazalarında ise hasılat yüzde 6,8 azaldı. Durum yiyecek ve içecek bölümünde pek farklı değil. Restoran ve bar satışları ülke genelinde yüzde 4 düştü. Elektronik eşya satışlarında yüzde 3,5, mobilya satışlarında ise yüzde 1,1 azalış görüldü. Bununla birlikte, online ve posta yolu ile yapılan perakende satışlarda yüzde 0,2’lik mütevazi bir artış gözledi.
Araba, akaryakıt, inşaat materyalleri ve yemek hizmetleri hariç olan ve GSYH’nin tüketici harcaması kısmına tekabül eden çekirdek perakende satışlar, Ekim ayında yüzde 0,1’e revize edilen düşüşün akabinde geçen ay yüzde 0,5’e ulaştı.
Perakende satışlarda gözlemlenen bu zayıflık, ABD’de iktisadın gidişatına ışık tutuyor. Şubat ayında resesyona giren Amerikan iktisadı Kasım ayında son 6 ayın en az istihdam artışını gösterdi. İşsizlik takviyesi için yeni taleplerde bulunan kişi sayısı, Aralık’ın birinci haftasında neredeyse üç ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Ortaya çıkan durum, haftalık işsizlik yardım çeklerinin kesilmesi ile de daha berbat bir hal aldı. ABD’nin şu ana dek ortaya koyduğu 3 trilyon dolar kıymetindeki finansal dayanak paketi neredeyse bitmek üzere. Kongre yeni bir dayanak paketi üzerinde çalışmalarını sürdürürken, 9 milyondan fazla işsiz 26 Aralık tarihinde her hafta aldıkları finansal dayanağı kaybedecek.
Covid-19 aşısı gelmek üzere, lakin herkesin aşılanması ve iktisadın eski haline dönmesi daha çok vakit alacak üzere görünüyor. Olaylardaki süratli artış ve teşviklerin sonuna gelinmesi, dördüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 5 artışı beklenen GSYH’yi epey aşağıya çekmiş oldu.
Çeviri: Cem Cetinguc
Para Tahlil
