Yeni ABD Lideri Biden’ın bir yandan pandemi ile bir yandan da pandemi tesirinde zayıflayan iktisat ile gayret etmesi gerekiyor. Mart ortasından evvel 1,9 trilyon dolarlık iktisada takviye paketinin kabul edilmiş ve hayat geçmiş olması da Trump periyodu dayanaklarının son bulacağı 14 Mart öncesinde kritik ehemmiyette. Ama bir yandan global ölçekte artan emtia fiyatları bir taraftan da böylesi muazzam ölçekte bir takviyenin yaratabileceği enflasyonist baskılar piyasalarda dehşet yaratmakta. Ocak başından bu yana ABD tahvil faizlerindeki yükseliş tarafındaki oynaklık net bir formda enflasyon korkusunu yansıtıyor. Kaygının temelinde elbette Fed’in çok destekleyici para siyasetini sıkılaştırmaya hakikat çevirme sinyali vermek zorunda kalmasıyla piyasalarda 2013’te yaşanan zelzele akıllarda.
Bugün ABD’de açıklanan enflasyon dataları, bu açıdan bakınca değerli. Korkutucu da değil üstelik.
Ocak ayında arka arda ikinci ay boyunca değişmeyen ABD çekirdek enflasyonu pandeminin enflasyonu bastırmaya devam ettiğini anlatıyor. ABD Çalışma Bakanlığı raporuna nazaran, değişken besin ve güç maliyetlerini hariç tutan çekirdek tüketici fiyat endeksi, evvelki yıla nazaran %1,4 arttı. Daha geniş TÜFE, bir evvelki aya nazaran % 0,3 ve bir evvelki yıla nazaran %1,4 artarak, yükselen petrol fiyatlarının tesirini yansıttı.
Ocak ayının ölçülü bilgilerine rağmen, ilerleyen aylarda ABD’de enflasyonun hareketlenmesi ve tahvil faizlerinde dehşet eksenli oynaklığı da artırması bekleniyor. Geçmesi beklenen 1,9 trilyon dolarlık dayanak paketinin ferdi harcamaları artırıcı yapısı ve aşılamanın genişlemesiyle ABD’li tüketici daha güçlü formda tekrar alanlara dönecek. Şimdilik, ABD işsizlik oranı enflasyonist baskı yaratmaktan uzak olsa da, geçen hafta sonunda yeni Hazine Bakanı (eski Fed Başkanı) Yellen paketin geçmesi halinde 2022 ortasında ABD iktisadının tam istihdam düzeyine dönebileceğini söyledi. Tam istihdam düzeyi şirketlerin maliyetleri üzerinde yaratacağı tesirle birlikte artan emtia fiyatlarıyla birleşirse, elbette enflasyonu artırıcı istikamette baskı yaratacak.
Fakat daha 2022 ortasına çok var, üstelik değerli bir süreç var. Aşılama genişlese de, pandeminin mutasyonlar nedeniyle ne kadar denetim altına alınacağını vakit gösterecek.
Hasebiyle açıklanan enflasyon bilgileri tahvil piyasasında bir rahatlama yarattıysa da, dikkatler uzun mühlet ABD enflasyon datalarında olacak. Gelen her bilgiyle tahvil piyasasındaki hareketler de çoğalacak.
Önümüzdeki aylarda ABD enflasyonunun karışık bir seyir izleyecek olması da başları karıştıracak. Doların paha kaybı keni başına fiyatları üst istikamette itecek. Baz tesiri nedeniyle salgının tetiklediği ekonomik yavaşlama geçen yıl ABD’de Mart-Mayıs periyodunda enflasyonu aşağıya itmişti. Artık yeni datalar geldikçe enflasyon hızlanmış üzere görünecek. Ancak bu hızlanmanın kalıcı olup olmayacağı şimdilik net değil. Biden’ın 1,9 trilyon dolarını destekleyenler COVID-19’la yaşananlardan sonra enflasyon baskılarında kalıcı bir artış korkusu olmadan ABD iktisadında teşvik için çokça yer olduğunu söylüyorlar. Öbürleri de enflasyonda yıllardır izlenmeyen bir patlama yaşanacağı kaygısında.
Biden, Fed Lideri Powell ve Hazine Bakanı Yellen iktisadın “toparlanma tamamlanana kadar” desteklenmesi gereği görüşünde hemfikirler. Fed’in yeni enflasyon yaklaşımı gereği, nakdî sıkılaştırma yolunu netleştirmeden manşet enflasyonun %2’nin üzerine çıkmak olağan ve kalıcı olup olmayacağı, çekirdek enflasyonla desteklenip desteklenmeyeceği izlenmesi gereken bir süreç.
Bu bilgiler sonrası Powell’dan beklenen açıklamalar kıymetli. Yeniden de ABD para siyasetinde bu sene kıymetli bir değişiklik beklentisi aslında yok; değişiklik sinyali ise yakın vakitte gelecek üzere değil. Ama enflasyon dehşetleri gerçek ve tahvil piyasasının huzursuzluğu devam edecek üzere görünüyor.
GA.
Para Tahlil