Ağustos ayından gelen anket dataları, iktisadın hem üretim hem de tüketim tarafında inancın düştüğünü, faaliyetin ise yavaşladığını işaret ediyor. Iktisatta Haziran-Temmuz aylarında ivme kazanan hareketlilik, Ağustos’ta yavaşlamış görünüyor. Eylül ayı çok kritik olacak, şayet salgın şiddetlenirse iktisat yine sakinliğe girebilir.
Bloomberg HT tüketici inancı Ağustos’ta düştü
BloombergHT’de Ağustos sonuncu tüketici itimat endeksi anketi hakkında yer alan açıklama şöyle:
Bloomberg HT Tüketici Itimat Endeksi Ağustos ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 16,83 düşerek 74,79 pahasını almıştır.
Endeksin ayrıntılarına bakıldığında, tüketicinin hem mecut durum algısında hem de geleceğe ait beklentilerinde gerilemeler izliyoruz. Bu gerilemenin ardında üç faktörün öne çıktığını düşünüyoruz. Birincisi, finansal piyasalarda yaşanan olumsuz seyir görünüyor. Son haftalarda döviz kurları ve faizlerdeki yükseliş ile pay senedi piyasasında sert düşüş yaşandı. İkincisi, Covid-19 olay sayılarının tekrar artış eğilimine girmesidir. Üçüncüsü, jeopolitik gelişmelerdir.
Bu çerçevede, Bloomberg HT Tüketici Beklenti Endeksi’nin bir evvelki aya nazaran yüzde 9,95 gerileyerek 82,04 kıymetini aldığını izliyoruz. Başka taraftan, içinde bulunduğumuz devrin güçlü tüketim malları ile araba ve konut alımı için uygunluğunu ölçmeye çalışan Bloomberg HT Tüketim Eğilimi Endeksi ise yüzde 21,40 gerileyerek 64,83 bedelini almıştır.
İçinde bulunduğumuz fevkalâde periyodun yarattığı belirsizliğin tesirini, beklentiler üzerinde ve endeksin seyrinde net bir biçimde izliyoruz.
MÜSİAD SAMEKS Ağustos’ta 50,6’ya geriledi
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Satınalma Müdürleri Bileşik Endeksi (SAMEKS), ağustosta evvelki aya nazaran 4,9 puan azalarak 50,6’ya geriledi. MÜSİAD tarafından hazırlanan SAMEKS’in Ağustos 2020 sonuçları açıklandı. Buna nazaran, mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi ağustosta evvelki aya nazaran 4,9 puan azalarak 50,6’ya indi.
Bu devirde endekste gözlenen ivme kaybında, hizmet kesimi endeksinin 8,5 puan birden azalarak 47,5 düzeyine gerilemesi tesirli oldu. Öte yandan 50 referans pahasının üzerindeki seyrini sürdürmesine rağmen sanayi kesimi endeksinde de 4,6 puan gerileme yaşandı.Hizmet bölümüne ait girdi alımlarında gözlenen ivme kaybının iş hacmine olumsuz yansıdığı gözlenirken, sanayi bölümünün sürat kaybında ise yeni siparişlerde gerçekleşen daralma tesirli oldu.
Evvelki aya nazaran 4,9 puan azalmasına rağmen 50 referans bedelinin üzerindeki seyrine devam eden SAMEKS, yılın üçüncü çeyreğine yönelik olumlu sinyaller vermeyi sürdürdü.
TAHLIL: Eylül çok güç geçecek
Zayıf geçen turizm dönemi nedeniyle, hizmet dalı gereğince ciro yapamadı. İstihdam yararları yaz aylarında sonlu kalmış olacak. Herhalde bu yüzden hükümet süreksiz işsizlik ödeneklerini 2 ay daha uzattı. Mevduat ve kredi faizlerdeki yükseliş de işletme sermayesi ihtiyacı ve tüketim malları satışlarını vurabilir. TL’nin Temmuz-Ağustos’ta %10’a varan paha kaybı enflasyona Eylül’de iyice yansıyarak satın alma gücünü azaltacak.
Bu devirde kamunun para ve maliye siyasetini genişleterek iktisada takviye vermesi gerekirdi, lakin o imkan 2Ç2020’de tüketildi.
En güç imtihan ise Covid-19 salgını. Pazartesi akşamı 1.600’e dayanan yeni hasta sayısı resmi datalara nazaran dahi virüsün denetimden çıktığını tabir ediyor. Eylül’de yeni sokağa çıkma ve kısıtlamaların duyuru edilmesi kural hale geldi. Bunlar üretimi kısmen, ancak ev-dışı tüketimi değerli ölçüde frenleyecek bir görünüm kazandı.
Pandemide ikinci dalga hazırlığı…
Çetin Ünsalan Yazdı: ‘İkinci çeyrek büyümesi ve sonrası’
Sadi Uzunoğlu: Kartlarla Sektörel Harcama Endeksi, Temmuz 2020
Araba alım ve özel eğitim vergileri değişti
Para Tahlil
