Rastgele bir kurum, iki husustaki satışla ilgili istatistikleri birbirinden çok farklı kavramlarla tutabilir, açıklamayı da buna nazaran yapabilir mi? Yapıyor!
Kurum, tıpkı kurum… Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerin biri konut satışı, oburu taşıt satışı. Fakat bu istatistiklerin tutulma ve açıklanma usulünde çok değerli farklar var.
Peşin peşin söyleyelim; hangi istatistik mi yanlışsız, taşıt satışlarını gösteren istatistik. Yani konut satış istatistikleri, haydi yanılgılı demeyelim de, gerçek durumu tam olarak yansıtmıyor.
Konut satışında durum
TÜİK dün ağustos ayının konut satış istatistiklerini açıkladı. Buna nazaran ağustos ayındaki toplam konut satışı 170 bin seviyesinde ve geçen yıla nazaran yüzde 54 artış var.
Birinci sekiz aydaki toplam satış ise 1 milyon 25 bine ulaştı, geçen yıla nazaran yüzde 43 artış oldu.
Ağustostaki 170 bin satışın 52 bini birinci el, sekiz aydaki 1 milyon 25 bin satışın da 318 bini. Yani ağustosta da, birinci sekiz ayda da toplam satışın yaklaşık yüzde 30’u birinci el, yüzde 70’i ikinci el satış.
Bu yüzde 70’lik hisseye sahip ikinci el satış, iktisada ne katıyor? Yeni konut alanların tamirat-tadilat işine girişip harcama yapmasıyla alım-satıma aracılık edenlerin komite alması ve devletin vergi tahsilatı dışında nasıl bir katkı var? Yok ki!
Kıymetli olan birinci satış. Geçenlerde bir örnek vermiştik; 2000 yılında tamamlanan ve o yıl birinci satışı yapılan konut, her beş yılda bir el değiştirse 2020 de dahil dört kere el değiştirmiş demektir. Bir de birinci satış var, yani bu konut beş kere satılmış demektir.
Ortada bir konut var, beş de satış!
Konut satış istatistiklerinin toplam satış üstünden açıklanması gerçek durumu görmeyi engelliyor. Bu yüzden bakılması ve önemsenmesi gereken birinci el satışlar.
Örneğin ben beş yıl evvel aldığım konutu diğerine sattım, gittim daha yeni fakat tekrar ikinci el bir konut aldım, bana konut satanın iki konutu vardı, bana sattığının parasını bankaya yatırdı. Sonuçta iki konut satıldı, pekala bu satış inşaat dalına bir katkı sağladı mı, konut stoku azaldı mı?
Taşıt istatistikleri farklı tutuluyor
Dedik ya, kurum tıpkı, lakin birbiriyle benzerlik göstermesi gereken iki istatistik çok farklı tutuluyor.
Konut satış istatistiklerini, ayrıntıları da vermekle birlikte, toplam sayı üstünden açıklayan TÜİK, husus taşıt istatistikleri oldu mu bu defa çok farklı bir sınıflama yapıyor.
Taşıtta birinci el satışlar “trafiğe kaydı yapılan taşıt” olarak geçiyor.
Taşıtta ikinci el satış kavramı ise hiç kullanılmıyor. Aslında ikinci el satışı gösteren bu satışlar, istatistiklere “taşıt devri” olarak giriyor.
Ve daha da değerlisi, birinci satışı gösteren trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı ile ikinci el satışı gösteren taşıt dönemi hiçbir vakit toplanmıyor. Münasebetiyle “toplam şu kadar taşıt satıldı” üzere bir tabir kullanılmıyor.
Alaattin Aktaş’ın Dünya Gazetesi’nde yayınlanan yazısından alıntıdır…
Yazının Devamına Buradan Ulaşabilirsiniz
Para Tahlil
